ساخت ۴ میلیون مسکن در پیچ و تاب وعده‌ها

آیت الله سید ابراهیم رئیسی در ایام انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰ یکی از برنامه‌های دولت خود را ساخت یک میلیون مسکن در سال اعلام کرد تا در پایان دولتش چهار میلیون مسکن ساخته شود.

مرحوم رستم قاسمی وزیر سابق راه و شهرسازی در ۱۰ مرداد ۱۴۰۱ اعلام کرد در ساخت چهار میلیون مسکن هیچ تردیدی ندارم و در حال حاضر حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار واحد مسکونی در حال ساخت در کشور داریم.

وی با اشاره به وضعیت تامین منابع مالی اجرای قانون جهش تولید مسکن ادامه داد: منابع مالی مهمترین عامل تعیین کننده طرح نهضت ملی مسکن بوده که در صورت عدم تامین منابع مالی مورد نیاز، طرح اجرایی نخواهد شد.

عمر سردار مهندس رستم قاسمی به پایان ساخت یک میلیون و ۵۰۰ هزار مسکن قد نداد، اما به نظر می‌رسید با کنار رفتن وی از وزارت راه و شهرسازی مشکل تامین بودجه برای وزیر بعدی به ارث برسد که اظهارات مهرداد بذرپاش در جلسه رای اعتماد مبین این امر بود و تردید‌هایی را برای ساخت چهار میلیون مسکن در طول چهار سال ایجاد کرد.

بذرپاش در بخشی از اظهاراتش در ۱۶ آذر ۱۴۰۱ در مجلس گفت: در قانون جهش تولید مسکن ساخت چهار میلیون مسکن پیش‌بینی شده است و این در حالی است که برای تحقق این موضوع در کشورمان با کمبود مهندس، تکنسین و ... مواجه نیستیم، اما با این سوال مواجهیم که چرا مسکن ساخته نمی‌شود. آیا می‌توان مثل مسکن مهر ردیف مشخص برای آن پیش‌بینی کرد.

بذرپاش در این راستا بیان کرد: چهار میلیون مسکن ضرب در صد مترمربع می‌شود چهارصد میلیون مترمربع و اگر میانگین متری هفت میلیون تومان محاسبه شود عددی معادل دو هزار و ۸۰۰ همت می‌شود و این در حالی است که بودجه سال جاری حدود یک هزار و ۵۰۰ همت است؛ بنابراین باید پاسخ دهیم مشکل کجاست و وزارت راه چه کاری برای تأمین مالی دو هزار و ۸۰۰ همت باید انجام دهد.

هزینه تقریبا دو برابری ساخت چهار میلیون مسکن نسبت به بودجه کل کشور نشان از واقعیت تلخی دارد. دولت سیزدهم در دومین سال فعالیتش نتوانسته هزینه ساخت مسکن را تامین کند البته دولت می‌گوید قرار نیست در یک سال یک میلیون مسکن ساخته شود بلکه قرار است در پایان چهار سال چهار میلیون مسکن ساخته شود.

در همین راستا مرحوم رستم قاسمی در حاشیه مراسم تودیع و معارفه مدیرعامل شرکت راه آهن گفته بود وعده ساخت چهار میلیون واحد مسکونی در دولت سیزدهم به این معنی نیست که در هر سال یک میلیون واحد ساخته خواهد شد چرا که همه می‌دانیم ساخت مسکن حدود یک سال و نیم زمان می‌برد.

سید محمد حسینی معاون امور مجلس رئیس جمهور هم در جمع دانشجویان تربیت دبیر شهید رجایی در ۱۹ آذر اعلام کرد وعده رئیس جمهور برای ساخت چهار میلیون واحد مسکونی در طول چهار سال است و این بدان معنا نیست که در یک ماه یا یک سال اول حتما باید مثلا یک میلیون مسکن احداث شده باشد.

اینکه دولت ساخته نشدن واحد‌های مسکونی را مشمول زمان کرده و به امید رسیدن چهارمین سال عمرش برای تحویل چهار میلیون واحد مسکونی نشسته، از عجایب دولت سیزدهم است چرا که دولت اگر می‌تواند بسازد چرا سریع‌تر نمی‌سازد و آن را به مردم تحویل نمی‌دهد تا در این بازار لگام گسیخته مسکن بخشی از مردم بتوانند رنگ صاحبخانه شدن را ببینند.

از اظهارات بذرپاش در مجلس نمی‌توان به سادگی عبور کرد چون وی در زمانی که هنوز از مجلس برای وزارت راه و شهرسازی رای اعتماد نگرفته بود به صراحت گفت که با این رقم بودجه نمی‌توان چهار میلیون مسکن ساخت البته رئیسی در سفر به رباط کریم به بذرپاش که در این سفر حضور داشت تاکید کرد سالی یک میلیون مسکن باید ساخته شود.

رئیسی گفت: مسکن از نکات جدی و نیاز حتمی است و بار‌ها اعلام کرده‌ایم که نسبت به مصوبه قانونی ساخت یک میلیون مسکن جدی هستیم و وزیر راه و شهرسازی باید کار را دنبال کنند.

به نظر می‌رسد تاکید رئیسی به دلیل اظهارات بذرپاش در مجلس بوده چرا که رئیس جمهور برای تحقق وعده‌‎اش مصر است، اما نکته اصلی اینجاست که دولت در دومین سال عمرش نتوانسته ساز و کاری را ایجاد کند که بخشی از وعده‌اش نزد مردم محقق شود و هم اکنون که دولت سیزدهم به نیمه دوم عمر خود رسیده عزم ساخت چهار میلیون مسکن کرده است.

به کارگیری بخش خصوصی و دریافت وجه از متقاضیان راهکاری است که دولت برای تامین بخشی از هزینه‌ها به کار گرفته است. محمود محمودزاده معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی در خصوص تحویل واحد‌های نهضت ملی مسکن گفته است از آنجایی که این واحد‌ها توسط بخش خصوصی احداث می‌شود و دولت سازنده نیست چنانچه آورده متقاضیان و منابع ساخت که شامل تسهیلات بانکی و آورده متقاضی است در موعد معین واریز شود حتما این پروژه‌ها می‌تواند در زمان کوتاه‌تری تحویل بشود. پیش‌بینی وزارت راه و شهرسازی برای تحویل واحد‌ها حداقل یک سال و نیم تا دو سال است.

با این حال باید پرسید زمانی که دولت چنین طرح بزرگی را در دستورکار خود قرار می‌دهد چرا وزیر جدید راه و شهرسازی با قاطعیت از اجرای آن حرف نمی‌زند؟ این امر باعث می‌شود تا صدای واحدی برای ساخت چهار میلیون مسکن به گوش نرسد.

وقتی بذرپاش قبل از ورود به وزارتخانه از نبود بودجه لازم حرف می‌زند چگونه می‌توان به ساخت چهار میلیون واحد مسکونی در پایان چهار سال دولت سیزدهم امیدوار بود؟ بدون شک وعده ساخت چهار میلیون مسکن بزرگترین آزمون دولت برای تحقق وعده‌هایش است که در صورت تحقق نیافتن آن، دولت و مردمی که چشم امید به ساخته شدن این واحد‌های مسکونی دارند با مشکلات زیادی مواجه می‌شوند.