شماره ۳۸ فصلنامه علمی پژوهشی «مدیریت اسلامی» منتشر شد
به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، شماره 38 فصلنامه علمی پژوهشی «مدیریت اسلامی» به صاحب امتیازی دانشگاه جامع امام حسین(ع) با مدیرمسئولی مهدی صفیان و سردبیری سیدمحمد مقیمی منتشر شد.
این فصلنامه در 6 مقاله و 237صفحه منتشر شده و عناوین، نام نویسندگان و چکیده مقالات به شرح زیر است:
ابعاد و مؤلفههای حکومتداری از منظر امام خمینی (رحمةالله) با رویکرد دانش مدیریت دولتی
علیرضا علیخانزاده؛ داوود حسین پور؛ وجه الله قربانی زاده؛ بهروز رضایی منش
چکیده: این پژوهش به دنبال دستیابی به الگوی اکتشافی از مدیریت قرآن کریم نسبت به رفتارهای روانی ناسازگار مشرکان و منافقان با استفاده از روش دادهبنیاد است. بر این اساس، ابتدا رفتارهای روانی ناسازگارانهی این افراد، کلامی و کرداری، از آیات قرآن کریم، استخراج، مقولهبندی و تحلیل شد. برای دستیابی به شیوههای مدیریت روانی در مواجهه با رفتارهای ناسالم، گردآوری دادهها با مطالعه متن قرآن کریم از ابتدا تا آخر صورت پذیرفت و تحلیل دادهها در سه مرحله شناسهگذاری باز، محوری و انتخابی با مراجعه به تفاسیر مهم شیعی و رعایت ضوابط و قواعد تفسیر انجام شد. از نتایج این مطالعه، تبیین پنج رفتار ناسازگار «دلیلتراشی، فرافکنی، بیارزشسازی، استهزاء و عقلیسازی» در میان مشرکان و سه رفتار «دلیلتراشی، فرافکنی و واکنشسازی» در میان منافقان است. 10 روش مدیریت رفتار در چهار سطح 1) پیشگیری -پیشگیری از وقوع رفتار ناسازگار، آگاهسازی، تفسیر رفتار 2) مرحله مداهنه – اطمینانبخشی، مدارا برای حساسیتزدایی 3) مرحله عملی -صحنهسازی، 4) مرحله قاطعانه - افشاسازی، محرومیت از امتیازات و تغییر محیط است.
واکاوی ابعاد رهبری تعالیبخش علوی بر مبنای نهجالبلاغه: توسعه نظریه رهبری تحولآفرین با رویکرد مدیریت اسلامی
محمد حسین قنادان زاده؛ اسدالله گنجعلی؛ سجاد گلچین
چکیده: رهبری تحولآفرین، سبکی از رهبری است که در آن رهبر و پیروان تلاش میکنند با تشویق و الهامبخشی به سطوح متعالی، موفقیت سازمان را موجب شوند. آموزههای اسلام به عنوان مجموعهای دربردارنده ابعاد گوناگون سعادت دنیوی و اخروی انسانها است که توجه به موضوع سرپرستی، رهبری و روابط میانفردی، از جمله آنها شمرده میشود. نوشتار پیشرو درصدد است تا از طریق بررسی گفتارهای امیرالمؤمنین (علیهالسلام) بهعنوان الگوی انسان کامل و با الهامگیری از سبک تحولآفرین، الگوی رهبری تعالیبخش را ارائه نماید. به منظور دستیابی به مؤلفههای مدل رهبری تعالیبخش، متن کتاب شریف نهجالبلاغه با روش تحلیل مضمون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت که نتیجه طبقهبندی آن در نرمافزار Maxqda2020، شامل 819 کد اولیه، 186 مضمون پایه، 27 مضمون سازماندهنده و 6 مضمون فراگیر بوده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که مدل رهبری تعالیبخش مبتنی بر شخصیت امیرالمؤمنین (علیهالسلام)، شامل شش بعد اصلی «هدایت راهبردی»، «همافزایی میانفردی»، «پرورش قدرت شناختی»، «تقویت آیندهنگری راهبردی»، «توسعه زیرساختهای رشد» و »پشتیبان در توسعه فردی» است. در مجموع الگوی رهبری تعالیبخش علوی، نه تنها میتواند یک جایگزین مناسب و اسلامی بر سبک رهبری تحولآفرین غربی باشد، بلکه میتواند به عنوان یک الگوی کامل و بینقص به جهانیان معرفی شود؛ چرا که انتقادات وارده به سبک رهبری تحولآفرین مانند سوءاستفاده از قدرت و عدم توجه به اخلاق، دیگر در الگوی رهبری تعالیبخش علوی مطرح نیستند.
معنویت اسلامی در بستر سازمان: تحلیل کیفی بر بیانات مقام معظم رهبری
حسن خلیلی؛ محمد امین پهلوان شریف؛ علیرضا نوبری
چکیده: معنویت استعداد روحی نامحدودی است که در ارتباط با خدا شکوفا میشود. معنویت یعنی راز و نیاز با خدا، روحیه، فکر و اخلاص با تکیه بر عنصر ایمان و اعتقاد راسخ و پایدار، جهت آمادهسازی برای میدان عمل و مجاهدت و مقابله با دشمنان انقلاب اسلامی که دستاورد آن بصیرت باشد. هدف اصلی پژوهش، تبیین معنویت سازمانی از منظر مقام معظم رهبری است. پژوهشگرانی که به بررسی مبانی معنویت پرداختهاند، از پژوهشهای غربی جهت تبیین معنویت بهره بردهاند. به همین علت، توسعه این رویکرد به جوامع اسلامی درست نیست. معنویت سازمانی، یکی از عناصر اصلی در نیروهای مسلح محسوب میشود که تبیین آن بر دیدگاه مقام معظم رهبری، میتواند کمک شایانی به فرماندهان و مدیران تصمیمگیر جهت ارزیابی وضعیت نیروهای مسلح انقلاب اسلامیکند. جهت تبیین معنویت سازمانی، از روش نظریه دادهبنیاد مبتنی بر بیانات مقام معظم رهبری استفاده شد. کلیدواژه معنویت، بین نیروهای مسلح به عنوان سازمان مورد مطالعه بررسی شد. جهت اعتبارسنجی از گروه کانونی و دلفی استفاده شد. نتایج تحلیلها نشان داد معنویت سازمانی دارای ماهیت معنویت، تعالی سازمانی، پیامدهای معنویت، حفظ و نگهداشت معنویت و ضد معنویت میباشد که در محیط انقلاب اسلامی اثرگذار است. ماهیت معنویت مبین اخلاص، ایمان، تقوا، بصیرت، تهذیب نفس، فضایل اخلاقی، مجاهدت، معرفت، ولایتمداری، ایستادگی، ارتباط با خدا و استمداد الهی است. تعالی سازمانی شامل وفاداری، عملگرایی، سازماندهی، مدیریت سرمایه انسانی، هویت سازمانی و اعتماد است. پیامد معنویت سازمانی، شامل آرمانهای انقلابی، موفقیت و پیشرفت، عدالت، همراهی خدا و اقتدار مادی و معنوی است. بر مبنای نتایج تحقیق، معنویت راهی برای تهذیب نفس، با دنبال کردن اهداف خدایی و احترام به ارزشها و فضایل اخلاقی جهت اتصال به خداوند تبارک و تعالی، کامل شدن انسان و رسیدن به معرفت و بصیرت است.
تصویرپردازی از حکمرانی مطلوب در جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر اسناد بالادستی
محمد ایوبی پور؛ حاکم قاسمی؛ محمدرحیم عیوضی؛ عین اله کشاورز ترک؛ فرهاد درویشی سه تلانی
چکیده: نظریه حکمرانی خوب پس از نظریات دولت بزرگ و کوچک در حوزه اداره عمومی مطرح شده است که نقشهای متفاوت و بعضاً متناقضی را نسبت به الگویهای قبلی برای حاکمیت تعریف میکند. در این نظریه، اداره عمومی جامعه فرایندی مشارکتی است و نقشآفرینان آن، دولت، بخش خصوصی و جامعه مدنی هستند که هر یک سهمی مشخص در اداره مطلوب جامعه بر عهده دارند. در این نظریه، شاخصهایی جهانشمول برای حکمرانی خوب تعریف شده و سالانه کشورها توسط نهادهای بینالمللی بر اساس این شاخصها سنجش، ارزیابی و رتبهبندی میشوند. با توجه به اینکه مفهوم خوبی در حکمرانی خوب، مفهومی هنجاری است، در نتیجه مبتنی بر ارزشها و خاستگاه ذهنی نظریهپردازان طرح و ارائه خواهد شد. با اینکه میتوان از برخی آموزههای این نظریه استفاده نمود، اما الگوی مطلوب حکمرانی برای نظام سیاسی هر کشور مستثنی از فرهنگ، مذهب و بوم آن قابل ارائه نیست. از طرفی اسناد بالادستی در هر نظام حاکمیتی، مبین اصول، ارزشها، اهداف و آرمانهای آن نظام است که میتوان آن را به عنوان منبع اصلی برای تصویرپردازی از حکمرانی مطلوبِ مد نظر آن نظام در نظر گرفت.
هدف از این پژوهش، تصویرپردازی حکمرانی مطلوب جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر اسناد بالادستیِ رسمی و مصوب کشور میباشد. روش پژوهش در تحقیق حاضر، روش دادهبنیاد است. در این پژوهش، ابتدا 58 سند راهبردی و رسمی در نظام جمهوری اسلامی احصاء و سپس به روش کدگذاری و استفاده از نرمافزار MAXQDA، مفاهیم، مقولهها و در نهایت، تصویر مطلوب از حکمرانی جمهوری اسلامی ایران مدلسازی شده است. بر اساس نتایج یافتهها، لازمه حکمرانی مطلوب در جمهوری اسلامی ایران، نقشآفرینی در عرصه داخل و خارج از کشور است. نقشهای حکمرانی مطلوب در داخل کشور، شامل: کرامت، تربیت، عدالت، امنیت، معیشت و پیشرفت و نقشهای حکمرانی مطلوب در خارج از کشور در 5 عرصه جهان اسلام، امامت، مستضعفین جهان، حمایت، سازمانهای بینالمللی، هدایت، نظام سلطه، مقاومت و سایر کشورها و شراکت در نظر گرفته شده است. پس از تعیین نقشها، متناسب با عرصهها، مدلسازی الگوی حکمرانی مطلوب بر اساس روش استراوس و کوربین صورت گرفته است. بر اساس این مدل، پدیده محوری تربیت، شرایط علّی کرامت، شرایط زمینهای امنیت، شرایط مداخلهگر شراکت بوده و مقولههای راهبردی نیز نقشهای مقاومت، عدالت و پیشرفت است و در نهایت مقولههای پیامدی، شامل نقشهای معیشت، امامت، هدایت و حمایت در نظر گرفته شده است.
الگوی مدیریت رفتاری انبیا، بر اساس تحلیل روانی از رفتارهای ناسازگارانهی مشرکان و منافقان با روش دادهبنیاد
زهرا علیمرادی
چکیده: این پژوهش به دنبال دستیابی به الگوی اکتشافی از مدیریت قرآن کریم نسبت به رفتارهای روانی ناسازگار مشرکان و منافقان با استفاده از روش دادهبنیاد است. بر این اساس، ابتدا رفتارهای روانی ناسازگارانهی این افراد، کلامی و کرداری، از آیات قرآن کریم، استخراج، مقولهبندی و تحلیل شد. برای دستیابی به شیوههای مدیریت روانی در مواجهه با رفتارهای ناسالم، گردآوری دادهها با مطالعه متن قرآن کریم از ابتدا تا آخر صورت پذیرفت و تحلیل دادهها در سه مرحله شناسهگذاری باز، محوری و انتخابی با مراجعه به تفاسیر مهم شیعی و رعایت ضوابط و قواعد تفسیر انجام شد. از نتایج این مطالعه، تبیین پنج رفتار ناسازگار «دلیلتراشی، فرافکنی، بیارزشسازی، استهزاء و عقلیسازی» در میان مشرکان و سه رفتار «دلیلتراشی، فرافکنی و واکنشسازی» در میان منافقان است. 10 روش مدیریت رفتار در چهار سطح 1) پیشگیری -پیشگیری از وقوع رفتار ناسازگار، آگاهسازی، تفسیر رفتار 2) مرحله مداهنه – اطمینانبخشی، مدارا برای حساسیتزدایی 3) مرحله عملی -صحنهسازی، 4) مرحله قاطعانه - افشاسازی، محرومیت از امتیازات و تغییر محیط است.
احصاء شایستگیهای حرفهای معاونان پرورشی مبتنی بر آموزههای اسلامی
علیرضا قاسمی زاد؛ آذر تقی پور؛ حمیدرضا معتمدعلاقه مندان جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره دوفصلنامه علمی
چکیده: پژوهش حاضر، تدوین احصاء شایستگیهای حرفهای معاونان پرورشی بر اساس آموزههای اسلامی بود. روش: پژوهش کیفی، از نوع تحلیل مضمون و گردآوری دادهها با استفاده از مصاحبه نیمهساختاریافته انجام پذیرفت. جامعه پژوهش، شامل معاونان پرورشی متوسطه دوره اول شهرستانهای استان بوشهر بود که با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند و قاعده اشباع نظری، 24 معاون در مصاحبه شرکت کردند. یافتهها: در نتیجه تجزیه و تحلیل یافتههای پژوهش، 109 مضمون پایه، 16 مضمون فراگیر و 5 مضمون سازماندهنده، شامل: شایستگیهای شناختی، شایستگیهای مدیریتی، شایستگیهای رفتاری، شایستگیهای مهارتی و شایستگیهای عاطفی ایجاد شد و برای اعتباریابی یافتهها از روش بازخورد مشارکتکنندگان استفاده شد که صحت تحلیل دادهها و نتایج مورد تأیید قرار گرفت و مفاهیم استخراج شده در قالب شبکه مضامین ترسیم گردید. نتیجهگیری: احصاء شایستگیهای حرفهای معاونان پرورشی در سازمان آموزش و پرورش، معیاری برای شایستهگزینی آنان منطبق بر آموزههای اسلامی میباشد.
علاقه مندان جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره فصلنامه علمی پژوهشی«مدیریت اسلامی» می توانند به ایران، تهران، بزرگراه شهید بابایی، بعد از پل لشکرک، دانشگاه جامع امام حسین(علیهالیسلام) ، موقعیت مرکزی، موسسه چاپ و انتشارات، دفتر نشریات دانشگاه با شماره تلفن: 74188278-021یا به نشانی اینترنتی این فصلنامه به آدرس im.ihu.ac.irمراجعه کنند یا تماس بگیرند.