عوامل مختلف انسانی و طبیعی جمعیت پرندگان را به سمت انقراض برده است

به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم ، برای هزاران سال، پرندگان بخشی جدایی‌ناپذیر از اکوسیستم بوده و نقش مهمی در گرده‌افشانی، پراکندگی بذر و کنترل جمعیت حشرات ایفا می‌کنند. متأسفانه فعالیت‌های انسانی بسیاری از گونه‌های پرندگان را در معرض خطر انقراض قرار داده است. جمعیت جهان از سال 1960 بیش از دو برابر شده است و با افزایش تقاضای ما برای منابع، فشار بر محیط زیست نیز افزایش پیدا کرده است. مطمئناً فعالیت انسان تهدید اصلی برای پرندگان است، اما دلایل دیگری نیز وجود دارد.

در حال حاضر بیش از 11 هزار گونه پرنده در جهان وجود دارد که مناطق استوایی بیشترین تنوع این پرندگان را در خود جای داده است. فهرست قرمز اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت (IUCN) گونه‌های پرندگان را به چند دسته طبقه‌بندی می‌کند، از جمله پرندگان آسیب‌پذیر، در معرض خطر و به شدت در معرض خطر. در حال حاضر IUCN تعداد 192 گونه پرنده را به عنوان در معرض خطر انقراض فهرست کرده است و این آمار باعث می‌شود پرندگان بالاترین رده از نظر تهدید باشند.

خطر انقراض پرندگان در سراسر جهان گسترش یافته است و این خطر در جزیره ماداگاسکار، جنگل اقیانوس اطلس برزیل و منطقه هیمالیا بیشتر است. برای مدت طولانی، پرندگان رشد می‌کردند، بر آسمان‌ها حکومت می‌کردند و نقش‌های حیاتی در اکوسیستم‌های سراسر جهان ایفا می‌کردند اما تاکنون شرایط تغییر کرده و این موجودات در معرض خطر ناپدید شدن برای همیشه هستند. اما چرا پرندگان در خطر انقراض هستند؟

در ادامه چهار دلیل اصلی انقراض پرندگان آمده است:

1. فعالیت انسانی

اقدامات بشر تأثیر بی‌سابقه‌ای بر روی زمین و حیات وحش آن داشته است؛ بر اساس گزارش سازمان ملل، انسان‌ها 75 درصد از محیط زمینی سیاره را به شدت تغییر داده‌اند و حداقل یک میلیون گونه جانوری را در معرض خطر انقراض قرار داده‌اند. از میان عوامل انسانی نیز 7 مورد بیشترین تأثیر را داشته‌اند.

الف. از بین رفتن و تخریب زیستگاه

با گسترش سکونتگاه‌های انسانی، آن‌ها به زیستگاه‌های طبیعی تجاوز می‌کنند و در این روند زیستگاه‌ها به سرعت از بین می‌روند. این مورد یکی از بزرگ‌ترین تهدیدها برای جمعیت پرندگان است و به کاهش بسیاری از گونه‌ها منجر شده است.

ب. جنگل‌زدایی

پاکسازی جنگل‌ها برای چوب، کشاورزی یا شهرنشینی، زیستگاه‌های حیاتی پرندگان و سایر حیوانات را از بین می‌برد. همچنین زیستگاهی که زمانی پیوسته بود را تکه تکه می‌کند و یافتن جفت و غذا را برای پرندگان دشوارتر می‌کند.

ج. آلودگی

آلودگی هوا، آب و خاک همگی می‌توانند بر جمعیت پرندگان تأثیر بگذارند. به عنوان مثال، مسمومیت با سرب یک مشکل بزرگ برای بسیاری از گونه‌های پرندگان است که از حشرات آلوده به سم تغذیه می‌کنند.

د. آفت‌کش‌ها

استفاده گسترده از آفت‌کش‌ها اثرات مخربی بر جمعیت پرندگان، به ویژه آن‌هایی که از حشرات تغذیه می‌کنند، داشته است. مطالعات نشان داده است که برخی از حشره‌کش‌ها می‌توانند باعث آسیب عصبی در پرندگان شده و منجر به اختلال در عملکرد حرکتی و مرگ شوند.

ه. صید بی‌رویه ماهی

پرندگانی که برای غذا به ماهی‌ها تکیه می‌کنند، از جمله پرندگانی هستند که از صید بی‌رویه آسیب می‌بینند. با کاهش ذخایر ماهی، پرندگانی که به آن‌ها وابسته هستند نیز کاهش می‌یابد. این یک مشکل خاص برای پرندگان دریایی مانند آلباتروس و پنگوئن است.

و. شکار غیرقانونی

در برخی از نقاط جهان، با وجود قوانینی که علیه شکار وجود دارد، هنوز پرندگان برای غذا یا تجارت شکار می‌شوند. این یک مشکل مهم در آسیا است، جایی که بسیاری از گونه‌های پرندگان به عنوان حیوان خانگی صید و فروخته می‌شوند.

2. تغییر اقلیم

تغییرات اقلیمی یکی از بزرگ‌ترین تهدیدات برای پرندگان و سایر حیات وحش است؛ با افزایش دما و شدیدتر شدن الگوهای آب و هوایی، بسیاری از گونه‌های پرندگان در تلاش برای سازگاری هستند. این مورد به طور ویژه برای پرندگانی که در قطب شمال تولید مثل می‌کنند، جایی که ذوب شدن یخ دریا زیستگاه‌های حیاتی را از بین می‌برد، صادق است. افزایش دما نیز مشکلاتی را برای پرندگان مهاجر ایجاد می‌کند. به عنوان مثال، از آن‌جایی که بهار در نیمکره شمالی زودتر فرا می‌رسد، برخی از پرندگان مهاجر برای یافتن غذا خیلی با مشکل مواجه می‌شوند که این مورد منجر به سوء تغذیه و کاهش موفقیت در تولید مثل می‌شود.

در همین حال، در مناطق استوایی، با رایج شدن خشکسالی، تغییرات آب و هوایی یافتن غذا را برای پرندگان دشوارتر می‌کند. مطالعات نشان داده است که خشکسالی می‌تواند باعث گرسنگی گسترده در بین پرندگان حشره‌خوار شود. همچنین تغییرات آب و هوایی شیوع بیماری‌ها را آسان‌تر می‌کند؛ به عنوان مثال، "مالاریا پرندگان" یک مشکل جدی در بسیاری از کشورهای گرمسیری است. با افزایش دما، پشه‌های ناقل بیماری قادر به زنده ماندن و تولید مثل در ارتفاعات بالاتر هستند و پرندگان بیشتری را در معرض خطر قرار می‌دهند.

3. گونه‌های مهاجم

گونه‌های مهاجم یک مشکل بزرگ برای جمعیت پرندگان در سراسر جهان هستند. گونه‌های مهاجم گیاهان، حیوانات یا بیماری‌هایی هستند که بومی یک منطقه نیستند و می‌توانند به اکوسیستم محلی آسیب برسانند. در خصوص پرندگان، گونه‌های مهاجم می‌توانند زیستگاه‌ها را از بین ببرند، برای غذا رقابت کنند یا بیماری را گسترش دهند. در برخی موارد حتی می‌توانند مستقیماً پرندگان را شکار کنند.

به عنوان مثال، موش‌های وارد شده به اکوسیستم‌های جزیره‌ای با خوردن تخم‌ها و جوجه‌های آن‌ها باعث انقراض بسیاری از پرندگان لانه‌دار در زمین شده‌اند. تغییرات آب و هوایی با افزایش دامنه برخی از گونه‌های مهاجم، مشکل را بدتر می‌کند؛ برای مثال، با افزایش دما در قطب شمال، پشه‌هایی که ناقل مالاریا پرندگان هستند، می‌توانند زنده بمانند و در ارتفاعات بالاتر تولید مثل کنند و پرندگان بیشتری را در معرض خطر قرار دهند.

برای محافظت از پرندگان چه می‌توان کرد؟

1 . حمایت از سازمان‌های حفاظتی

سازمان‌های زیادی در سراسر جهان برای محافظت از جمعیت پرندگان کار می‌کنند که می‌توانیم با اهدای پول یا زمان از تلاش‌های آن‌ها حمایت کنیم.

2. مراقب تأثیر خود بر محیط زیست باشیم

همه ما نقش مهمی در حفظ زیستگاه پرندگان داریم؛ در نتیجه باید از تأثیر خود بر محیط زیست آگاه باشیم و هر کاری که می‌توانیم برای کاهش اثر خود انجام دهیم.

3. حمایت از کشاورزی پایدار

فعالیت‌های کشاورزی یک تهدید بزرگ برای جمعیت پرندگان است اما راه‌هایی برای کشاورزی بدون آسیب رساندن به محیط زیست وجود دارد. ما باید از ابتکارات کشاورزی پایدار حمایت کنیم و تا حد امکان محصولات ارگانیک را خریداری کنید و از این طریق نقش خود را در جلوگیری از انقراض پرندگان انجام دهیم.