سینمای ایران فاصله زیادی با سینمای انقلابی دارد

اشاره: سینما پدیده ای است که با زندگی و جریانات اجتماعی بشری همراه است و چون مخاطبش عموم مردم است، همسو با تغییر و تحولات فرهنگی، اقتصادی و سیاسی آنها نیز تغییر می کند. سینما در ایران، همواره با تغییرات اجتماعی دچار تحول شده و هر جا این هماهنگی رخ نداده، با شکست روبه رو شده است.

سینمای ایران در چهار دهه اخیر، جریانات مختلفی را به خود دیده است؛ سینمای پیش از انقلاب که در حدود سال 1327 به صورت رسمی و عمومی، آغاز به کار کرد، در سال 1356 طی جلسات متعددی از سوی کارشناسان و سینماداران وقت، مرگ خود را اعلام کرد و ماه ها پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، در سینما ها بسته شد. علت این تعطیلی را می توان در عدم استقبال مردم از فیلم فارسی هایی با مزامین تکراری و غیراخلاقی و نیز فیلم های شبه روشن فکری دانست که با فرهنگ عامه هم خوانی نداشتند و نیز توان رقابت با فیلم های خارجی را نداشتند.

اما با جمله تاریخی امام خمینی(ره) در اولین سخنانش پس از بازگشت به ایران مبنی بر این که «ما با سینما مخالف نیستیم؛ ما با فحشا مخالفیم» عنوان خط مشی کلی انقلاب و جمهوری اسلامی درباره سینما تعیین شد و تولدی دیگر در سینمای ایران ایجاد کرد.

در همین راستا خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، با حجت الاسلام مردانی مسؤول واحد هنر حوزه علمیه قم درباره کارنامه سینمایی ایران بعد از انقلاب اسلامی به گفت وگو پرداخته است که در ادامه می خوانید:

رسا- بیش از چهار دهه از پیروزی انقلاب اسلامی می گذرد؛ کارنامه سینمایی ایران در این مدت را چگونه ارزیابی می کنید؟

به نظر من رشد و پیشرفت سینمای ایران در ۴۳ سال اخیر از ابعاد تکنیکی بر کسی پوشیده نیست و نشانه بارز آن برگزاری۴۰ جشنواره موفق فیلم فجر و حضور در جشنواره های متعدد بین المللی و دریافت جوایز گوناگون با وجود فراز و نشیب های زیاد در این عرصه است.

 همچنین باید گفت که تولیدات سینمای ایرانِ بعد از انقلاب، از نظر مضمون های اجتماعیِ خوب و سالم، رشد قابل توجه و بسیاری داشته است که تولیدات حال حاضر سینمای ایران هم از لحاظ نگاه به خانواده و فرهنگ خانواده هم از لحاظ نگاه به جوان‌ها و هم از لحاظ داستانی و محتوایی، حتی نسبت به دهه‌های اخیر جذابتر شده است.

در حال حاضر تولیدات سینمای ایران نسبت به تولیدات سینمای جهان، فیلم‌هایی اخلاقی در سطح جهان است که حرف ها و اندیشه‌های سالمی درون آن گنجانده شده است؛ البته اگر بخواهیم از زاویه اندیشه‌های دینی و انقلابی به سینما نگاه کنیم، سینمای ایران فاصله شدیدی با سینمای انقلابی دارد؛ زیرا بسیاری از کارهایی که باید در مسیر انقلاب اسلامی انجام می‌ شد هنوز به سرانجام نرسیده است.

ما می‌توانیم در سینمای ایران از داستان ها و قصه‌های خیلی متفاوت از آنچه که هست و تولید می شود، تولید و به نوعی در تماشاگر انبوه امروز سینمای ایران تحول ایجاد کنیم.

رسا- سینمای ایران طی این مدت، چه فرازها و فرودهایی داشته است؟

قطعاً سینمای ایران نیز مانند دیگر سینماهای جهان دارای فراز و نشیب هایی از تغییر کاربری و تعطیلی بسیاری از سالن‌های سینما گرفته تا آفت فروش فیلم‌ها و حتی کاهش تولیدات سینمایی بوده است که تبعاتی چون بیکاری اهالی سینما و صف طویل اکران فیلم‌ها تا دیدگاه های متفاوت مدیران داشته است.

همچنین وجود جریان های فرهنگی مختلف در سینما گاهی موجب کم رونق شدن سینمای ایران و در برخی موارد موجب رشد و بالندگی سینما شده است که دهه ۹۰ نمونه بارز شکوفایی سینمایی ایران بود که در عرصه بین المللی با جوایز مختلفی از جمله اسکار برای فیلم‌های ایرانی همراه بود و توجه جهانیان را به سینما و سبک سینمای ایران جلب کرد.

رسا- آیا انقلاب اسلامی توانسته است در بخش هنر هفتم کارنامه قابل قبولی داشته باشد؟

به نظر من برگزاری تقریباً هر سالهِ جشنواره بین المللی فیلم فجر، تجربه موفق در برگزاری جشنواره مردمی فیلم عمار و چندین جشنواره دیگر با چاشنی استقبال چشمگیر کارگردانان و فیلم سازان مطرح کشوری و بین المللی از این جشنواره ها و همچنین نامزدی دریافت جوایز توسط فیلم های ایرانی در جشنواره های مختلف جهانی فیلم بیانگر کارنامه قابل قبول انقلاب اسلامی در سینما و هنر هفتم است.

رسا- سیاست های دولت در زمینه سینما را چگونه ارزیابی می کنید؟

با توجه به پافشاری رئیس جمهور محترم در انتخاب وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و رایزنی‌های فراوان ایشان در انتخاب محمد خزاعی یکی از اهالی جامعه سینماگران برای پست ریاست سازمان سینمایی نوید بخش روزهای درخشان برای سینما ایران است که این مساله روزنه امید را در دل سینماگران ایجاد کرد که منتظر اتفاق‌هایی مثبت در این زمینه باشند. همین اتفاق هم افتاد و در بازه زمانی کوتاه، سینما در گام نخست توانست از آن بلاتکلیفی محض بیرون آمده و با یک اکران منتظم و برنامه‌ریزی‌شده، دیگر هیچ‌گاه تعطیل نشود؛ البته این وضعیت، مطلوب سینماگران و هنرمندان هنرهفتم نیست و باید تلاش‌ها برای موفقیت‌های اجرایی بیشتر در این حوزه، توسط دولت محترم ادامه دار باشد.

رسا- دولت و مسئولان اجرایی کشور چگونه می توانند برنامه های سینمایی خود را به خوبی پیاده کند؟

انتخاب مدیران شایسته سینمایی کشور از درون سینماگران، تهیه و تدوین برنامه سیاستی بروز با آینده نگری برای سینمای ایران، تسهیل در صدور پروانه ساخت فیلم و همچنین حمایت های مادی و معنوی از فیلم ها و عوامل ساخت آنها کمترین کاری است که هر دولتی برای بهتر شدن سینما می تواند انجام دهد.

رسا- اهل هنر و سینما چگونه می توانند در این عرصه همراه با وزارت ارشاد شوند؟

همدلی و همراهی اهالی هنر و سینما با مسئولین هنر و فرهنگ کشور رکن اساسی و فراموش شده سینمای ایران است‌ و وجود جریانات مختلف فرهنگی و هنری در کشور عامل اصلی در عدم شکل گیری این همدلی و همراهی بوده است.

اعتقاد به اینکه حل مشکلات سینمای ایران، تنها با همراهی سینماگران و مسئولان میّسر می شود، تنها راه ایجاد همدلی و همراهی اهالی هنر و سینما با وزارت ارشاد می باشد و باید جریانات مختلف فرهنگی و هنری با همدلی و همکاری بیشتر، در شکوفایی و رونق روزافزون هنر و سینمای ایران تلاش و کوشش کنند تا إن شاءالله در آینده نه چندان دور، شاهد پیشرفت ها و موفقیت های بیشتر در بخش هنر و سینمای کشورمان باشیم.

رسا- نظر شما درباره آینده سینمای ایران چیست؟

با توجه به فایق آمدن سینمای ایران به مشکلات و کاستی های سینمای بعد از انقلاب  و اظهارات رییس سازمان سینمایی کشور مبنی بر تغییر رویکرد وزارت ارشاد در حمایت از فیلم‌های هنری و تجربی و  همچنین تغییر رویکرد هنری در این دولت، امیدواری بنده به آینده سینمای ایران دوچندان شده و نسبت به آینده سینمای ایران خوشبین هستم.

سعید چراغی