بررسی موشک های حزب الله در جنگ ۳۳ روزه

به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از  گروه دفاعی خبرگزاری تسنیم-  سید محمد طاهری : از چند روز پیش مرحله جدیدی از درگیری‌ها بین گروه‌های مقاومت فلسطینی و ارتش رژیم صهیونیستی آغاز شده است و در این بین بازهم چیزی که مانند گذشته مانع موفقیت صهیونیست‌ها شده است قدرت بازدارندگی و توان بالای حملات موشکی و پهپادی مقاومت علیه مواضع ارتش رژیم صهیونیستی است به صورتیکه در عرض تنها سه روز گروه های مقاومت موفق به شلیک حدود 600 راکت به سمت سرزمین های اشغالی شدند.

موضوعی که موجب شده تا امروز مقاومت بتواند عمق سرزمین های اشغالی و اهداف مهم و حیاتی اسرائیلی ها را هدف قرار دهد و با مرحله ای از بازدارندگی برسد که بتواند تعیین سرنوشت این نبرد را در دست بگیرد.

اما از ابتدای آغاز این درگیری‌ها و همچنین در چند سال اخیر گمانه‌زنی های فراوانی پیرامون توان پدافند هوایی و موشکی رژیم صهیونیستی پدید آمده است به صورتیکه برخی آن را یک سامانه کاملاً کارآمد و برخی دیگر نیز آن را سامانه‌ای ناکارآمد در مقابل حملات راکتی و موشکی مقاومت قلمداد می‌کنند.

اما اگر بخواهیم نگاهی واقع‌بینانه به درگیری‌های صورت گرفته بین سامانه‌های پدافندی ارتش رژیم صهیونیستی و راکت‌های مقاومت داشته باشیم ابتدا باید ساختار پدافند هوایی ارتش این رژیم را مورد بررسی قرار دهیم.

از سال 2006 و پس از جنگ 33روزه و همچنین سه جنگ بعد از آن با گروه‌های فلسطینی بود که ارتش رژیم صهیونیستی دریافت از این پس با تهدیدات دوربردتری مواجه خواهد بود که هدف آنها تهدید عمق سرزمین‌های اشغالی است. از همین رو فرماندهان ارتش این رژیم می‌بایست تغییرات اساسی در ساختار و سازمان پدافند هوایی این ارتش این رژیم پدید می‌آرودند.

همین امر باعث شکل گیری عامل "دفاع" در دکترین نظامی رژیم اشغالگر به عنوان عامل چهارم در کنار سه عامل دیگر دکترین نظامی آن یعنی"بازدارندگی"، "هشدار" و "قاطعیت" شد.این موضوع باعث تمرکز سران ارتش رژیم بر ایجاد و توسعه سامانه‌های پدافند هوایی شد که بتواند چتر حفاظتی را برای مناطق اشغالی ایجاد کند.

بر همین اساس از سال 2011 نظریه دفاع چند لایه در ساختار پدافند هوایی ارتش این رژیم مطرح شد که با ورود سامانه پدافندی گنبد آهنین و عملیاتی شدن آن در سال 2016 این نظریه نیز شکل عملیاتی به خود گرفت.

در همین راستا بنا شد تا پدافند هوایی ارتش رژیم که  تا پیش از آن بر اساس نظریه دفاع منطقه‌ای مطابق با تقسیم بندی صورت گرفته در نیروی زمینی ارتش اسرائیل به سه بخش شمالی، جنوبی و میانی تقسیم می‌شد، ساختاری یکپارچه پیدا کند.

از این روی در سال 2011 و با تشکیل شبکه یکپارچه پدافندی، «سازمان ضدهوایی» به «سازمان پدافندهوایی» تغییر کرد و «سازمان پدافند موشکی» نیز در دل آن ادغام شد. بر اساس این نظریه دفاع منطقه‌ای (جبهه شمالی، میانی، جنوبی) از حریم هوایی سرزمین هوای اشغالی نیز از بین رفت و جای خود را به سیستم دفاع یکپارچه دارد.

در نظریه جدید مرکزی تحت عنوان «مرکز ملی مدیریت تصویر بالستیک یا منتاو» ایجاد شد که مسئولیت اعلام هشدار ملی و مدیریت عملیات کشف، رهگیری و انهدام انواع اهداف هوایی را به عهده دارد.

این مرکز در تل آویو مستقر بوده و با در اختیار گرفتن تمامی سامانه‌های شناسایی، جمع آوری اطلاعات، سامانه‌های راداری و پدافندی در سرتاسر سرزمین‌های اشغالی وظیفه مدیریت متمرکز درگیری با انواع تهدیدات هوایی را بر عهده دارد.

 از دیگر تغییرات بوجود آمده در ساختار پدافندی ارتش اسرائیل بر اساس نظریه دفاع چند لایه، انحلال هنگ‌های پدافندی و ایجاد گردان‌های سامانه‌های پدافندی است که هر گردان بسته به نوع سامانه پدافندی از چند آتش بار تشکیل شده است که در مواقع اضطراری امکان افزایش آنها نیز وجود دارد.

سازماندهی سامانه‌های پدافندی ارتش صهیونیستی به این صورت است که سامانه‌های گنبد آهنین که در قالب دو گردان 137 و 947 سازماندهی شده‌اند، وظیفه برخورد با اهداف در ارتفاع پایین را برعهده دارند. پس از آن، گردان‌های 138 و 139 سامانه پاتریوت و گردان 66 سامانه فلاخن داود ماموریت دارند با اهداف ارتفاع متوسط درگیر شوند و گردان 136 حیرف مگان که متشکل از سامانه‌های پیکان2 و پیکان3 است برای مقابله با تهدیدات ارتفاع بالا و موشک‌های بالستیک گسترش یافته‌اند.

در بین سامانه‌های پدافندی ارتش اسرائیل، گنبد آهنین تنها سامانه‌ای است که متناسب با گستره جغرافیایی تهدیدات مواضع خود را تغییر می‌دهد و سایر سامانه‌های پدافندی ارتش رژیم در پایگاه‌های خود به صورت ثابت قرار دارند.

لانچرهای پرتاب موشک تمیر سامانه پدافندی گنبد آهنین

سامانه گنبد آهنین در سال 2011 و با هدف مقابله با تهدیدات در ارتفاع پایین و با برد 4 تا 70 کیلومتر طراحی و با هدف حفاظت از شهرک‌ها و مناطق حساس رژیم رونمایی و آنچنانکه گفته شد در سال 2016 عملیاتی شد.

هر سامانه گنبد آهنین شامل یک رادار EL/M2084، یک مرکز کنترل و فرماندهی و سه لانچر است که هر لانچر توانایی حمل و شلیک 20 موشک «تمیر» را دارد.  در مجموع 12 سامانه گنبد آهنین برای دفاع از آسمان سرزمین‌های اشغالی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سامانه فلاخن داود که در سال 2016 وارد خدمت شده، وظیفه مقابله با تهدیدات از برد 70 تا 300 کیلومتر را برعهده دارد. فلاخن داود نیز از یک رادار EL/M2084 بهره می‌برد و هر آتشبار آن دارای 6 سکوی شلیک 12 موشک است که از موشک پدافندی استانر بهره می‌برد. در حال حاضر نیز 3 سامانه فلاخن داود در قالب یک گردان پدافندی در سرزمین‌های اشغالی مستقر هستند.

لانچر پرتاب موشک‌های استانر سامانه پدافندی فلاخن داود

یگان حیرف مگان که متشکل از سه سامانه حیتس 2 و یک سامانه حیتس3 است نیز با در اختیار داشتن رادار گرین پاین وظیفه درگیری با اهداف در ارتفاع و برد بالا را دارد. در حقیقت این دو سامانه برای مقابله با موشک‌های بالستیک ایرانی طراحی شده‌اند.

موشک‌های سامانه‌های پدافندی آرو 2 و 3

بر اساس موارد بالا معلوم می شود بر خلاف تصورات رایج گنبد آهنین به معنای تمام شبکه پدافند هوایی ارتش اسرائیل نبوده و تنها نام یکی از سامانه های پدافندی ارتش این رژیم است.

اما بعد از جنگ 33 روزه و تغییرات اساسی که در ساختار پدافند هوایی ارتش اسرائیل پدید آمده است شاهد آن هستیم که با گذشت زمان نه تنها قدرت موشکی و پهپادی گروه های مقاومت کاهش پیدا نکرده بلکه این قدرت روز  به روز گسترش هم پیدا کرده است. پرواز پهپادهای حزب الله بر فراز میدان گازی کاریش و عدم موفقیت کامل ارتش رژیم در رهگیری و انهدام آنها ،همچنین افزایش برد موشک های جهاد اسلامی به 250 کیلومتر و افزایش کمی و کیفی موشک و راکت های مقاومت تنها نمونه هایی از این افزایش قدرت است.

از سوی دیگر تنها سامانه پدافندی اسرائیلی که به صورت جدی در چند سال اخیر فعالیت داشته همین سامانه گنبد آهنین است و سایر سامانه های پدافندی اسرائیلی هنوز به صورت جدی در یک نبرد واقعی مورد آزمایش قرار نگرفته اند از همین روی صحت عملکرد آنها مورد مناقشه است.

به این ترتیب شاید اسرائیلی‌ها در سطح تاکتیکی با هدف قرار دادن بخشی از راکت های مقاومت موفقیت هایی بدست آورده باشند اما در سطح راهبردی هنوز موفق به شکست راهبرد طرف مقابل خود نشده و عملا موجب افزایش قدرت راهبرد گروه های مقاومت نیز شده اند.

نحوه عملکرد سامانه پدافندی گنبد آهنین

یکی از دلایل این موضوع نقاط ضعفی است که سامانه پدافندی اسرائیلی از جمله سامانه گنبد آهنین دارند.

اول اینکه تعداد سامانه‌های موجود، توانایی پوشش تمامی سرزمین‌های اشغالی را نداشته و لذا در صورت بروز جنگ چند جبهه‌ای، این سامانه قادر به پاسخگویی در مقابل حملات راکتی و موشکی نبوده و دفاع هوایی ارتفاع پست اسرائیل به شدت آسیب پذیر خواهد بود.

همچنین این سامانه قادر به رهگیری موشک‌ها و راکت‌هایی که از فاصله کمتر از 4 کیلومتر شلیک می‌شوند را به دلیل نبودن زمان کافی برای کشف و رهگیری هدف ندارد و گسترش لانچرهای پرتاب موشک مقاومت در این فاصله یک تهدید جدی برای این سامانه محسوب می‌شود.

موشک تمیر سامانه پدافندی گنبد آهنین

از سوی دیگر سامانه گنبد آهنین اهدافی که دارای سرعت بالا بوده و زمان پرواز آنها کمتر از 28 ثانیه باشد را نیز نمی‌تواند رهگیری کند.

علاوه بر این سرجنگی موشک‌های تمیر مورد استفاده در این سامانه مجهز به فیوز مجاورتی است که بهترین شرایط آن برای انهدام هدف زمانی است که در فاصله یک متری هدف قرار بگیرد در غیر اینصورت احتمال نفوذ ترکش‌های آن در بدنه هدف و انهدام آن کاهش می‌یابد.

یکی از نقاط ضعف این سامانه، عدم توانایی مقابله با حجم انبوهی از شلیک‌هاست؛ موضوعی که گروه‌های مقاومت نیز به آن پی برده‌اند و یکی از دلایل شلیک راکت از سوی این گروه‌ها در حجم بالا نیز به همین دلیل است.

قیمت بالای موشک‌های تمیر سامانه گنبد آهنین در مقابل قیمت پایین راکت‌های گروه های مقاومت امری است که هزینه نبرد برای صهیونیست‌ها را به شدت بالا خواهد برد.

بر اساس اطلاعات منتشر شده، هر موشک تمیر گنبد آهنین بین 40 تا 100 هزار دلار قیمت دارد. این در صورتی است که قیمت هر راکت گروه‌های فلسطینی بین هزار تا 5 هزار دلار است.

رزمندگان گردان‌های عزالدین قسام درحال بارگذاری راکت‌ در لانچر برای شلیک به‌سمت سرزمین‌های اشغالی

با نگاهی به راکت های استفاده شده در جنگ های اخیر به این نکته پی می بریم که گروه های فلسطینی  از راکت‌هایی استفاده می کنند که علاوه بر برد و حجم تخریب بهتر، از سرعت و دقت بالاتری نیز برخوردار  هستند و همین موضوع، کار سامانه گنبد آهنین را به مراتب نسبت به گذشته سخت‌تر کرده است.

این موضوع مبین آن است که گروه های مقاومت با مطالعه دقیق روی نقاط ضعف و قوت سامانه گنبد آهنین به تاکتیک های مقابله با آن پی برده اند و با افزایش کیفیت راکت و موشک های خود بخوبی توانسته اند موازنه قدرت را به نفع خود تغییر دهند. موضوعی که علی رغم سرمایه‌گذاری‌های هنگفت اسرائیل روی ساختار پدافندی اش نتوانسته آن را به نفع خود تغییر دهد و در صورت اسمترار این روند اسرائیل با یک شکست دیگر در راهبردهای نظامی خود روبرو خواهد بود.

انتهای پیام/