نقش امام هادی در مقابله با جریان های انحرافی و زمینه سازی دوران غیبت

به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، در طول تاریخ اسلام، امامان معصوم(ع) با انحرافات عقیدتی مختلف و متفاوتی رو به رو بودند و هر کدام از آنان با توجه به شرایط عصر خویش با انحرافات برخورد می کردند. امام هادی(ع) نیز از جمله امامانی بود که در عصر خویش با جریان ها انحرافی مختلفی مواجه بود که از جمله این جریان ها، گروه صوفیه، واقفیه، غلات، مجسمیّه، باورمندان به رؤیت و... بودند که امام(ع) با وجود اینکه در اوج مظلومیت و غربت بود، با تمام توان با آنان مقابله و مبارزه می کرد و تمام تلاش و کوشش خود را برای حفظ دین اسلام از هرگونه انحطاط و انحراف به کار می بست.

امام هادی(ع) از بی نظیرترین مبارزان خستگی ناپذیر در عرصه مقابله با انحراف های عملی و اعتقادی عصر خویش به خصوص، حاکمان جور عباسی است که اقدامات آن حضرت می تواند الگویی برای مبارزان واقعی در این عرصه ها باشد.

ایشان با همت و قدرت تمام در مقابل گروه های انحرافی و مبانی تفکری آنان ایستاد و با هدایت حکیمانه خویش، ذات پلید آنها را برای مردم آشکار کردند.

از جمله این انحرافات مکتب صوفیه بود که با اندیشه‏ هاى منحرف در جامعه اسلامى رخنه کرده و سبب بدنامى شیعه و تشویش افکار عمومى جامعه مسلمانان شده بود که امام هادی(ع) به مناسبت هایی با این انحرافات برخورد می كرد و با اعلام موضع خویش، نظر حق را بیان کرده و مردم را از باورهای ناصحیح و غلط باز داشته و منحرفین را لعن می نمود.

انسان ‏هاى افراطى و تندرو به نام غلات، که بدون ‏منطق و برهان، عقایدی را برای خود درست کرده بودند و درباره امامت مبالغه بیش از اندازه کرده و امام را تا سر حد الوهیت و پرستش بالا مى‏ بردند نیز یکی از گروه های انحرافی بودند که امام هادی(ع) به شدت با آنان برخورد کرده و آنان را از خود طرد می کرد؛ کسانی که با بهره‏ گیرى از عقاید انحرافى خویش بسیارى از واجبات الهى را حرام و موارد کثیری از گناهان کبیره را بر خود حلال می شمردند.

امام هادی(ع) با هر روشی که متناسب با اصول و مبانی الهی و اسلامی باشد با این گروه ها برخورد می کرد.

یکی از نقش های امام هادی(ع) در مبارزه با جریان های انحرافی این بود که ایشان با تشکیل سازمان وکالت زمینه شکل گیری و ایجاد پُل ارتباطی بین شیعیان عراق، یمن و مصر را فراهم کرد که علاوه بر این که وظیفه این سازمان ها جمع آوری خمس، زکات و هدایا برای امام(ع) بود، پاسخگویی به سوالات فقهی، عقیدتی و سیاسی شیعیان را نیز بر عهده داشتند تا از پیشرفت و رسوخ انحرافات عقیدتی در بین مسلمانان جلوگیری کنند تا بتوانند از این طریق جایگاه شیعیان و موقعیت فرهنگی آنان را تا حدودی تثبیت کنند.

فراهم کردن زمینه ورود شیعه به عصر غیبت از اقدامات اساسی امامان شیعه(ع) بود که همواره شیعیان را متوجه این امر می‌کردند و نقش امام هادی(ع) در زمینه سازی مردم برای دوران غیبت نیز بسیار پُر رنگ و قابل توجه است که بیان روایات فراوان در مورد فرا رسیدن و نزدیک بودن عصر غیبت، بشارت به ولادت امام زمان(عج) و مخفی بودن ولادت ایشان و هشدار این که مبادا مخفی بودن باعث تردید شیعیان شود، کم کردن تماس مستقیم شیعیان با حضرت؛ به طوری که در سامرا مسایل شیعیان از طریق نامه یا نمایندگان حضرت پاسخ داده می شد؛ تا از قبل برای شرایط و تکالیف عصر غیبت و ارتباط غیر مستقیم با امام آمادگی داشته باشند از جمله اقداماتی بود که امام هادی(ع) برای زمینه سازی شیعیان به عصر غیبت انجام دادند.

همچنین تأیید برخی از کتاب های فقهی و اصول روایی شیعه و ارجاع سوالات شیعیان به وکلا و توجیه وکلا نسبت به پرسش‌های شیعیان؛ با توجه به انحرافات و شبهات آن روز از جمله اقدامات اساسی امام علی النقی(ع) به شمار می رود.[1]

سعید چراغی

[1] . اثبات الوصیة للامام علی بن ابی‌طالب، مسعودی، ص222.