تحلیلی بر صحبت های امام خمینی درباره مبانی انقلاب پیش از بازگشت به ایران
بعضی می‌گویند امام در پاریس حرف‌هایی زد که بعدها به آن پایبند نبود. در این سلسله مطالب سخنان امام خمینی در پاریس را مرور می‌کنیم. می‌کوشیم به محورهای اساسی که امام در اقامت چهارماهه‌شان در پاریس بیان کرده است، اشاره کنیم.
به گزارش خبرگزاری رسا، راستی آزمایی برای مخاطب هم کار سختی نیست. آن گفته‌ها در دسترس است و می‌تواند در پایان این یادداشت‌ها، ماجرای صحبت‌های امام را در پاریس ارزیابی کند. امام در نیمه مهر۱۳۵۷ به پاریس مهاجرت و در ۱۶مهر به مناسبت آغاز سال تحصیلی پیامی صادر می‌کند.
امام خمینی در آنجا می‌گوید: «کار تمام است و پیروزی نهایی نزدیک است.» در این سخنرانی علیه شرق و غرب صحبت و از ترکیب «جهانخوار بزرگ» برای آمریکا استفاده می‌کند. محور اصلی در این پیام امام توجه به موضوع استقلال کشور است. امام خمینی می‌نویسد: «شعار ما قطع ایادی اجانب راست و چپ از سر کشور است.»
او به ارتشی‌های جوان دستور می‌دهد «بپاخیزید.» از همان روزهای اول امام به ابقای ارتش فکر می‌کند. با این حال چپ‌ها از گزند نقدهای امام در امان نیستند: «حزب توده، حزب کثیف مرتبط به دستگاه شاه است.»
تشریفات، خلاف ادب اسلام است
امام خمینی اهل بگومگوی طولانی نیست؛ حرف را صریح و در کوتاه‌ترین عبارت‌ها منتقل می‌کند. «من عادت به تشریفات ندارم. این خلاف ادب اسلام است.» (۱۷مهر۱۳۵۷ در دیدار با دانشجویان و ایرانیان مقیم فرانسه) امام تا آخرین روزها همین بود و عادت به تشریفات نداشت و بیتش را با کمترین عِده و عُده هدایت می‌کرد. هدف او از انقلاب هم مشخص است: «خدمت به اسلام، خدمت به مسلمین، خدمت به وطن.» او ادامه کشتار شاه را نتیجه حمایت آمریکا می‌داند. او به‌صراحت می‌گوید اعتراض‌ها به خاطر اسلام است و البته «ما ملی هستیم» و «ما هم از ملت ایران هستیم.»
نفت در صحبت‌های او پررنگ است: «نفت ما را» دارد «حاتم‌بخشی می‌کند محمدرضا...» برخی گفته‌اند امام با استفاده از فناوری انرژی‌های پاک مخالف بوده اما حرف امام خمینی در ۱۷مهر۱۳۵۷ این است: «این آقا می‌گوید باید از خورشید ما انرژی بگیریم. تو چراغ نفتی را نمی‌توانی روشن کنی؛ شما می‌خواهید از خورشید قدرت بگیرید؟ این حرف‌ها برای اغفال مردم است.» و در پایان دوباره می‌گوید: «کلک اینها را خواهید کند و مملکت مال خودتان خواهد شد.»
بی‌چادر مانع ندارد
اتفاقا در همین سخنرانی یکی از خانم‌ها از وضعیت حجاب در آینده ایران می‌پرسد. به نظر می‌رسد سؤال‌کننده محجبه باشد. امام می‌گوید: «این مانع ندارد. اگر یک مفسده‌ای بر آن نباشد، مانعی ندارد. حجاب اسلام بیشتر از این نیست؛ همین است. ایران حالا با اینجا وضعش فرق دارد. آنجا ممکن است بیشتر مفاسد باشد. حجاب ایران، حجاب اسلام همین مقدارهاست. بی‌چادر مانع ندارد.»
امام خمینی ریشه مشکلات را از دوره رضاشاه می‌داند. او می‌گوید انگلیسی‌ها رضاشاه را آوردند. بعد هم محمدرضا را آوردند. امام از قول محمدرضا نقل می‌کند: «صلاح دیدند که من باشم.» صحبتی نیست که امام در آن از وابستگی حکومت پهلوی انتقاد نکند. او می‌گوید به دنبال حکومت اسلامی یعنی «حکومت عدالت» است.
ممکن است خواننده‌ای بپرسد آیا امروز به حکومت عدالت رسیده‌ایم؟ آیا حرف‌های امام محقق شده است؟ این بحثی جداگانه است. فعلا می‌خواهیم بدانیم امام در پاریس چه گفت و وعده چه حکومتی را داد.
امام در پاریس وعده چه حکومتی را داد
«ما می‌گوییم یک حاکمی‌باید باشد که به بیت‌المال مسلمین خیانت نکند...ما گرسنه هستیم. گرسنه‌ها جمع شده‌اند می‌گویند که ما نمی‌خواهیم او را. منطق ما این است. ما غیر از این حرفی نداریم.» (۱۹ مهر ۱۳۵۷)
امام در ۲۰مهر۱۳۵۷ در مصاحبه با خبرنگاران انگلیسی و بی‌بی‌سی می‌گوید: «ما حکومت اسلامی می‌خواهیم. جمهوری اسلامی رژیمی است متکی بر آرای عمومی و رفراندوم و قانون اساسی‌اش قانون اسلام و باید منطبق با قانون اسلام باشد.» به نظر می‌رسد امام دارد به صریح‌ترین شکل ممکن نظرش را می‌گوید.
روزنامه فیگارو در ۲۲مهر۱۳۵۷ با امام مصاحبه کرد. از او درباره آزادی بیان در جمهوری اسلامی‌پرسید. امام پاسخ داد: «ما موافق رژیم آزادی‌های کامل هستیم. باید حدود رژیم آینده ایران، همان‌گونه که برای کلیه دولت‌های متکی به مردم مطرح است، منافع مجموع جامعه را در بر گیرد و همچنین باید به شئون جامعه ایرانی مقید بوده باشد، زیرا عرضه یک جامعه محدود، دستبرد به شرف مردان و زنان آن جامعه می‌باشد.»
از پاسخ پیداست که امام موافق آزادی است به‌شرط آن‌که شرف آدم‌ها را لکه‌دار نکند و آن آزادی پایبند به قیود و منافع عرف باشد. امام در ادامه می‌گوید: «شرایط زندگی برای اقلیت‌های مذهبی بسیار خوب خواهد شد.»
امام در همان روز سخنرانی دیگری می‌کند و در آنجا ادامه می‌دهد، «فاجعه بزرگ این است که اسلام شناخته نشده است.» او در آنجا می‌گوید: «اسلام مکتبی انسان‌ساز است و به همه ابعاد انسان توجه دارد.» او به‌صراحت اعلام می‌کند: «نباید اسلام را محصور کرد.»
نکته جالب این است که به نظر می‌رسد امام خمینی برخی از مشکلات امروز جمهوری اسلامی را به چشم می‌دیده است. مثلا در زمانه ما افرادی به نظر دستگاه امنیتی کشور جاسوس هستند حتی اگر در لباس گردشگر به کشور سفرکرده باشند. رسانه‌های بیگانه نیز پی‌درپی می‌گویند ایران دارد گردشگران را دستگیر می‌کند و به این واقعیت اشاره نمی‌کنند که یکی از بهترین پوشش‌ها برای فعالیت جاسوسی، سوءاستفاده از خوشنامی ذاتی دنیای گردشگری و سفر است.
امام خمینی در ۲۳مهر۱۳۵۷ در پاریس می‌گوید: «سیاحانی که به اسم سیاحت می‌آمدند، مأمورهای سیاسی بوده‌اند برای مطالعه ممالک شرق. یک نفر از دوستان من نقشه‌ای آورد. یک متر در یک متر شاید. مال همدان بود. تمام دهات همدان. تمام منابع زیرزمینی دهات همدان در اینجا ثبت است. علامت‌هایی که بود، نشان می‌داد زیر این دهی که اینجاست چیزی پیدا می‌شود، حالا یک معدن مسی، نفتی... آنها می‌دانند در کجا چه است.» امام در سخنرانی ۲۳مهر۱۳۵۷ به اصول اسلام سیاسی اشاره می‌کند و می‌گوید:«آنها (یعنی استعمارگران) دیدند که نماز روحانیون و نماز اسلام هیچ به آنها ضرر ندارد؛ هر چه می‌خواهند نماز بخوانند. آنها به نفت کار نداشته باشند، نماز بخوانند تا خسته شوند.»
چطور ممکن است کسی صحبت‌های امام را در پاریس مطالعه کند و به صحبت‌های او اشاره‌ای نکند؟ این صحبت‌ها ذات تفکر امام خمینی را نشان می‌دهد. امام در سخنرانی ۲۳مهر۱۳۵۷ تماما به این اشاره می‌کند که سیره پیامبر خدا و اهل‌بیت در نفی قدرت‌های نامشروع سیاسی و ثروت‌های فاسد و بادآورده بود و در پایان: «حالا وقت نماز شد. خداوند ان‌شاءا... همه‌تان را
حفظ کند.»
میثم امیری - نویسنده / روزنامه جام جم
ارسال نظرات