هدف اصلی طرح «جوانی جمعیت»، حمایت از خانواده است

اشاره: طرح حمایت از خانواده و جوانی جمعیت طرحی است که مدت‌هاست در مجلس در حال پیگیری بود. هدف این طرح تشویق جوانان برای ازدواج و تشویق خانواده‌ها برای فرزندآوری است و برای هر دوی این موارد حمایت‌ها و تسهیلاتی در نظر گرفته است.

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، حجت الاسلام علی گودرزی معاون جمعیت قرارگاه فرهنگی اجتماعی بقیة الله الاعظم(عج) از ابتدای سال 1392 تاکنون با همکاری شورای انقلاب فرهنگی در تمامی مراحل تدوین، بازنویسی و پیگیری قانون طرح جوانی و جمعیت حاضر بوده است. وی سابقه 6سال دبیری قرارگاه جمعیت را هم در کارنامه خود دارد به همین خاطر از سابقه و لاحقه این قانون اطلاعات خوبی دارد که از این رو به سراغ ایشان رفتیم و درباره این طرح به گفت‌وگو نشستیم.

رسا ـ لطفاً در رابطه با مفاد و مشوق های قانون جمایت از خانواده و جوانی جمعیت برای مخاطبان توضیح دهید.

این قانون از ابتدای دهه نود با محتوایی محدودتر در شورای انقلاب فرهنگی به تصویب رسیده بود و با توصیه رهبری معظم انقلاب برای پیگیری و اجرا و نظارت قوی تر به مجلس آمد اما متاسفانه در دو دوره مجلس قبل به تصویب نرسید و علرغم تلاش فعالان جبهه مردمی انقلاب مجالس سابق نتوانستند این نگین را در کارنامه خود ثبت کنند، با روی کار آمدن مجلس انقلابی و زحمات کمیسیون محترم فرهنگی و شخص دکتر بانکی پور و خانم دکتر محمد بیگی و خانم دکتر قاسمپور و قاطبه نمایندگان این طرح بعد از یک دهه فراز و نشیب با  72 ماده و بیش از 200 حکم به تصویب مجلس رسید و از آنجاییکه این طرح به صورت اصل 85 در کمیسیون ویژه مجلس مطرح شده است با مدت زمان 7ساله تصویب و بعد از 7 سال دوباره برای تایید یا اصلاح به صحن مجلس می آید.

این قانون با هدف حمایت از خانواده، تهیه و تنظیم گردیده است و به نظر می رسد مفاد این قانون به خوبی توانسته است این حمایت ها را پوشش دهد.

مخاطبان قانون: خانواده ها به صورت عموم و زوجین جوان و مادران به عنوان اخص می باشند.

به صورت کلی سه رویکرد کلی قانون در حمایت از خانواده عبارتند از:

ارایه تسهیلات و حمایت مانند تسهیلات مسکن، مشوق های اقتصادی، تسهیلات شغلی، خدمات اجتماعی، حمایت از گروه های مردمی فعال در بحث افزایش جمعیت و تسهیلات آموزشی.

اصلاح و تحول در متون و برنامه های آموزشی و پژوهشی با رویکرد خانواده محور.

اصلاح روند غربالگری و تلاش برای جلوگیری از سقط جنین جنایی.

برخی عناوین طرح  به همراه مواد و احکام را به عنوان نمونه می توان اشاره نمود:

حمایت از جوانان در آستانه ازدواج یا زوجین جوان

اعطای وام 200 میلیون تومانی به زوجین جوان(زوج زیر25سال، زوجه زیر 23 سال)

افزایش 7.5 برابری حق عایله مندی در مدت 5سال

افزایش 2درصد امتیاز در جذب و استخدام به ازای تاهل

و دهها حمایت دیگر

درمان زوجین نابارور و پیشگیری از ناباروری

تحت پوشش قرار گرفتن درمان تمامی ناباروران

تجهیز و راه اندازی یک مرکز ناباروری سطح2 در دانشگاه و سطح 3 در هر استان

حمایت از شرکت های دانش بنیان تولید اقلام و داروهای ناباروری

استقرار مخاطبان طب سنتی در مراکز ناباروری

و دهها حمایت دیگر

حمایت دوران شیردهی و بارداری

پوشش بیمه ای آزمایش های مادر و جنین بر اساس ضوابط

ارتقای مهارت مامایی کشور و افزایش تعداد ماماها به ازای هر دو مادر یک ماما

اختیاری بودن غربالگری با نظر پزشک متخصص و اصلاح روش های غربالگری بر اساس استانداردهای روز دنیا

پوشش بیمه ای خدمات سلامت زنان اعم از مارجعه به ماماها یا پزشکان

و چندین حمایت دیگر

حمایت از تولد هر فرزند

پرداخت یک میلیون تومان به ازای تولد هر فرزند بعد از 1400 برای سرمایه گزاری در بورس

افزایش 25 درصد سقف تسهیلات مسکن

تسهیلات بانکی به ازای تولد هر فرزند از 10تا50میلیون با تنفس شش ماهه

تولد فرزند دوم به بعد

فروش خودرو بدون نوبت و قرعه کشی

تولد فرزند سوم

تامین زمین یا واحد مسکونی جداکثر 200متری به قیمت تمام شده با 2سال تنفس و 8 قسط بندی پس از تولد فرزند سوم

امکان استفاده مجدد از امکانات دولتی تامین مسکن

معافیت مالیاتی به ازاء فرزند سوک که هر فرزند 15 درصد مشروط به تصویب در بودجه سالانه

افزایش سنوات خدمت به میزان یکسال به ازای هر فرزند پس از تولد فرزند سوم تا پنجم

و دهها مشوق دیگر

تولد چند قلوها

خانواده های دارای فرزند(و لو اینکه قبل از 1400 به دنیا آمده باشند)

خانواده های سه فرزند و بیشتر( و لو قبل از 1400 به دنیا آمده باشند

حمایت از عموم مادران(شاغل و غیر شاغل) با 8 ماده

حمایت از مادران غیر شاغل با 2ماده

حمایت از مادران دانشجو و طلبه با 2ماده و 8حکم

حمایت از مادارن شاغل با 4 ماده

طرح جوانی و جمعیت بعد از یک دهه فراز و نشیب با  72 ماده و بیش از 200 حکم و با هدف حمایت از خانواده، تهیه و تنظیم و به تصویب مجلس رسید.

رسا ـ با مشکلات اقتصادی پیش روی دولت چه تضمینی برای اجرایی شدن مشوق ها وجود دارد؟

جمعیت یک مساله راهبردی، حیاتی و امنیت‌ آفرین برای هر کشوری محسوب می شود و همه کشورها می دانند جمعیت پایدار از زیر ساخت های مهم امنیتی، اقتصادی و... است.با روی کار آمدن دولت مردم و انقلابی یکی از رویکردهای دولت حمایت از اقشار محتلف مردم را در دستور گذاشته است و در واقع این قانون زیر ساخت برای نگاه های دولت می باشد. ضمن اینکه بیش از 70 درصد موادی که پیش بینی شده است نیاز به بودجه ندارد و به عنوان یک امتیاز محسوب می شود.نکته مهمتر اینکه این طرح در حضور نمایندگان دولت و با موافقت آنها به تصویب رسیده و عمدتا تا موافقت آنها نبوده وارد طرح نشده است.و نکته پایانی اینکه ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران هم اعلام نموده که حتما این طرح را اجراء خواهد کرد.در جلسه ای که خدمت آقا مخبر معاون اول ریاست جمهوری بودیم حرف بسیار جالبی زدند و گفتند ما به قانون کمک نمی کنیم بلکه آن را اجرا می کنیم و خودمان در خط مقدم آن هستیم و از شما می خواهیم به ما کمک بدهید.پس علاوه بر اینکه بسیاری از مواد امتیاز است و بودجه نمی خواهد اما قبل از تصویب هر ماده ای موافقت سازمان اجرایی مربوطه وجود داشته و دست آخر اینکه هر طرحی طبعا هزینه هایی دارد و دولت محترم علرغم تمامی مشکلات مالی، اعلام آمادگی نموده که آن را اجراء نماید.

تک فرزند، از داشتن دوستی در خانه که با او درد و دل کرده، مشورت کند و کمک بگیرد؛ محروم است

رسا ـ چه ضرورتی موجب شده تا دولتمردان و نمایندگان مجلس به فکر تصویب چنین مصوبه ای (طرح جوانی جمعیت)شده اند؟

ببینید سرعت کاهش نرخ باروری کشور ما در کل دنیا بی سابقه است و معمولا کشورهای اروپایی در حدود 300 سال به نرخ باروری زیر 2 رسیده اند اما در کشور ما در حدود بیست سال به ازنرخ باروری7به زیر 2 رسیدیم!

در حال حاضر نرخ باروری ما بدون احتساب مهاجرین تقریبا 1.6 فرزند است و این یعنی سقوط به سیاهچال جمعیتی! و پیری جمعیت.

نکته مهمتر اینکه کشورهای اروپایی بعد از اینکه توسعه و پیشرفت خود را تجربه نمودند به سمت کاهش نرخ باروری رفتند و هیچ کشور در حال توسعه ای دچار کاهش جمعیت نشد ولی ما در حالی افت شدید نرخ باروری را تجربه می کنیم که هنوز در حال توسعه هستیم و با شدیدترین تحریم ها دست و پنجه نرم می کنیم.

با این وضعیت و موانع اقتصادی موجود در میان خانواده ها تمایل به فرزندآوری وجود دارد ولی مشکلات و موانع موجود باعث گردیده که عملا فرزندآوری خانواده ها دچار اشکال شود.این قانون درصدد است برخی از این موانع را رفع کند تا خانواده ها راحت تر بتوانند به خواسته خود یعنی تعداد فرزندان مطلوب برسند.(در برخی پژوهش ها ذائقه سه فرزند را برای هر خانواده ذکر کرده اند)

رسا ـ آیا تک فرزندی، سندرم آشیانه خالی را در پی دارد؟

طبق سرشماری سال 95 چیزی نزدیک به 39 درصد خانواده های ایرانی، هیچ فرزند و تک فرزند هستند و به نسبت سرشماری سال 90 رشد 13 درصدی تک فرزندی را شاهد هستیم! طبعا خانواده های تک فرزند وابستگی و علاقه شدیدی به فرزند خود دارند و فرزند هم وابستگی بسیار شدیدی به والدین دارد و همین مساله باعث بروز مشکلات بسیار زیادی برای فرد و اجتماع خواهد شد که شما به یک مورد آن یعنی سندرم آشانه های خالی اشاره کردید.

سندرم آشیانه خالی به احساس افسردگی، ناراحتی و اندوهی اطلاق می‌شود که توسط والدین، بعد از ترک خانه توسط فرزند( به علت تحصیل، سربازی و ....) تجربه می‌شود. که اگر تعداد فرزندان افراد بیشتر از یک عدد باشد این افسردگی به شدت کاسته و کم می شود.

رسا ـ به نظر شما تک فرزندی ریسک طلاق را افزایش می دهد؟

تک فرزندی علاوه بر موثر بودن در پدید آمدن بحران جمعیتی، آسیب های اجتماعی زیادی را به همراه دارد. فرزندانی که در خانواده های تک فرزند رشد میکنند، به وضوح دارای کمبودهایی در ابعاد روحی هستند. تک فرزند، از داشتن دوستی در خانه که با او درد و دل کرده، مشورت کند و کمک بگیرد؛ محروم است. به دنبال این موارد، جامعه ای را تصور کنیم که اکثر جوانان آن کودکی و بلوغ خود را در تنهایی سپری کرده اند، شادابی و پویایی چنین جامعه ای یقینا قابل قیاس با جامعه هایی که اکثر جوانان آن کودکی خود را در خانوادهای پرنشاط گذارنده اند؛ نخواهد بود.
 
متغیرهای «تعداد فرزندان»، مدت زندگی مشترک، مدت شناخت و میزان شناخت همسر قبل از ازدواج با گرایش زنان به طلاق رابطه معنادار و معکوسی دارند به طوری که با افزایش مقدار این متغیرها از مقدار گرایش زنان به طلاق کاسته می شود.

فلذا یکی از عوامل موثر بر کاهش طلاق تعداد فرزندان زیاد است یعنی هرچه تعداد فرزندان بیشتر باشد میل مادرانی که به هر دلیل در فکر طلاق هستند، کاهش می باید و هرچه تعداد فرزند کمتر باشد، زنی که خواستار طلاق باشد؛ رغبت بیشتری برای گرفتن طلاق از خود نشان می دهد./گ403/