عمار، معیار حق و باطل صفین

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، عمار یاسر یکی از صحابه نزدیک پیامبر اکرم (ص) و از یاران وفادار امام علی (ع) بود و در سال ۵۷۰ میلادی در شهر مکه و سرزمین جزیره العرب متولد شد.

در صدر اسلام و در میان امت اسلامی آنان که زودتر به پیامبر ایمان آوردند و جزو اولین مسلمانان بودند، از جایگاه و احترام ویژه‌ای بین امت برخوردار بودند. عماریاسر یا عمار بن یاسر یکی از نخستین کسانی بود که به دین اسلام گروید و به پیامبر ایمان آورد.

وی فرزند یاسر و سمیه بود که اولین شهدای اسلام بودند و این خود برای عمار احترام ویژه ای به همراه داشت.

در روایتی آمده است عمار یکی از هفت تن است که اول به اسلام ایمان آوردند و به همین منظور مشرکان عمار و خانواده‌اش را به شدت اذیت آزار می کردند.

مخالفان پیامبر عمار را با زور و شکنجه مجبور می‌کردند که به رسول خدا (ص) دشنام و ناسزا بگوید. پیامبر اکرم از ایمان و محبت شدید قلبی عمار به خود آگاهی کامل داشت و عذر عمار را پذیرفت و به وی فرمود: اگر باز هم تو را شکنجه کردند و مجبور به دشنام به من کردند، تو نیز چنین کن و خود را از آزار و شلاق رهایی ببخش.

عمار همیشه در رکاب پیامبر(ص) بود، وی در جنگهای احد و بدر و دیگر غزوات زمان پیامبر(ص) حضوری فعال داشت.

 بعد از رحلت پیامبر عمار به منظور پشتیبانی از امیرالمومنین از بیعت با خلیفه اول سرباز زد.

وی در زمان خلفا نیز چشم به فرمان امام علی (ع) داشت، به دستور امام خود هر کجا که نیاز بود به یاری دین خدا شتاب می کرد.

او در زمان خلیفه دوم فرماندار کوفه شد، همچنین فرماندهی سپاه را هم به عهده داشت .

در زمان فرمانداری عمار بود که مناطقی از ایران در جنگ نهاوند فتح شد.

عمار در زمان خلیفه سوم به تبعید ابوذر غفاری صحابی باوفا و جلیل القدر پیامبر به ربذه (روستایی بد آب و هوا در اطراف مدینه) اعتراض کرد و با خلیفه به مشاجره پرداخت، خلیفه قصد داشت عمار را هم تبعید کند که با اعتراض و غضب امیرالمومنین (ع) مواجه شد و از تبعید وی منصرف شد، اما به خاطر این مشاجره عمار به شدت مورد ضرب و شتم قرار گرفت.

بعد از کشته شدن خلیفه سوم عمار مسلمین را به بیعت با امام علی (ع) ترغیب می‌کرد.

 در دوران خلافت علی (ع) در جنگ های جمل و صفین حضور داشت، در جنگ جمل فرمانده جناح چپ سپاه امام بود، در صفین نیز در مقطعی فرمانده کل سپاه امام شد. عمار یاسر در جنگ صفین در تهییج سپاه امام برای جنگی جانانه با سپاه کفر نقش بسزایی داشت و حماسه آفرینی های بسیاری در دفاع از جبهه حق و رسوایی قوای باطل داشت.

عمار به داشتن بصیرت کافی و شناخت صحیح از وقایع دوران معروف بود و در بزنگاه های حساس که تشخیص حق از باطل سخت می‌شد به راحتی می‌شد به عمار اقتدا کرد زیرا وی با کمال بصیرت مسیر درست را انتخاب می‌کرد.

مقام معظم رهبری در مورد عمار یاسر اینگونه می فرمایند: یکی از کارهای مهم نخبگان و خواص تبیین است، حقایق را بدون تعصب روشن کنند، بدون حاکمیت  تعلقات جناحی و گروهی، این ها مضر است، جناح و اینها را باید کنار گذاشت. باید حقیقت را فهمید، در جنگ صفین یکی از کارهای مهم جناب عمار یاسر تبیین حقیقت بود چون آن جناح مقابل که جناح معاویه بود تبلیغات گوناگونی داشتند، همینی که حالا امروز به آن جنگ روانی می گویند، این جزء اختراعات جدید نیست.

امیرالمومنین در دوران خلافتشان اکثر یاران وفادار خویش را به استانداری و فرمانداری بلاد مختلف اسلامی منصوب نمودند، منتها عماریاسر را کنار خود نگه داشتند و به عنوان یک دوست و یار راز نگهدار، مجرب و با تقوا در همه امور مملکت داری با وی به مشورت می پرداختند .

 در واقع می توان به درستی و قطعی مدعی شد که عماریاسر بعد از رحلت پیامبر اکرم(ص) یک شیعه راستین و ذوب در ولایت امیرالمومنین بود و تا آخرین نفس در جوار و رکاب امام زمانش ایستاد، جنگید و شهید شد.

در واقع مالک اشتر و عمار یاسر دو بازوی امیرالمومنین بودند. هنگامی که مالک با حیله و نیرنگ معاویه در راه عزیمت به مصر شهید شد و آن هنگام که خبر کشته شدن او را به معاویه رساندند گفت: علی دو دست داشت، آن یکی درصفین بریده شد(اشاره به شهادت عمار) و دیگری امروز در مسیر مصر.

روایاتی از رسول خدا(ص) در خصوصیات و فضائل عمار نقل شده است من جمله این که بهشت مشتاق علی، عمار، سلمان و بلال است و در جایی دیگر پیامبر می فرمایند: عمار حق است و حق با امار، عمار گرد حق می گردد هر جا که باشد.

 همچنین نقل است که پیامبر فرموده اند: قاتل عمار درون آتش است.

مزار عمار یاسر در محل شهادت او در شهر رقه در شمال کشور سوریه قرار دارد که متاسفانه دولت خودخوانده و تکفیری داعش در اوایل سال ۱۳۹۳ هجری شمسی آنرا به همراه مقبره اویس قرنی صحابه مشهور پیامبر تخریب کردند.

در مجموع وقتی درباره شخصیت عمار بررسی و مطالعه میکنیم به جایگاه رفیع و مهم او نزد پیامبر پی میبریم، و این نکته به خوبی هویداست که عمار الگوی یک مسلمان واقعی در تمام اعصار و ادوار از تاریخ اسلام است.

خبرنگار: حسن شیخی