حوزه در فلسفه های مضاف، با قدرت ورود کند

به مناسبت ایام سالروز بزرگداشت شیخ اشراق سهروردی حجت الاسلام والمسلمین خسروپناه عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه و اندیشه اسلامی در گفت و گو با خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، در توضیح جایگاه علوم عقلی در حوزه، گفت: علوم عقلی در حوزه علمیه قم قبل از انقلاب توسط مرحوم امام خمینی و علامه طباطبایی رونق و رواج پیدا کرد البته بزرگانی هم در نجف مثل مرحوم آیت الله غروی اصفهانی معروف به کمپانی و آیت الله سید حسین بادکوبه ای برای رشد و تدریس فلسفه تلاش کردند.

وی در ادامه افزود: شیخ محمدحسین غروی اصفهانی در حاشیه ای به کتاب مرحوم آخوند (نهاية الدراية في شرح الکفاية) بحث های فلسفی را وارد اصول کرد و با تحلیل فلسفی مباحث اصولی به طور مفصل به بحث اعتباریات پرداخت؛ علامه طباطبایی مباحث اعتباریات را به پیروی از استادش مرحوم اصفهانی گسترش داد؛ مرحوم بادکوبه ای کرسی در نجف در مورد فلسفه ای داشت که از آیت الله خویی نقل شده ایشان بهتر از مرحوم کمپانی اسفار را تدریس می کرد.

استاد برجسته حوزه علمیه قم اظهار داشت: پس از شروع تدریس علامه طباطبایی در قم مخالفت هایی صورت گرفت اما فلسفه تعطیل نشد و آیت الله بروجردی از علامه خواستند به جای اسفار الهیات شفا را تدریس کند و شاگردان برجسته ای مانند آیات جوادی آملی، مصباح یزدی، حسن زاده آملی، انصاری شیرازی، ابراهیم امینی، شهید مطهری و دیگرانی تربیت کردند؛ کتاب های بدایه الحکمه و نهایه الحکمه را هم پیش از انقلاب نوشته و خود نیز در مدرسه حقانی تدریس همین متون را داشتند.

وی عنوان کرد: از آن جا که امام خمینی فیلسوف و اهل عرفان بود گرایش به فلسفه در حوزه علمیه قم جانی تازه گرفت و کتاب ها و تألیفات زیادی از ابتدای انقلاب تا به الآن نوشته شد؛ فلسفه اسلامی در مکاتب متفاوتش رشد خوبی داشته و مؤسساتی مانند مجمع عالی حکمت اسلامی و مؤسسه امام خمینی جایگاه مهمی در گسترش مباحث نظری فلسفه داشته اند.

حجت الاسلام والمسلمین خسروپناه اظهار داشت: در خصوص مطالعات فلسفه غرب و فلسفه های مضاف کارهای خوبی صورت گرفته تعداد زیادی از محققین برای فلسفه های مضاف تلاش کردن؛ مرحوم محمدحسین فرج نژاد که اخیرا به همراه خانواده مرحوم شد تحقیقاتی در فلسفه رسانه و پویانمایی انجام داده بود؛ مرحوم آیت الله مصباح و فرزندشان مباحث خوبی در خصوص فلسفه اخلاق دارند و یا در زمینه معرفت شناسی آقای عبودیت مرجع خوبی است؛ بنده هم 6 کتاب تألیف کردم و تمام تلاش خود را برای تعمیق و رواج فلسفه به کار گرفته ام.

معاون علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی گفت: مطالعات فلسفه غرب در حوزه ها هم به خوبی پیگیری شده اما کاربست میان فلسفه غرب و هنر و تولیدات فرهنگی آن ها کشف نشده است؛ لازم است شیوه های به کارگیری و کاربست های میان فلسفه، حکمت، عرفان با انواع هنر های روایی، نمایشی و تصویری را دنبال کرد.

وی با اشاره به اهمیت کاربست های فلسفی، گفت: در فلسفه های مضاف و عملی کردن فلسفه در جامعه خلأ های فراوانی داریم که حوزه باید قوی تر ورود کند؛ پویا نمایی و انیمیشن های پرمخاطب دنیا بر اساس مبانی فلسفه تولید می شوند برای مثال انیمیشن «پشت و رو» بر اساس جبرگرایی است؛ کمپانی های بزرگ مانند نتورک، والت دیسنی، پیکسار و برادران وارنر کارتون های خود را بر اساس مباحث فلسفی تدوین می کنند.

این استاد برجسته حوزه و دانشگاه تأکید کرد: تولید انیمیشن ها پیوست های فرهنگی داشته و شخصیت های آن ها تبدیل به اسباب بازی، لوازم تحریر و حتی اتاق خواب کودک می شود و یک تفکر و سبک زندگی را از این طرق منتقل می کند؛ هنر های نمایشی و تصویری بر اساس مبانی فلسفی به خوبی می تواند به انتقال تفکرات صحیح به بدنه جامعه کمک کند و طلاب لازم است به ورود فلسفه به عرصه نمایش به خصوص انیمیشن دنبال کنند.