حوزه علمیه متولی اصلی فرهنگ دینی

دکتر ابراهیم نیک‌منش عضو مرکز راهبری اقتصاد مقاومتی حوزه علمیه قم در گفت‌وگو با خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، به مسأله تفریح و معضلات آن در جامعه امروز پرداخت و گفت: در ابتدا باید بگویم اصلاً منظورمان از تفریح چیست و این مسأله یکی از مشکلاتی است که حوزه باید پاسخگوی آن باشد. حوزه علمیه مسؤول اصلی فرهنگ دینی، ارائه تعریف دقیقی از تفریح و ترویج آن در جامعه است؛ این مطلب بسیار مهم است. ما اگر دقیقاً چارچوب آن را مشخص نکنیم، حتماً در آینده دچار مشکل خواهیم شد همان‌طور که در ۴۲ سال گذشته با مشکل مواجه شدیم.

وی نبود مسؤول و چارچوبی مشخص برای تفریح جامعه را خطری جدی عنوان کرد و اظهار داشت: بعد از مشخص شدن تعریف تفریح و موشکافی حدود آن، مشکل بعدی این است که مسؤول ساختارهایی که باید بر پایه تعریف ارائه شده نوسازی و بازطراحی شود، کیست؟ در این قسمت نیز به خاطر نبود تعریف مشخص، افراد به سمت ورزش‌های مختلفی مانند فوتبال سوق داده می‌شوند و افراد مشهور آن را به عنوان الگو می‌پذیرند و این‌گونه راه به ناکجا آباد می‌رود!

عضو هیئت علمی فرهنگستان علوم اسلامی، مشکل ورزشی مانند فوتبال را پیوست‌های فرهنگی این ورزش عنوان کرد و افزود: ممکن است گفته شود مگر مشکل فوتبال که برای نمونه گفته شد، چیست؟ صد سال پیش که فوتبال در انگلستان طراحی شد، یک جمله را وزیر امور خارجه انگلستان مطرح و ادعا کرد که با فوتبال تمام دنیا را فتح خواهند کرد. با چشم پوشی از وجود یا عدم وجود مبالغه در این جمله، او بی‌ربط نگفته است و اکنون همه دوستدار این ورزش هستند.

وی صرف تفریح کردن را ملاک ندانست و تصریح کرد: صرف تفریح برای ما ملاک نیست، ما باید بتوانیم به وسیلۀ تفریح، انسان‌سازی انجام دهیم؛ چون هنگامی که ما روایت امیرالمؤمنین علیه السلام را مشاهده می‌کنیم، ایشان تفریح را نیز کار کردن حساب می‌کنند. فرق این مفهوم با مفهوم تفریحی که بین ما معروف شده است، فرق زمین تا آسمان است! به دلیل اینکه تفریحات، تعریف نشده و ساختار مشخص اسلامی ندارند برای همین از ساختارهای جهانی تبعیت می‌کنیم.

نیک‌منش با اظهار تأسف از وابسته بودن کشور ایران به علوم انسانی جهانی و غرب، بیان داشت: تبعیت از ساختارهای جهانی موجب ولنگاری فرهنگی می‌شود که تفریح را نیز شامل می‌شود. هنگامی که شما تعریف و حدود مشخص اسلامی برای تفریح یا هر مسأله دیگری ندارید و ساختارتان هم بر پایۀ اهداف نظام ارزشی‌تان مشخص نباشد، منتهی به وضعیت میدانی کنونی می‌شود. در این صورت است که دشمن برای تفریح ما برنامه‌ای ویژه تهیه می‌کند و این به هیچ وجه غیرطبیعی نیست!

وی در انتهای صحبت خود افزود: این مشکلاتی است که ما هم در مبنا و هم در تعاریف، شاخص‌ها، مباحث نظری و هم در ساختار و هم در خروجی‌هایی که از آن مبنا و ساختار بیرون می‌آید، به تفریحات با وضعیت اشتباه کنونی خواهیم رسید؛ پس ما همه این مشکلات را باید با هم ببینیم و برای اصلاح آن جهادی همه جانبه و هوشمندانه تدارک ببینیم.