بیان یک ویژگی منحصر به فرد ماه رمضان در بیان نبوی

به گزارش خبرگزاري رسا، حجت الاسلام ناصر خلج در شرح دعای منتسب به ماه مبارک رمضان گفت: در دعای مشهور «یا علیُّ یا عظیم» که جزو تعقیبات نماز ماه رمضان  است، درباره ویژگی‌های این ماه می‌خوانیم: « هَذَا شَهْرٌ عَظَّمْتَهُ‏ وَ کَرَّمْتَهُ وَ شَرَّفْتَهُ وَ فَضَّلْتَهُ عَلَى الشُّهُور؛ این ماهی است که خداوند آن را نسبت به سایر ماه‌ها عظمت، کرامت، شرافت و فضیلت داد.» عظمت در اصل یکی از صفات خداوند متعال است که این امر در آیات متعددی از قرآن دیده می‌شود؛ مثلاً آنجا که فرمود «وَ اللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظیم‏»، «وَ هُوَ الْعَلِیُّ الْعَظیم‏» و یا «فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّکَ الْعَظیم‏». خداوند صفت العظیم خود را به ماه رمضان اختصاص داده است؛ در واقع به نظر می‌رسد ماه رمضان را با اسم العظیم از حیث معنویت آن نسبت به سایر ماه‌ها معرفی می‌کند.

وی افزود: عظمت ماه رمضان از جنبه‌های متعدد قابل توضیح است؛ اول اینکه قرآن در این ماه نازل شده است. خود قرآن عظیم است؛ «وَ الْقُرْآنَ الْعَظیم‏»، از این رو ظرف زمانیِ نزول آن باید با عظمت و پر قدر و منزلت باشد. و یا از جنبه‌ای دیگر می‌توان گفت خداوند به واسطه قرآنش بر عظمت این ماه افزود. افزون بر اینکه شب قدر که برترین شب سال است، در موقعیت ماه مبارک رمضان قرار داده شد.

حجت‌الاسلام خلج درباره ویژگی کرامت ماه مبارک رمضان گفت: نکته بعد درباره اتصاف ویژگی کرامت نسبت به این ماه شریف است. درک مفهوم کرامت در ترجمه فارسی شاید امکان‌پذیر نباشد. مفهومی است که خداوند آن را به خوبان درگاهش از انبیاء و ملائک اختصاص داده است؛ آنجا که درباره برخی ملائک اعمال فرمود «کِراماً کاتِبین‏»؛ این دست ملائک اعمال را با کرامت می‌نویسند؛ یعنی یا تخفیف می‌دهند و یا مهلت و یا بر حسنات عمل می‌افزایند. یا درباره موسی علیه‌السلام خطاب می‌کند «رَسُولٌ کَریم‏» و در آیه‌ای خود را پروردگار کریم معرفی می‌کند. شاید بتوان گفت کریم وقتی به موجود ذی شعور اختصاص یابد به معنای فردی با جامع صفات است و به این دلیل یکی از بروزاتش بخشش و کرامت نسبت به سایرین است. حال این ویژگی به ماه مبارک رمضان اختصاص یافته است.

وی افزود: پروردگار کریم در آیه‌ای می‌فرماید «وَ لَقَدْ کَرَّمْنا بَنی‏ آدَم‏؛ ما به بنی آدم کرامت بخشیدیم». ماه مبارک رمضان از آنجا که اتصاف به صفت کرامت است، می‌تواند بهترین موقعیتی باشد که انسان در پرتو آن، پی به آن کرامتی که خداوند به او بخشیده است، ببرد و این حاصل نمی‌شود جز اینکه از معنویت این ماه نهایت استفاده را ببرد و به عزت نفس دست یابد. فردی که از گناهان دوری می‌کند، هم نزد خداوند تکریم می‌شود و هم خود به کرامت نفس دست پیدا می‌کند و دیگر حاضر نیست این ویژگی را در طول سال از دست دهد.  

این استاد حوزه علمیه ادامه داد: کدام ماه است که حتی خوابیدن در آن و یا نفس کشیدن در فضای آن عبادت محسوب می‌شود؟ دو امری که تازه غیر ارادی است؛ لذا پیامبر ضمن توصیفات این ماه، روزهای آن را برترین روزها و شب‌هایش را پر فضیلت‌ترین شبها معرفی کرد؛ أیّامه أفضل الأیّام، و لیالیه أفضل اللیالی‏». حس و حالی که فرد مؤمن از ایام این ماه شریف دریافت می‌کند، خود گواهی بر عظمت، کرامت و شرافت این ماه نسبت به سایر ماه‌هاست. می‌گویند «سالی که نکوست از بهارش پیداست» و معنویتِ بهار رمضان بر هیچ کسی پوشیده نیست. 

وی با اشاره به حدیثی از پیامبر درباره ویژگی ماه مبارک رمضان و لزوم مراقبت از این ماه گفت: پیامبر این ماه را قلب سال معرفی کرد که اگر فرد مؤمن آن را به سلامت طی کند، تمام ایام سال برای او به سلامت عبور می‌کند. «رمضان‏ُ قلبُ السَّنة، فإذا سَلُم‏ رمضان‏َ سَلُمت السَّنَة کلّها» و این خود دلیلی بر قدر و منزلت این ماه نسبت به سایر ایام است. اگر فردی با ماه مبارک انس گرفت و توانست از معنویات آن بهره برداری کند، آن شخص هم متصف به اوصاف این ماه می‌شود؛ یعنی دارای عظمت شخصیت، کرامت نفس، شرافت و فضیلت الهی می‌شود./1360/