حماسه سازی زنان در دوران دفاع مقدس با پیروی از مکتب عاشورا

به گزارش خبرگزاری رسا، امام علی(ع): خداوند، شهدا را در قیامت با چنان جلال و نورانیتی وارد محشر می کند، که اگر انبیا سواره از مقابل آنان عبور کنند به "احترام شهیدان” پیاده شوند.(بحار الانوار جلد ۱۰۰ص ۱۳)

آن روزها نام و نان بهایی نداشت و تنها قیام میدان دار و عروج بود. آن روزها ماندن بی معنا بود. آن روزها شهادت، شاهراهی به وسعت افق داشت. آن روزها فاصله خاک تا افلاک و کویر تا بهشت، یک میدان مین بود. خاکریزها، بوی بهشتِ مردانی را گرفته بود که سر به سر، تن به مرگ می سپردند تا مبادا وجبی از کیان دین و وطن، به دست دشمنان متجاوز بیفتد؛ باید بگویم که دفاع مقدس، رساترین واژه در قاموس ایستادگی این ملّت قهرمان است. مردان این دیار در پی تجاوز دشمنان دین و کشور در هفت شهر عشق، هشت بهار آزادگی را پیمودند و حماسه آفرین شدند.

آغاز جنگ تحمیلی در 31 شهریور سال 1359

در 31 شهریور 1359 رژیم بعثی عراق با تصمیم و طرح قبلی و با هدف برانداختن نظام جمهوری اسلامی جنگی تمام عیار را علیه ایران اسلامی آغاز کرد.

ارتش عراق که بر اساس محاسبات خود از وضعیت داخلی و خارجی ایران، فتح یک هفته‌ای تهران را در سر می‌پرورانید، در روزهای نخست تجاوز، بدون مانعی جدی در مرزها تا دروازه‌های اهواز و خرمشهر پیش تاخت. تحت چنین شرایطی ندای ملکوتی امام خمینی(ره) دل‌های شیفتگان انقلاب و نظام را متوجه دفاع از کیان جمهوری اسلامی کرد بطوریکه، نیروهای مردمی بدون امکانات و تجهیزات و حتی آموزش‌های نظامی به مقاومت پرداختند و پس از هشت سال جنگ در میدان نبرد با دشمن به پیروزی دست یافتند.

در میان دلاوری غیور مردان سرزمینمان نقش و حضور پررنگ زنان نیز در مبارزه علیه دشمنان به خوبی نمایان است.

زنان در دفاع مقدس با پیروی از زینب کبری(س) حماسه آفریدند

اگر چه در تاريخ بيشتر بر جنبه های عاطفی و احساسی زنان تكيه شده است ولی زنان ما در طی حماسه دفاع مقدس دوش به دوش رزمندگان دلير و غيور اين مرز و بوم دليرانه ايستادند و به جهانيان نشان دادند كه در راه آرمان و عقيده خويش حاضرند از عواطف و احساسات خود چشم پوشي كنند. عشق به اسلام و ميهن سبب شده بود كه آنان خانواده و حتی خودشان را فراموش کنند و تنها به مصلحت نظام بينديشند. زنان ايرانی در طول جنگ تحميلی با پيروی از مكتب عاشورا و پيام رسان آن زينب كبری(س) حماسه های فراموش نشدنی آفريدند.

زنان ايرانی در طول هشت سال دفاع مقدس با انجام حمایت های مختلف نقش تاثير گذاری در پیروزی جنگ داشتند و مردان سلحشور ايرانی به مدد پشتيبانی زنان، توانستند بزرگترين قله‌های نبرد حق عليه باطل را فتح كنند.

بیش از 6 هزار شهید زن در دوران دفاع مقدس

بر اساس آمار تهيه شده از فهرست شهداي جنگ تحميلي، ۶هزار و ۴۲۸زن در طول سالهاي دفاع مقدس شهید شدند كه بيشتر آنها در بمباران و موشك باران شهرها به شهادت رسيدند.

بر اساس آمار منتشر شده از منابع مختلف در دوران هشت سال جنگ تحمیلی 22هزار و ۸۰۸امدادگر و ۲هزار و ۲۷۶پزشک زن به جبهه‌ها اعزام شدند. همچنین طبق آماری که سال ۱۳۸۶منتشر شده تعداد والدین شهدا ۲۴۷هزار نفر بوده که تعداد مادران نصف این تعداد است، تعداد همسران شهدا ۶۱هزار و ۵۲نفر، تعداد والدین جانبازان ۷۱هزار و ۳۷۲نفر، تعداد همسران جانبازان ۳۱۷هزار و ۱۹۳نفر، تعداد والدین آزادگان ۱۳هزار و ۸۲نفر و تعداد همسران آزادگان ۴۱هزار و ۷۶نفر بوده است، همچنین حدود ۱۳هزار زن نیز به طور مستقیم با جنگ روبه‌رو شدند.

نقش های زنان در دوران دفاع مقدس

زنان در دوران دفاع مقدس نقش های مختلفی را ایفا کردند که به ذکر چند نمونه از آنها می پردازیم:

1-نقش رزمی: اولین مسئولیتی که زنان در دفاع مقدس، به صورت خودجوش و همپای مردان بر عهده گرفتند، جنگیدن با دشمن بعثی در جنوب و مزدوران داخلی در کردستان بود. حتی آنان، کوکتل مولوتف ساختند تا به جنگ تانکهای عراقی بروند که قصد داشتند از مرز شلمچه بگذرند. البته تهیه و به کار بردن کوکتل مولوتف، ابتدایی‌ترین کار رزمی خواهران و زنان به شمار می‌آمد، بعدها آنها خود را به سلاح مجهز کردند تا مردانه با دشمن بجنگند.

2- ستادهای پشتیبانی: جلوه های دیگر همراهی خواهران،‌ همسران و مادران مسلمان ایرانی را باید در تهیه و تدارک اجناس و اقلام مورد نیاز رزمندگان و سربازان دید. زنان در حمایت مادی و لجستیکی از جبهه های جنوب و غرب، از جان و مال خود مایه گذاشتند و صحنه به یاد ماندنی و فراموش نشدنی فراوانی را خلق کردند. آن ها برای رزمندگان شال و کلاه بافتند، برای سربازان لباس و ملحفه دوختند و برای لشکریان مبارز علیه باطل غذای گرم پختند.

زنان در طول جنگ تحمیلی(دفاع مقدس) در مساجد، منازل، مدارس و هر مکان دیگری که امکان تاسیس یک هسته و مرکز پشتیبانی وجود داشت، به جمع آوری کمک های مردمی، بسته بندی، ارسال آن و نیز ارائه سایر خدمات پرداختند.

3- امداد و درمان: از شلیک اولین گلوله‌های دشمن و شهید و مجروح‌‌شدن تعدادی از مردم و رزمندگان، زنان مسلمان دلسوز این آب و خاک، دریافتند که باید به امداد درمان مجروحان و جانبازان جنگ بپردازند. آنها بدون هیچ چشم داشتی تنها به نیت کسب رضایت الهی و اطاعت از مقام ولایت، به جبهه‌ها رفتند و چه بسا خود مجروح و جانباز شدند و گاه به خیل شهدای انقلاب پیوستند. اگر زنان داوطلب به مدد و مساعدت جبهه و جنگ نمی‌آمدند، آمار شهدای جنگ فزونی می‌یافت و اگر مجروحان به موقع مداوا نمی‌شدند، درمان بعدی آنها، هزینه سنگینی را بر بیت‌المال تحمیل می‌کرد.

4- جهاد مالی: توده زنان مسلمان، علاوه بر حضور مستقیم در دفاع مقدس، به انواع حمایت‌ها در پشتیبانی از رزمندگان دست زدند که یکی از آنها مشارکت در کمک مالی به جبهه‌های جنگ بوده است. در واقع در دوران دفاع مقدس شاهد اوج ایثارگری مالی زنان بودیم.

5-ایثار و فداکاری: زنان علاوه بر اینکه فرزندان، همسران، برادران و پدران خود را به مشارکت در دفاع مقدس تشویق می‌کردند و این تشویقها در استقبال مردان برای حضور بیشتر در جبهه‌ها بسیار موثر واقع می شد، پس از شنیدن خبر جراحت و شهادت بستگان و عزیزان خود، شکیبایی و بردباری کم‌نظیری را به نمایش گذاشتند که آن هم در تقویت روحیه رزمندگان به ادامه مردانه جنگ، کمک فراوانی کرد.

نظر بنیان گذار انقلاب و مقام معظم رهبری راجع به نقش زنان در دفاع مقدس

امام خمینی(ره) بنیانگذار انقلاب اسلامی در خصوص نقش زنان در دوران دفاع مقدس بیان کرد: «عواطفي كه در بانـوان است، مخصـوص خـودشان است و در مـردها ايـن عواطف نيست. لهذا آن چيزي كه در پشت جبهه از روی عواطف از بـانـوان صـادر مـي شــود، بيشتر و بالاتـر و ارزنـده تـر است از آن چيزي كه از مـردها صادر مـي شـود. به مـوجب عواطفـی كه بانـوان دارنـد،آنها بـرای جبهه كارهای بسيار مفيد انجام داده اند و مـي دهند.»

وی همچنین در سخنانی  دیگر اظهار داشت: «ملتي كه بانـوانـش در ميدانهاي جنگ با ابرقدرتها و در مـواجه شدن با قوای شيطانی قبل از مردها در ايـن ميدانها حاضر شده اند، پيروز خواهد شد.»

مقام معظم رهبری نیز در خصوص نقش زنان در دوران دفاع مقدس بیان می کند: «ما در جنگ و انقلاب مشاهده کردیم که نقش خانم ها اگر از مردها بیشتر نبود، کمتر هم نبود.»

وی همچنین در سخنانی دیگر عنوان می کند: «اگر زن ها حماسه جنگ را نمی سرودند و جنگ را در میان خانه ها به عنوان یک ارزش تلقی نمی کردند، مردها اراده و انگیزه رفتن به میدان جنگ را پیدا نمی کردند.»

در همین رابطه خانم ذوالقدر یکی از فعالان در عرصه پشتیبانی دوران دفاع مقدس در گفتگو با خبرگزاری کوثر بیان کرد: همه اعم از زن و مرد و پیر و جوان در دوران دفاع مقدس حضوری فعال داشتند.

وی گفت: زنان در دوران هشت سال جنگ تحمیلی مردان و پسران را برای حضور در جبهه تشویق می کردند و حتی به پشتیبانی از آنها نیز می پرداختند.

پشتیبانی زنان از مردان با غیرت ایرانی اسلامی در دوران دفاع مقدس

این فرهنگی بازنشسته عنوان کرد: مردان با غیرت ایران اسلامی در دوران دفاع مقدس در جبهه ها حضور می یافتند و زنان نیز پشتیبان آنها بودند.

وی گفت: بنده در زمان جنگ فرهنگی بودم و در مدرسه و حتی خارج از مدرسه به پشتیبانی از جبهه و رزمندگان می پرداختم.

خانم ذوالقدر ابراز کرد: به دانش آموزان قلک هایی داده بودیم که هر روز پول های خود را برای کمک داخل آن می ریختند و حتی مادران دانش آموزان طلاهایشان را برای صرف در جبهه به مدرسه می آورند.

قالیبافی زنان به نفع رزمندگان

وی گفت: با پیشنهاد من در مدرسه دار قالی زدیم تا با قالیبافی و فروش آن هزینه اش را صرف جبهه کنیم که زنان زیادی درخواست حضور کردند و به دلیل درخواست بالا زمان بندی کردیم تا همه بتوانند در این امر سهیم شوند، حتی در کنار قالی بافی نوار شهید دستغیب نیز پخش می کردیم تا با این اقدام فرهنگی اطلاعات زنان را بالا ببریم.

این بانوی فعال در عرصه دفاع مقدس عنوان کرد: در مدرسه با کمک مادران دانش آموزان، مربا برای رزمندگان پخته و پس از بسته بندی از طریق آموزش و پرورش برای جبهه ارسال می شد.

وی ادامه داد: با مشارکت دانش آموزان و مادران آنها در مدارس آش پخته و پس از فروش، مبلغ بدست آمده به نفع رزمندگان هزینه می شد.

وی در خصوص دیگر اقداماتش در پشتیبانی از جبهه افزود: در هفته دفاع مقدس در حیاط مدرسه چادر زده و نمایشگاه مرتبط با جنگ تحمیلی برپا می کردیم.

شیرینی های معنوی دوران دفاع مقدس

خانم ذوالقدر با بیان اینکه دوران جنگ در عین تلخی، شیرینی های معنوی بسیاری داشت، تصریح کرد: مادران دانش آموزان در دوران جنگ کلاه، شال گردن و جوراب برای رزمندگان می بافتند.

وی بیان کرد: برای حفظ روحیه دانش آموزان در آن شرایط سخت، پیشنهاد برگزاری جشن تکلیف را به آموزش و پرورش دادم و با چیدن نیمکت ها به شکل مبل و سر کردن چادر سفید توسط دانش آموزان این جشن را برگزار کردیم.

وی گفت:‌ زنان و مردان در دوران دفاع مقدس کشته شدن را یک افتخار بزرگ می دانستند.

این فرهنگی بازنشسته اظهار داشت:‌ بعد از پایان جنگ تحمیلی، جشنواره شهدا را برای حفظ یاد و خاطره شهدای هشت سال جنگ تحمیلی در مدرسه برپا کردم.

دشمن امروزه قصد نابودی یاد و خاطره شهدا را دارد

وی گفت: دشمن امروزه قصد نابودی یاد و خاطره شهدا را دارد اما هیچ گاه نمی تواند به هدف شوم خود دست یابد.

وی با بیان اینکه در صورت نبود زنان و پشتیبانی آن ها رزمندگان نیز افسرده می شدند، افزود: دانش آموزان برای رزمندگان نامه هایی را می نوشتند که این نامه ها سرشار از انرژی و روحیه بود.

خانم ذوالقدر بیان کرد:‌ تلاش زنان در پشت جبهه با انجام اقداماتی از قبیل دوختن لباس، بافتن بافتنی، انجام تزریقات،‌ پرستاری و پختن مواد غذایی موجب افزایش روحیه رزمندگان برای جنگ با دشمن شد.

وی با بیان اینکه مانع از تعطیلی مدارس در دوران جنگ شدیم،‌ افزود:‌ بنده حتی برای تابستان نیز مدارس را با برگزاری کلاس های مختلف تعطیل نمی کردم تا مبادا دشمن این توهم را داشته باشد که می تواند مراکز فرهنگی را تعطیل و یا کمرنگ کند.

خانم اقلیمی فرزند و خواهر شهید که نقش موثری در ترغیب برادرش برای حضور در جبهه جنگ داشت، در گفتگو با خبرنگار کوثر بیان کرد: پدرم عباس اقلیمی 2 ماه قبل از متولد شدنم در سن 25 سالگی قبل از انقلاب و برادرم علی اکبر اقلیمی بهمن سال1364 در عملیات والفجر هشت در سن 25 سالگی به شهادت رسیدند.

وی گفت: خانواده شهدا اکثرا شیعه بودند و اعتقاد ورود به جبهه بر مبنای دفاع از دین بود و تنها برای دفاع از ممکلت نبود.

وی اظهار داشت: در کشورهای دیگر جنگیدن تنها برای دفاع از مملکت است اما در کشور ما مهمترین هدف جوانان از حضور در جنگ تحمیلی حفظ دین بود.

این فرهنگی بازنشسته گفت: جوانان ما با اقتدا به امام حسین(ع) در جنگ شرکت و مادران و خواهران آنها نیز با اقتدا به حضرت زینب(س) تمرین صبر می کردند.

زنان به تشویق مردان برای حضور در جنگ می پرداختند

وی ابراز کرد: مادران، همسران و خواهران در دوران دفاع مقدس جوانانشان را برای حضور در جنگ تشویق می کردند و مادران گاهی حتی با وجود اینکه 2 فرزند شهید داشتند، باز فرزند سومشان را نیز به جبهه می فرستادند.

وی در خصوص برادر شهیدش بیان کرد: بعد از شهادت برادرم، افرادی که با ما فاصله مذهبی داشتند من را در رفتن برادرم به جبهه و شهادتش مقصر دانستند  که من در مقابل آنها تنها سکوت کردم.

خانم اقلیمی با بیان اینکه امام خمینی(ره) همیشه بر نقش پررنگ زنان در دوران دفاع مقدس تاکید داشتند، افزود: اگر زنان به تشویق مردان خود برای حضور در جبهه نمی پرداختند، جبهه ها تا این اندازه از حضور مردان پررنگ نبود.

وی ادامه داد: سرداران جنگ نیز همیشه بر نقش زنان تاکید داشتند و قدردان مادران، همسران، خواهران و فرزندان خود بودند.

سکوت زنان برای جلوگیری از سواستفاده دشمن پس از شنیدن خبر شهادت مردان

وی بیان کرد: زمانیکه خبر شهادت مردان را به همسرانشان می رساندند، این زنان صبور برای جلوگیری از سواستفاده دشمن سکوت می کردند و عجز و ناله خود را به خانه هایشان می آوردند.

این فرزند و خواهر شهید گفت: شهدا در وصیت نامه خود تاکید بسیاری به مادران و همسرانشان داشتند که مبادا پس از شهادتمان عجز و ناله کنید.

وی اظهار داشت: گاهی مادران شهدا خودشان فرزندانشان را با اشتیاق دفن می کردند که این نشاندهنده صبر بالایشان بود.

وی گفت: زنان حتی بعد از دفاع مقدس نیز با تربیت کودکان انقلابی و مذهبی نقش موثری در حفظ دین و انقلاب داشته اند.

خانم اقلیمی به بیان خاطره ای از برادر شهیدش پرداخت و افزود: زمانیکه برادرم برای نخستین بار به سپاه رفته بود و قصد حضور در جبهه را داشت،‌ مادربزرگم به شدت ناراحتی می کرد و کاری کردند که برادرم از قطار اهواز عقب بماند که برادرم پس از این اتفاق به پهنای صورت اشک می ریخت و من در همان لحظه به وی قول دادم که بار دیگر اجازه ندهم دیگران از زمان حرکتش اطلاع پیدا کنند.

وی بیان کرد: آخرین باری که برادر شهیدم قصد حضور در جبهه را داشت، به دلیل تب بالا از وی خواستم که با وجود اینکه هیچ گاه مانع سعادتش نبوده ام اما زمان حرکتش را به تاخیر بیندازد که وی نپذیرفت و گفت که با حضور در جبهه بیماریم بهبود می یابد که این آخرین دیدار ما بود. /998/ج