جایگاه حمد و ستایش در قرآن کریم

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، آیت‌الله محمد ری شهری نماینده مجلس خبرگان رهبری و تولیت آستان مقدس حضرت عبدالعظیم حسنی(ع)، امروز در جلسه درس خارج فقه که در حوزه علمیه همین آستان برگزار شد، گفت: امام سجاد(ع) در فرازی از دعای مکارم‌الاخلاق از خداوند سبحان درخواست می‌کنند، بارالها؛ آنچه را شیطان و وسوسه‌های شیطانی می‌خواهد از الفاظ زشت بر زبان من جاری کند به حمد خودت تبدیل کن.

وی افزود: مراد از این کلام آن است که انسان نباید از دو نعمت وقت و زبان بیهوده و به ضرر خود استفاده کند بلکه باید از این دو نعمت برای حمد و ستایش خداوند بهره ببرد.

آیت‌الله ری‌شهری درباره حمد خداوند ابراز کرد: در زبان فارسی مراد از حمد، ستایش است و در مقابل نکوهش قرار دارد.

نماینده مجلس خبرگان رهبری درباره تفاوت حمد و مدح، اظهار داشت: بسیاری از واژه شناسان و مفسران قرآن کریم میان مفاهیم حمد و مدح تفاوت‌هایی قائل شدند که یکی از آنان این است که برخی واژه شناسان بیان می‌کنند حمد بر خلاف مدح اختصاص به جمیل اختیاری دارد.

وی افزود: آنان معنقد هستند که حمد تنها در برابر کارهای خوب و نیکی که خود انسان و یا دیگری با اختیار خود انجام می‌دهند صورت می‌پذیرد.

تولیت آستان مقدس حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) اضافه کرد: اما مدح شامل امور اختیاری و غیر اختیاری می‌شود مانند چهره زیبا و اندام رعنا در انسان که اختیاری نیست، مدح صورت می‌پذیرد، اما حمد نمی‌شود. ولی کسی که علم کسب کرده و یا سخاوتمند است چون این امور اکتسابی است این فرد هم در مقام ممدوح قرار می‌گیرد و هم فعل او قابل حمد است؛ بنابرین حمد اخص از مدح است.

آیت‌الله ری‌شهری در ادامه بیان داشت: اما زمانی که به کاربردهای قرآنی و حدیثی مراجعه می‌کنیم می‌بینیم که این نوع کلام قابل خدشه است و حمد تنها اختصاص به جمیل اختیاری ندارد و متعلق حمد می‌تواند به متعلقات ذاتی و فعلی نیز اختصاص یابد.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: برای مثال حی از صفات ذاتی خداوند و ربوبیت از صفات فعلی حضرت حق است بنابراین کلام این افراد از اعتبار محکمی برخوردار نیست./813/پ۲۰۲/ب۱