برخورد منفعلانه منافقان در قبال دشمنان

به گزارش خبرگزاری رسا، نفاق و دورویی یکی از بدترین خصلت‌هایی است که جان انسان‌ها را در بر می‌گیرد و بسترساز بسیاری از معضلات فردی و اجتماعی می‌شود. آیات متعددی از قرآن و نیز روایات بسیاری از اهل‌بیت(ع) در معرفی و مذمت و آثار مخرب این خصلت ناپسند وارده شده است. دروغ گفتن، پلید بودن در قول دادن به کسی، خلاف وعده عمل کردن، طعنه زدن به مسلمانان، قسم دروغ، سر به زیر کردن مسلمانان و کوچک شمردن آنان، عذر تراشی به دروغ و ... از جمله ویژگی‌های قرآنی منافقین است؛ همان گونه که  امام على(ع) در نکوهش نفاق آن را در کنار دروغ به عنوان بدترین اخلاقیات یاد می‌کند و می‌فرماید:« شر الأخلاق الکذب والنفاق؛ بدترین خوى‏‌ها ، دروغگویى و دورویى است».

خداوند در سوره احزاب تصویری از چهره نفاق و منافقان در جامعه اسلامی را ترسیم کرده است. در آیه9 این سوره ماجرای جنگ احزاب یا خندق را با امدادهای غیبی خویش بر اهل ایمان آغاز می‌کند و تا آیه11 به دنبال آن است چندین معرفت را به اهل ایمان انتقال دهد که یکی از آنان ابتلای مؤمنان در صحنه‌های سخت نبرد مقابل جبهه باطل است؛ خداوند در آیه نهم این سوره پس از آنکه از امدادهای غیبی خویش بر اهل ایمان در جنگ احزاب صحبت به میان می‌آورد، در ادامه از شدت صحنه‌ این نبرد سخن می‌گوید.سپس به معرفی منافقان و رفتار آنان در این جنگ می‌پردازد و آنان را افرادی معرفی می‌کند که مدام به دنبال القای ناامیدی در جبهه مسلمین هستند. 

سپس در آیات 14 و 15 می‌فرماید: «وَ لَوْ دُخِلَتْ عَلَیْهِمْ مِنْ أَقْطارِها ثُمَّ سُئِلُوا الْفِتْنَهَ لَآتَوْها وَ ما تَلَبَّثُوا بِها إِلاّ یَسِیراً؛ و (آن منافقان و بیمار دلان چنان بودند که)اگر(دشمنان)از اطراف مدینه بر آنان وارد می‌شدند و از آنان تقاضای فتنه‌گری می‌کردند،به سرعت می‌پذیرفتند و جز مدت کمی درنگ نمی‌کردند.»؛ «وَ لَقَدْ کانُوا عاهَدُوا اللّهَ مِنْ قَبْلُ لا یُوَلُّونَ الْأَدْبارَ وَ کانَ عَهْدُ اللّهِ مَسْؤُلاً؛ در حالی که آنان پیش از این با خداوند پیمان بسته بودند که(به دشمن) پشت نکنند؛ و پیمان الهی بازخواست شدنی است.»

اولین نکته‌ای که می‌توان این است که بر اساس عبارت «سُئِلُوا الْفِتْنَهَ؛‌درخواست فتنه‌گری می‌کردند»، دشمن برای ایجاد فتنه از منافقان داخلی کمک می‌گیرد و در عوض منافقان به راحتی از حقّ برگشته، به دشمن رو کرده (لَآتَوْها) و فتنه به پا می‌کنند. 

خداوند در عوض در آیه بعد به آنان هشدا می‌دهد که «قُلْ لَنْ یَنْفَعَکُمُ الْفِرارُ إِنْ فَرَرْتُمْ مِنَ الْمَوْتِ أَوِ الْقَتْلِ وَ إِذاً لا تُمَتَّعُونَ إِلاّ قَلِیلاً؛ بگو:اگر از مرگ یا کشته شدن فرار کنید،این فرار هرگز برای شما سودی ندارد و (بر فرض که سودتان دهد)در آن صورت جز بهره اندکی نخواهید برد.». 

منابع:
تفسیر نور حجت‌الاسلام قرائتی

/۹۶۹/د102/ب1

منبع: تسنیم