گام‌های لرزان بر پله‌های آک سارای
به گزارش خبرگزاری رسا، امروز 24 ژوئن، روزی مهم برای ملت ترکیه است، روزی که برای هر ملتی تحت عنوان مهم‌ترین روز دموکراسی یک کشور نام دارد؛ روز انتخابات. اما شرایط در ترکیه تا حدودی متفاوت است. رجب طیب اردوغان از ۱۶ سال پیش تاکنون در هر انتخاباتی شرکت کرده، برنده شده است. آیا پرنده اقبال باز هم روی شانه‌های وی می‌نشیند یا حتی آن را می‌نشانند؟ جنس این انتخابات کاملا متفاوت است، چرا که به دلیل بحران اقتصادی ممکن است اکثریت آرا را در پارلمان ترکیه به دست نیاورد و بار دیگر به عنوان رئیس‌جمهوری انتخاب نشود.
ناظران انتخاباتی سازمان امنیت و همکاری اروپا و همچنین شورای اروپا رفراندوم تغییر قانون اساسی ترکیه را منطبق بر استانداردهای بین‌المللی ندانستند اما اردوغان بارها تاکید کرده که انتخابات آزاد و دموکراتیک در کشورش از ارزش‌های غربی نیز فراتر بود، اینها حواشی بعد از همه‌پرسی‌ای است که در آوریل ۲۰۱۷ برگزار شد که در آن اختیارات محدود و موقعیت تشریفاتی رئیس‌جمهور را تغییر داد.
با این رفراندوم، پست نخست‌وزیری حذف شد و بنا شد رئیس‌جمهوری که در انتخابات ماه ژوئن انتخاب می‌شود، رئیس دولت نیز باشد، به همین جهت در بیانیه‌ای که دفتر حقوق بشر و نهادهای دموکراتیک سازمان امنیت و همکاری اروپا منتشر کرده آمده که برای اعزام یک تیم کارشناسی متشکل از ۲۸ ناظر تمام وقت به ترکیه برنامه‌ریزی شده است و انتخابات امروز ترکیه را ایشان از نزدیک رصد می‌کنند. روی کاغذ و براساس نظرسنجیها تا پیش از بازشدن صندوق‌ها، اردوغان ۴۵ تا ۵۵ درصد آرا را دارد اما در واقعیت ممکن است تعداد بسیار کمتری نام او را در صندوق‌ها بیندازند.
این یک التهاب در تمام کمپین‌های انتخاباتی بوده و هست. هاکان بایراکچی، مدیر مؤسسه نظرسنجی «سونار»، می‌گوید صاحبان قدرت در ترکیه جوی ترسناک ایجاد کرده‌اند و در نتیجه حدود ۱۰ درصد از کسانی که در نظرسنجیها شرکت می‌کنند، نمی‌گویند واقعا به چه کسی رأی خواهند داد. برخی از مردم به پرسش‌های نظرسنجی پاسخ‌های نادرست می‌دهند و به همین علت، به گفته بایراکچی، نتیجه انتخابات به احتمال زیاد با آنچه نظرسنجیها می‌گویند تفاوت خواهد داشت.
شهروندان ترکیه در این انتخابات می‌توانند 2 رأی بدهند: آنها با یک رأی تصمیم می‌گیرند چه کسی رئیس‌جمهور شود و با رأی دیگر کدام احزاب وارد پارلمان شوند. این شرایط بعد از همه‌پرسی 2017 به‌وجود آمده است. اردوغانی که 16 سال است در هیچ انتخاباتی شکست نخورده، با توجه به فشارهای داخلی و خارجی، این انتخابات سخت‌ترین تجربه تاریخی - سیاسی اوست؛ از 2002 به بعد که نخستین پیروزی انتخاباتی اردوغان بود، حزب عدالت و توسعه به‌عنوان یک حزب اسلامی محافظه‌کار تعیین‌کننده سیاست در ترکیه بوده و به گفته ارکان این حزب، انتخابات امروز شاید سخت‌ترین تجربه انتخاباتی عدالت و توسعه‌ای‌هاست. اردوغان هیچگاه در چنین موقعیت بدی برای شرکت در مبارزات انتخاباتی نبوده است. اردوغان دیگر نه برنامه‌ای برای حال دارد و نه رؤیایی برای آینده. وقتی در جایی حضور می‌یابد به نظر بی‌اشتیاق و ضعیف می‌رسد.
او «تا به‌حال به این اندازه موقع سخنرانی اشتباه نمی‌کرد». خیلی‌ها اردوغان را قدرتمندترین فرد بعد از آتاتورک می‌دانند. مهم‌ترین موفقیت او ایجاد رونق اقتصادی بود. طی ۱۵ سال اخیر میانگین درآمد سالانه در ترکیه از ۳۵۰۰ دلار به ۱۰ هزار دلار رسید و شاهد رشد ساخت و ساز در سراسر ترکیه بودیم. اگر چه رشد 4/7 درصدی در اقتصاد ترکیه تجربه شد اما بعد از کودتای نافرجام در ژوئیه 2016 و حکومت نظامی و بگیر و ببند‌های ترکیه دیگر نمی‌توان ادعا کرد وضعیت اقتصادی این کشور خوب است، چرا که ارزش لیر ترکیه 30 درصد افت داشته و مردم این کشور با بیکاری دست‌وپنجه نرم می‌کنند. تقریبا هیچ سرمایه‌گذاری‌ای پس از کودتا در این کشور انجام نشده است و بازار جهانی به ترکیه بی‌اعتماد شده.
مشکلات در عرصه‌های آموزشی و بهداشتی هم در حال افزایش است. با پاسخ اردوغان به کودتای نافرجام، سرمایه انسانی حاکمیت ترکیه بشدت افت کرده و این راندمان کاری را در این کشور پایین آورده است. اینک مردم ترکیه پیامدهای بحران اقتصادی را حس می‌کنند. از این رو در گردهمایی‌هایی که در رابطه با مبارزات انتخاباتی برگزار می‌شود هم شور و شوقی به چشم نمی‌خورد و احتمال می‌رود میزان مشارکت بالا نباشد و همین اتفاق که رای توده مردم را برای اردوغان طی این 16 سال داشته می‌تواند وی را با کمبود رای موجه کرده و اپوزیسیون را به پیروزی برساند.
کاهش مشارکت کابوسی است که این شب‌ها اردوغان و اعضای حزبش می‌بینند. اردوغان که خوی بزرگ‌بینی پیدا کرده، در کمپین‌های انتخاباتی‌اش به تنهایی بالا می‌رود و نمی‌تواند پیام‌هایش را به مردم برساند. او حتی در بین هم‌حزبی‌هایش هم جایگاه همیشگی‌اش را ندارد. با رشد 30درصدی محبوبیت محرم اینچه از حزب اپوزیسیون جمهوری‌خواه خلق ترکیه، انگیزه اپوزیسیون برای پیروزی بیشتر شده اما هر چه باشد ایستادن جلوی اردوغان و حکومت پرنفوذ وی برای جریان اپوزیسیون ترکیه کاری سخت بوده، چرا که با جلو افتادن زمان برگزاری انتخابات آن فرصت لشکرکشی و پایگاه‌سازی را برای خود نداشته‌اند./۹۶۹//۱۰۲/خ
منبع: وطن امروز