پیامدهای "بدگمانى"
به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، سوء ظن یکی از رذیله‌های اخلاقی است که محرومیت انسان را از بسیاری موقعیت‌های اجتماعی است که نتیجه آن حذف عنصر اعتماد از زندگی فرد است، در مقابل افرادی که از حسن ظن برخوردار هستند، زندگی آنها مملو از اعتماد و امید است که نتیجه آن نشاط و شادابی در زندگی است، حجت الاسلام و المسلمین جواد محدثی در کتاب حکمت های علوی به این موضوع پرداخته است که متن آن در ذیل آوره می‌شود.
آثار سوءظن
امام على علیه السلام فرمود: شَرُّ النَّاسِ مَنْ لا يَثِقُ بِأَحَدٍ لِسُوءِ ظَنِّهِ وَلا يَثِقُ بِهِ أَحَدٌ لِسُوءِ فِعْلِهِ.
بدترين مردم كسى است كه به خاطر بدگمانى خود، به هيچ كس اطمينان نمى كند، و هيچ كس هم به خاطر بدرفتارى او، به وى اطمينان نمى كند. غررالحكم ج۴ ص۱۷۸
شرح حدیث
سرمايه اعتماد، برترين دارايى فرد و جامعه است.
افراد بدبين، از اين سرمايه محرومند و چه فقرى بالاتر از اين؟
سوءظن سبب مى شود كه هر سخن، هر كار و هر رفتارى از سوى ديگران را بر بدترين وجهش حمل كنيم و محمل خوب و مثبتى براى آنها نيابيم.
از نگاه فرد بدگمان، همه دروغ مى گويند و ريا مى كنند و صداقت ندارند و در فكر فريب اند. پس، به سخن هيچ كس نمى توان اعتماد كرد و به قول و قرار هيچ كس نمى توان دل بست.
اين ديدگاه، چه جهنمى براى بدبينان پديد مى آورد!
نتيجه اين سوءظن و بى اعتمادى به همه، آن مى شود كه خود او هم از چشم و دل ديگران مى افتد و ديگران هم به او بى اعتماد و بى اعتقاد مى شوند و اين پيامد، تلخ تر و دشوارتر از اولى است.
آثار حسن‌ظن
حسن ظن، رفتار ما را با ديگران در بسترى سالم، مطلوب و پراميد قرار مى دهد. ولى سوءظن، اين رفتار را نسنجيده، مغرورانه، خودخواهانه و تحقيرآميز مى سازد و در نتيجه، ديگران را از دست مىدهد.
به ديگران اطمينان نداشتن و مورد اعتماد ديگران نبودن، موجب گسستن همه پيوندهاى اجتماعى و سست شدن رابطه ها مىگردد. ريشه آن هم چيزى جز سوءظن نيست.
پس، اين كه مولا، بدبينان را بدترين مردم مى شمارد، با اين عوارض و آفات، امرى روشن است.
بد بين نباشيم، تا به ما با چشم بدبينى ننگرند./876/د۱۰۳/س