حوزه دریایی از شخصیت های خوش‌فکر و ایده‌پرداز است
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام و المسلمین سیدحسین میرمعزی، معاونت پژوهش حوزه های علمیه در نشست ایده پردازی و کارآفرینی در علوم اسلامی و معارف دینی که امروز در سالن اجتماعات دارالشفاء برگزار شد، درباره ایده پردازی در حوزه اظهار داشت: ابتدا بایستی توجه کرد که در روایات اهل‌بیت طاهرین(ع) آیا به بحث ایده‌پردازی و فکرهای فناورانه و عملیاتی اشاره شده است یا خیر، و در صورت وجود چنین روایاتی، این اشاره به چه نحوی بیان شده است.
تفسیر روایات به‌صورت فردی و اجتماعی
وی ادامه داد: گاهی در نظر به روایات به دلیل عدم توجه به برخی نکات، ترجمه و تفسیر خاصی صورت می‌گیرد، در برخی روایات مانند«العلم بلا عمل کالشجر بلاثمر» ناظر بر علم بدون عمل است، بیشتر تفاسیر در ذیل این روایات در رابطه با علم و عمل فردی است.
معاونت پژوهش حوزه های علمیه اضافه کرد: این تفسیر یک نگاه تربیتی و در عین حال صحیح است و در برخی روایات به آن تصریح شده است، اما برخی روایات مطلق و عام هستند و می‌توان از این دسته روایات استفاده کرد که منظور علمی است که به عمل منتج نمی‌شود.
وی درباره علوم بدون گفت: در ابعاد کلان اجتماعی و علوم انسانی، نظریات علمی که در عرصه عمل نتیجه ندارد و در همان مرحله نظریه بایگانی می‌شوند همان «علم لاینفع» مذکور در روایات است، یکی از مصادیق علوم بدون فایده همان نظریات علمی است که به صحنه عمل منتج نشده و در همان فضای نظریه باقی می‌ماند.
قابلیت‌های علوم فناورانه در روایات
حجت‌الاسلام و المسلمین میرمعزی تأکید کرد: فاصله بین نظریه تا عمل در ابعاد کلان باید سپری شود تا به نتیجه برسد، در ابعاد فردی نیز برای تبدیل علم به عمل انسان مراحلی باید سپری شود، اما در فضای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کلان مراحلی برنامه‌ریزی شده وجود دارد که لازم است برای حصول نتیجه انجام شود.
وی با اشاره به روایتی از حضرت امیر(ع) بیان کرد: در روایتی جالب از حضرت علی(ع) بیان شده است که از هر علمی بهترین بخش آن را بگیرید، بعد در قالب مثالی می‌فرمایند؛ زنبور عسل از هر گُلی بهترین شهد را برداشت می‌کند که حاصل آن دو گوهر نفیس می‌شود که عسل برای شفا و موم برای روشن کردن چراغ است.
استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: در نتیجه بهترین علم، آن است که نفع داشته باشد و پاسخی عملی به نیاز و مسأله‌ای از مشکلات امروز کشور بدهد، اگر کسی با این نگاه وارد علم لاینفع شود، مشاهده می‌کند که خیلی از قابلیت‌های علوم فناورانه و عملی در قالب روایات بیان شده است.
وی با اشاره به مراحل بین علم و اقدام عملی مطرح کرد: در فضای علوم انسانی مانند علم اقتصاد، سیاست و... که دستگاهی از نظریات هستند، برای رسیدن از علم به اقدام عملی نیاز به یک اقدام دیگر است که در دنیای امروزی با عنوان ایده‌پردازی درحال انجام است، ایده‌ها که با قوه خیال بیشتر از عقل ارتباط دارند.
دانش نسبی لازمه خلق ایده
معاونت پژوهش حوزه های علمیه بیان کرد: ایده‌ها در دامان نظریات علمی با توجه به نیاز و مشکلات زمینی تولید می‌شوند، بخش نظریه‌پردازی، بخش عقلی است، اما در ظرف نظریه‌پردازی خیال شروع به فعالیت کرده و ناظر به نیاز موجود، تولید ایده می‌کند که در این مرحله نیز متوقف نشده و خود آن ایده بایستی تبدیل به الگو و برنامه عملیاتی شود که براساس آن اقدام عملی صورت گیرد.
وی با بیان این‌که نباید بین ایده و نظریه خلط شود گفت: روش‌شناسی فقه حکومتی یک بحث علمی و در محدوده علم است، اگر این روش شناسی در فضای علمی انجام شود، در آن زمان زمینه فراهم می‌شود که ایده پردازی‌هایی برای اقدام عملی صورت گیرد که در مراحل بعدی قابل بحث است.
حجت‌الاسلام و المسلمین میرمعزی در پایان تأکید کرد: در فضا ایده‌پردازی کسانی بیشتر به ایده‌ها دست می‌یابند که دانش نسبی در آن فضا را داشته باشند، بایستی فرهنگ و ابعاد ایده‌پردازی برای علاقه‌مندان حوزوی بیشتر بیان شود؛ چراکه حوزه دریایی از انسان‌های خوش‌فکر و ایده‌پرداز است و هیچ جامعه علمی به اندازه امروز حوزه، ایده‌پرداز ندارد و اگر قرار باشد علم حوزوی به مرحله عمل کشیده شود، ضروری است که این مرحله سپری شود./876/پ۲۰۲/ج