تأثیر ارزهای رمزنگار بر بحران ارزی اخیر
به گزارش خبرگزاری رسا، شروع رمزنگاری به 1900 سال قبل از میلاد مسیح بازمی‌گردد، در زمانی كه هنوز مصریان باستان از تصاویر برای انتقال كلمات استفاده می‌كردند، تصاویری به دست آمده كه متداول نبوده و دانشمندان معتقدند این كلمات به صورت رمز نگاشته شده است. این رمزنگاری و استفاده از علوم غریبه در طول تاریخ برای بشر از جذابیت خاصی برخوردار بوده است. رمز و رازهای آلوده به اوهام و عدم فهم و درك صحیح از آنها، برای بشر همواره نیروهای ماورایی را در پس رموز متصور كرده و حتی بسیاری از اوقات، انسان در طول تاریخ منكوب این چمبره‌های هزار پیچ شده است. شروع قرن بیستم نه تنها از این قاعده نكاست، بلكه با به وجودآمدن سیستم‌های كامپیوتر و اینترنت، دنیای جدیدی شكل گرفت كه نه تنها به رموز بی‌نهایت مزین بود، بلكه در فضایی ایجاد ارزش كرد كه قابل لمس و رؤیت نمی‌باشد و این خود عامل جذابیت صد چندان آن شده است.
بی‌شك یكی از عجیب‌ترین اتفاقات در فضای سایبری در سال 2009 توسط یك رمزنگار محقق شده و آن چیزی نبود جز خلق ارز دیجیتال تحت عنوان بیت‌كویین كه امروز لقب پادشاه دنیای ارزهای دیجیتال را از آن خود كرده است.
شاید بتوان گفت مهم‌ترین ویژگی ارزهای دیجیتال در رمزنگار بودن آنهاست كه آن را غیرقابل هك و پیگیری می‌كند، بنابراین می‌توان گفت فرآیندهای مالی در فضای دیجیتال را به دشواری می‌توان مورد واكاوی و تجزیه و تحلیل قرار داد. به‌خصوص در كشور ایران كه امكان رصد آماری بسیاری از فرآیندها موجود نمی‌باشد.
از اوایل سال 1396 در ایران زمزمه‌های ارزهای دیجیتال به گوش می‌رسید، در شرایطی كه دولت به دنبال اجرای سیاست‌های منتهی به كنترل تورم بود و ركود ناشی از آن، سرمایه‌گذاران را به سمت‌و‌سوی بازارهای متفاوت سوق می‌داد، دو اتفاق به وقوع پیوست تا شاهد یك تكانه شدید باشیم، اول كاهش نرخ سپرده‌های بانكی و دوم افزایش ارزش ارزهای دیجیتال و در رأس آن بیت‌كویین، اما قبل از آنكه به آثار و تبعات این دو اتفاق بپردازیم، بهتر است برای درك بهتر موضوع نگاهی به چند مسئله داشته باشیم.
در تاریخ نگارش این یادداشت حجم كل ارزش ارزهای دیجیتال موجود در دنیا رقمی معادل با 258/43 میلیارد دلار می‌باشد، اگر این مبلغ را با كل حجم سرمایه موجود در دنیا كه رقمی حدود 250تریلیون دلار است بسنجیم، در می‌یابیم كه اهمیت ارزهای دیجیتال چه میزان می‌باشد كه توانسته در ظرف مدت زمان بسیار كوتاهی به این حجم برسد. جالب‌تر اینكه در 24 ساعت گذشته حدود 10/68 میلیارد دلار ارز دیجیتال مورد معامله قرار گرفته كه سهم بیت‌كویین از كل ارزش آن چیزی معادل با 44/3درصد می‌باشد و پس از آن اتریوم و ریپل به ترتیب با حجم 39میلیارد و 19میلیارد دلار در رتبه دوم و سوم قرار دارند.
در تاریخ 1396/7/1 قیمت هر عدد بیت‌كویین رقمی در حدود 4 هزار و 363 دلار بود. در این روز نرخ سود سپرده‌های بانكی در ایران كاهش یافت، اما نرخ ارز مطابق روند مورد قبول، ثابت مانده بود. از فردای این روز تا 1396/09/25 ارزش هر عدد بیت‌كویین با روند افزایشی روبه‌رو شد و در نهایت به عدد 19749/41 دلار رسید كه به این عدد باید هزینه كمیسیون فروشنده‌ها را نیز اضافه كنیم! جهش چهار برابری در بازه زمانی سه ماهه برای فعالان اقتصادی و به‌خصوص جوانان، یك فرصت بی‌نظیر فراهم كرد تا پس‌اندازهای اندك خود را تبدیل به دلار كرده و در پشت در صرافی‌های دیجیتال صف ببندند و در سودای كسب سود بیشتر سرمای زمستان را تحمل كنند تا بهار زیبا را لمس كنند!
همزمان با این اتفاق و افزایش شدید نرخ ارزهای دیجیتال، فرایند استخراج آنها نیز به بازار پرسودی تبدیل شد، دستگاه‌های استخراج كه ارزش آنها به كمتر از دو هزار دلار می‌رسید، یكی پس از دیگری وارد بازار ایران می‌شد (گفته می‌شود در این حوزه مشهدی‌ها و اصفهانی‌ها پیشتازند) اگرچه فروش این تجهیزات، سود بسیار هنگفتی برای واردكننده و واسطه‌ها داشت و قیمت آنها را به حدود 10 هزار دلار رسانده بود، اما به كمك و لطف انرژی ارزان در ایران، بازار استخراج ارز نیز از رونق خوبی برخوردار شد و لابد این مؤلفه‌های جذاب اقتصادی برای جوانان نخبه و بیكار فعال در حوزه IT زود به چشم آمد.
امروز نرخ هر بیت‌كویین به حدود 6 هزار و 725 دلار رسیده، یعنی هنوز حدود 2هزار دلار بالاتر از آن چیزی است كه در مهر سال قبل بود. اما سؤالی كه اینجا وجود دارد این است، به طور میانگین حدود 14 هزار دلار از ارزش بیت‌كویین از زمستان تا بهار كاسته شده، سهم بازار ایران از این مبلغ چقدر است؟
البته اگر نرخ ارز امروز بازار را 4هزار و 200تومان فرض كنیم و نرخ هر عدد بیت‌كویین را 6 هزار و 725 دلار، ارزش هر بیت‌كویین كمتر از 30 میلیون تومان می‌شود. در حالی كه در بازار رقمی بالاتر از 40میلیون تومان خرید و فروش می‌شود و این عدد بدون احتساب كارمزد صرافی‌هاست !
اینك یك سؤال اساسی، چقدر از تنش‌های بازار ارز ایران متأثر از ارزهای دیجیتال بود و چرا كسی به نقش این بخش از اقتصاد كه با توجه به وضعیت اقتصادی كشور قابلیت زیادی برای جذب دارد، نمی‌اندیشد؟ آیا دستگاه‌های نظارتی و بانك مركزی برآوردی از میلیون‌ها دلار احتمالی كه در این‌باره جابه‌جا می‌شود، باخبر هستند و برنامه‌ای برای این موضوع دارند؟/۹۶۹//۱۰۲/خ
منبع: جوان