انتشار کتاب "رؤیاانگاری وحی"
به گزارش خبرگزاری رسا، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی کتاب رؤیاانگاری وحی، تألیف ابوالفضل ساجدی و حامد ساجدی را منتشر کرده است.
در این کتاب چنین می خوانیم:
عبدالکریم سروش در طول حیات علمی‌اش فراز و نشیب‌های فراوانی داشته است که می‌توان آن را به چهار مرحله تقسیم کرد...
سروش در فرضیه رؤیای رسولانه به‌سان سایر اندیشه‌های دین‌شناختی خود بر عصری‌نگری تأکید می‌ورزد.
این نوشتار ناظر به واقعیتی تاریخی است؛ بنابراین با روش اسنادی به جمع‌آوری اطلاعات نقلی مربوط به آن پرداخته شده است.
برشهایی از این کتاب خواندنی:
- تنها مخالفان اسلام به تضعیف باورهای قرآنی مسلمانان دست نمی‌زنند، بلکه گاه برخی مسلمانان با ادعای طرح دیدگاهی علمی چنین می‌کنند، هر چند این امر در نتیجه با شبهاتی که علیه قرآن القا می‌شود، یکسان است.
- یکی از دیدگاه‌هایی که در همین مسیر طرح‌شدنی است، ادعای رؤیاانگاری وحی است که از جانب دکتر سروش بیان شده است.
- دیدگاه رؤیاانگاری وحی بر سه فرض استوار است: نخست آنکه وحی قرآنی گزارشی از مشاهدات شخصی پیامبر است، نه آنکه کلام خدای متعال خطاب به پیامبر صلی الله علیه و اله نقل و گزارش شود؛ نیز آن مشاهدات نه در بیداری که در رؤیا اتفاق افتاده است و درنهایت مشاهدات پیامبر نه از جنس واقعیات خارجی که از جنس رؤیاست؛ ازاین‌رو نیازمند تعبیر است، نه تفسیر؛ ازاین‌رو تحقیق در چهار فصل سامان یافته است.
- در فصل اول مفهوم وحی و رابطه آن با رؤیاانگاری وحی بررسی شده و در فصول سه‌گانه بعدی به‌ترتیب هر یک از سه فرض یادشده در فصلی مستقل بررسی و نقد شده است.
- دکتر عبدالکریم سروش به مناسبت‌های گوناگون، تحلیل‌های مختلفی درباره حقیقت وحی و نحوه برداشت و فهم آن مطرح کرده است که با یکدیگر پیوند دارند. او گاه حقیقت وحی را تجربه‌ای دینی می‌شمارد که مقوم اصلی آن شخصیت و ظرفیت نبی است. در این دیدگاه وحی کشفی است درخور استعداد نبی و قابل بسط و تکمیل و تکرار برای غیرنبی. ایشان گاه وحی را الهامی از جنس الهامات شعرا و عرفا تلقی می‌کند و درنتیجه نبی را نه‌تنها صورت‌بخش وحی، بلکه دارای نقشی محوری در تولید آن می‌انگارد؛ تولیدی که شخصیت و حالات تولیدگر نقشی مستقیم در نحوه شکل‌گیری آن دارد. وی در سایه نگاه تجربی به وحی و تأکید بر اثرپذیری آن از شرایط درونی و برونی پیامبر صلی الله علیه و اله در مقام تفکیک ذاتیات و عرضیات وحی بر می‌آید. ایشان با طرح شرطیات کاذبة‌المقدم و لزوم تفکیک ذاتیات و عرضیات دین، به نقد برداشت‌های سنتی از قرآن و گزاره‌های دینی می‌پردازد. درنهایت وی در مقاله اخیر خود، وحی را رؤیا تلقی می‌کند. نوشتار پیش روی در صدد بیان و بررسی رویکرد اخیر وی در تحلیل وحی است.
- این تحقیق در واقع جواب دو سؤال را پی می‌گیرد: آیا وحی قرآنی از قبیل مشاهده‌ای در عالم رؤیاست یا از نوع پیامی که از ناحیه خدای متعال بر پیامبر صلی الله علیه و اله نازل می‌شود ؟ آیا در مواجهه با متن قرآن و برای فهمیدن آن باید مکانیزم و قواعد تفسیر متن را به کار ببریم یا باید روش خوابگزاری معبران را پیش بگیریم ؟ جمله اول سؤالی حقیقت‌شناختی است و دومین پرسش، زبان‌شناختی. برای رسیدن به جواب این دو سؤال باید به سؤالات جزئی‌تری پاسخ داد: آیا شواهد درون‌متنی آقای سروش در اثبات رؤیابودن وحی قرآنی صحیح و منتج است ؟ آیا شواهد تاریخی و نقلی آقای سروش برای اثبات فرضیه او کافی است ؟ چه شواهد و ادله‌ای در نفی رؤیابودن وحی قرآنی وجود دارد ؟ چه شواهد و ادله‌ای در اثبات خطاب‌گونگی و قائم به طرفین بودن وحی قرآنی وجود دارد ؟ آیا رویکرد خوابگزارانه به قرآن، چنان‌که آقای سروش مدعی است، به رفع ابهامات تفسیری کمک می‌کند ؟ رویکرد خوابگزارانه در فهم قرآن دچار چه مشکلاتی است ؟
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی چاپ اول کتاب رؤیاانگاری وحی را در 232صفحه با قیمت 150000ریال منتشر کرده است. ضمنا قیمت نسخه الکترونیک این کتاب 30000 ریال است./925/ د 103/ش