میزگرد تخصصی پیشینه روابط حوزه علمیه و الازهر مصر برگزار شد

به گزارش خبرگزاری رسا در مشهد، در سومین همایش تفسیر و تفسیرنگاری در سده اخیر حوزه علمیه خراسان، ویژه نکوداشت آیت الله شیخ محمد واعظ زاده خراسانی، میزگردی علمی با حضور حجج اسلام محمدعلی مهدوی راد با موضوع «تلاش های قرآن پژوهی و تفسیری آیت الله واعظ زاده و رسول جعفریان با موضوع «پیشینه و روابط حوزه علمیه با الازهر» در جمع اساتید برجسته حوزوی و دانشگاهی در سالن همایش های دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی برگزار شد.

استاد تاریخ دانشگاه طی سخنانی با بیان اینکه تشیع همواره در حال مراوده با اهل سنت بوده است، گفت: این ارتباطات نخست در بغداد و بعدا در نجف ادامه یافت و بعدا در حوزه حله پیگیری شد. تشکیل دولت صفوی تا حدودی این ارتباطات را قطع کرد اما در همین زمان هم رفت و آمدهای وجود دارد اما در ادامه مجددا این ارتباط برقرار می شود و پس از مدتی شاهد قطع این ارتباط هستیم تا ۱۰۰ سال اخیر که مجددا این شرایط فراهم می شود.

حجت الاسلام جعفریان مصر را همواره از مراکز تاثیرگذار در موضوع وحدت و تقریب مذاهب اسلامی دانست و ابراز کرد: در مصر شرایط خاصی وجود دارد و این مساله به دلیل شرایط فکری و نفوذ مسیحیان و حضور غرب، روی داده و مجموعه این عوامل محیط این منطقه را بسیار نوگرا و روشن فکری کرده است.

این نویسنده و پژوهشگر  اظهار کرد: در ادامه در دولت پهلوی ازدواج محمدرضا پهلوی و فوزیه رخ می دهد که برخی در همین دوره موضوع تقریب مذاهب را مطرح می کنند که چطور می تواند یک پسر شیعه با یک دختر سنی ازدواج کند. البته این سوال وجود دارد که چطور دولت ملی گرای ایران به این نتیجه می رسد که با یک خاندان عرب ازدواج کند.

این محقق و پژوهشگر تاریخ با بیان اینکه سفر ازدواج محمدرضا پهلوی مدتی به طول می انجامد، گفت: در این مدت محمدرضا به بازدید الازهر می رود و شیخ الازهر عقد آن دو را انجام می دهد و علمای مصر مانند مراقی برای توجیه این ازدواج به تبیین آیین شیعه و تعریف از این مذهب می پردازد که این موضوع شروع موضوع تقریب است.

وی در ادامه سخنان خود افزود: مراقی شاگرد عبدوه بود و عبدوه شاگرد سید جمال الدین اسدآبادی بود که بحث وحدت اسلامی را متاثر از دولت عثمانی مطرح می کند و بعد از آن موضوع فلسطین روی می دهد که لزوم وحدت را بیش از پیش بالا می برد و در ادامه نیز این موضوعات مصادف می شود با افکار آیت الله بروجردی که به وحدت اسلامی رنگ تازه ای می زند و البته محمدرضا پهلوی با اینکه از فوزیه جدا شده بود، همواره به موضوع وحدت و تقریب علاقه داشت.

حجت الاسلام جعفریان ادامه داد: در سال ۱۳۲۵ موضوع تقریب مطرح شد و جریان روشنفکری تحت تاثیر موضوع دولت عثمانی فضای آزادتری را رقم زد تا شرایط برای تقریب بهتر و بیشتر فراهم شود.

این استاد تاریخ تصریح کرد: فضای مصر به نحوی است که جریانات یک سویه را نمی پذیرد و حتی اخوان المسلمین را برنمی تابد و سلفی ها را هم بیرون می کند و این شرایط خاصی است که در مصر وجود دارد و این موضوع در کنار انقلاب معرفتی شیعه در ایران سبب شد تا موضوع تقریب هرچه بهتر و بیشتر با محوریت دو کشور به پیش برود.

وی خاطرنشان کرد: امروز با تغییراتی که در عربستان در حال رقم خوردن است شرایط بهتری برای تقریب در حال وقوع است و آن ها از وهابی گری فاصله می گیرند و در کنار آن در ترکیه نیز آثار سید حسین نصر بسیار محبوب است و نشان می دهد که اسلام آن ها نیز بی ارتباط با ما نیست.

حجت الاسلام جعفریان افزود: این شرایط ما را به سمتی می برد که بتوانیم بعد از داعش دوباره مسیری را برای تقریب فراهم کنیم البته به شرط آنکه مجددا تفکرات اخباری در ایران محوری نشود که البته این خطر همواره وجود دارد.

این استاد تاریخ دانشگاه تهران  اظهار کرد: بسیار مهم است که طلاب دروس حوزوی را بهتر و بیشتر بخوانند اما در سالیان اخیر آن دسته از روحانیونی موفق بوده اند که ارتباط خوبی با دانشگاه هم داشته اند افرادی مانند دکتر بهشتی و شهید مطهری و آیت الله واعظ زاده نیز از همین دست بودند.

وی با بیان اینکه احساس می کنم در آستانه عصر جدیدی در تقریب اسلامی قرار داریم، اضافه کرد: اگر شکست داعش واقعا اتفاق افتاده باشد؛ اتفاق مبارکی با استفاده از تجربه داعش به وقوع خواهد پیوست البته به شرط آنکه ما از این فرصت به درستی استفاده کنیم زیرا ما در این جهان این توان را نداریم که جهان خود را بدون نیاز به دیگران بسازیم و از همین جهت باید از مسیر تقریب کار و امورات اساسی خود را به پیش ببریم مسیری که در آن بسیار وام دار شخصیت هایی مانند آیت الله واعظ زاده و دیگر بزرگان هستیم.

در انتشار آثار علمی آیت الله واعظ زاده تسریع شود

همچنین حجت الاسلام مهدوی راد در این میزگرد علمی اظهار داشت: سخن گفتن از شخصیتی مانند آیت الله واعظ زاده خراسانی مصداق گنجاندن بحر در کوزه است که ناممکن به شمار می رود و از همین رو من فقط به یک بعد از شخصیت ایشان خواهم پرداخت.

حجت الاسلام مهدوی راد تأکید کرد: آیت الله واعظ زاده خراسانی آثار زیادی دارد که هنوز به چاپ نرسیده و فرآیند چاپ آن ها باید تسریع شود. این آثار میراث بسیار ارزشمندی است که باید قدر آن ها را بدانیم.

این قرآن پژوه تصریح کرد: قلم بسیار خوب و روان و نثر شیرینی که ایشان داشت، آثارشان را بسیار جذاب می کرد و همواره برجسنگی خاصی به مطالب و کتاب های ایشان می داد.

حجت الاسلام مهدوی راد خاطرنشان کرد: ایشان در محضر پدرشان آیت الله شیخ مهدی واعظ زاده خراسانی تفسیر را آموختند و این مسیر را آغاز کردند و نزد بسیاری از علمای بزرگ این آموخته ها را افزایش دادند.

وی اظهار کرد: ایشان از میراث مکتوب بزرگان و اندیشمندان جهان عرب نیز استفاده کردند و از سال ۱۳۴۵ تا ۱۳۷۴ یک دوره کامل تفسیر قرآن را در مشهد برای قضات و اساتید حوزه و دانشگاه مطرح کردند که کاری بسیار ارزشمند و بزرگ است.

این قرآن پژوه اضافه کرد: آثار مکتوب بزرگی از ایشان برجای مانده است اما با این وجود هنوز بسیاری از آثار ایشان منتشر نشده است تا ما بتوانیم با ابعاد مختلف شخصیت ایشان بیش از پیش آشنا شویم.

این استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه ایشان نظرات تخصصی خاصی در مورد احادیث قرآنی دارند، گفت: در مطالعات تخصصی در خصوص قرآن این نظریات بسیار دارای اهمیت است و واقعا راهگشا خواهد بود.

وی اظهار کرد: تفسیرات کمی از ایشان چاپ شده است اما دقت های خاصی دارند که مقالات و نوشته های ایشان را بسیار برجسته می کند.

حجت الاسلام مهدوی راد ادامه داد: کتاب «نصوص فی العلوم الاقرآن» میدان را برای بحث در زمینه های مختلف باز می کند و از این جهت بسیار دارای اهمیت است و ارزشمندی خاصی به این کتاب می دهد.

این قرآن پژوه با اشاره به تلاش های آیت الله واعظ زاده در زمینه تقریب مذاهب اسلامی، تصریح کرد: مرزهای دوری مذاهب در حال فرو ریختن است و ما باید از این فرصت استفاده کنیم زیرا حرکت تقریب در حال روی دادن است و ما باید قدر آن را بدانیم./820/د۱۰۳/ب۱