چرا دختران نوجوان خودزنی می‌کنند
به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از پایگاه خبری مهرخانه، نشست چالش نهنگ آبی عصر دیروز در سالن علامه جعفری دانشگاه علوم و تحقیقات برگزار شد. در این نشست دکتر محمد سلطانی‌فر عضو هیأت علمی دانشگاه علوم و تحقیقات، دکتر احمد بخارایی جامعه‌شناس و عضو هیأت علمی دانشگاه پیام نور، دکتر سید محسن بنی‌هاشم روان‌شناس و استاد دانشگاه صدا و سیما، سرهنگ غلامحسین بیابانی رییس مرکز تحقیقات کاربردی پلیس آگاهی کشور، زهره دلگشا؛ پژوهشگر اجتماعی، دکتر کاظم ملکوتی رییس کارگروه خودکشی وزارت بهداشت و دکتر حسین خطیبی روان‌پزشک به ایراد سخنرانی پرداختند.
در ابتدای این نشست محمد سلطانی‌فر گفت: علی‌رغم دعوت از مسؤولان آموزش و پرورش برای حضور در این نشست، غایب بزرگ این جلسه بودند و این در حالیست که بیش از 50 درصد مخاطب این نشست، آموزش و پرورش است؛ چون قطعاً مسؤولیت مستقیمی در رابطه با مسائل دانش‌آموزان دارند.
آمار قربانیان نهنگ آبی در جهان
او در ادامه به آمار قربانیان بازی نهنگ آبی اشاره کرد و گفت: این بازی تا الان بالای 120 نفر را در روسیه به کشتن داده و در ایالات متحده آمریکا بالغ بر 14 نفر قربانی آن بوده‌اند. همچنین در هند قربانیان این بازی قابل توجه است. این بازی در کشور ما اتفاقات عدیده‌ای را در حاشیه خود به‌وجود آورد و همه را به واکنش واداشت و من احساس می‌کنم چه این موضوع را تکذیب و چه تأیید کنیم، نمی‌توانیم از معضلاتی مثل خودزنی‌های متعددی که به‌ویژه در مدارس دخترانه رواج یافته و خون‌بازی‌هایی که به دلایل مختلف شایع شده است، به آسانی رد شویم. این رفتارها در بین نوجوانان ما هر روز اتفاق می‌افتد و در کشورهای دیگر قربانی‌های زیادی گرفته است و پنهان کردن آن در کشور راه به جایی نمی‌برد. حتی اگر پرونده نهنگ آبی نیز بسته شود اصلاً به این معنا نیست که خودکشی در کشور کاهش پیدا می‌کند و ما باید نسبت به این مسأله خودآگاهی داشته باشیم.
بیشتر قربانیان نهنگ آبی 12 تا 19 ساله هستند
استاد دانشگاه با بیان این‌که اکثر قربانیانی که در رابطه با بازی نهنگ آبی خودکشی می‌کنند، 12 تا 19 ساله هستند، خاطرنشان کرد: فضای روحی و روانی و بحران‌های هویتی، همگی بسترهای مناسبی برای بروز آن هستند و ما به عنوان خانواده، مدرسه و دانشگاه وظیفه‌مان این است که بسترهای بروز این چالش‌ها را بشناسیم و بدانیم که هر نوجوان و جوانی ممکن است با یک تلنگر دست به خودکشی بزند و مسائل کوچکی موجب بحران‌های عاطفی و روانی میشود و باید خانواده نسبت به این بحران‌ها آگاه باشد.
شبکه‌های اجتماعی عامل افشای آسیب‌های پنهانی جامعه است
سلطانی‌فر افزود: این اتهامی که به شبکه‌های اجتماعی می‌زنند و ادعا می‌کنند که شبکه‌های اجتماعی عامل این نوع رفتارها می‌شوند، بی‌اساس است. عوامل عدیده‌ای موجب خودکشی میشود؛ مگر ما در سال‌های دهه 80 شاهد خودسوزی دختران جوان در ایلام نبودیم؟ شبکه‌های اجتماعی متهم نیستند بلکه عاملی هستند برای افشای آن‌چه زیر پوست جامعه‌مان وجود دارد و ما به دنبال پنهان کردن آن هستیم. به جای این‌که همدیگر را متهم کنیم، باید خانواده، جامعه و زیرساخت‌ها را اصلاح کنیم.
خودکشی نمادی از انزوای اجتماعی در فرد است
به گزارش مهرخانه، در ادامه احمد بخارایی گفت: نهنگ آبی ابتدا به عنوان یکی از نمادها و سمبل‌ها قابل تأمل است. نمادها و سمبل‌هایی که بیان‌گر مفهوم بزرگتری به اسم خودکشی هستند و خودکشی باز سمبلی از یک مفهوم بزرگتر به اسم انزوای اجتماعی است و انزوای اجتماعی هم داستان بسیار پیچیده‌ای است که تحلیل آن به شدت دشوار است.
او افزود: هر پدیده‌ای در جامعه یک صورت قابل مشاهده دارد و ما می‌توانیم از این منظر تحلیلی در سطح فرم داشته باشیم؛ اما همان پدیده به جهت محتوایی دارای موادی است و لایه‌های پنهانی دارد و یک شبه وارد عرصه اجتماعی نمی‌شود؛ قطعاً از پیشینه و عللی برخوردار است و بستری تاریخی دارد.
این جامعه‌شناس با تأکید بر این‌که چالش نهنگ آبی تنها دلیل آمار بالای خودکشی در میان نوجوانان و جوانان نیست، اضافه کرد: بنابراین در منظومه‌ای که ترسیم کردم تنها یکی از اضلاع آن خودکشی آن دو دختر نوجوان اصفهانی است و ذهن‌مان باید فراتر رود. اگر بخواهیم نسبت به پدیده انزوای اجتماعی نگاه چندجانبه داشته باشیم باید به ازخودبیگانگی یا بحران سرمایه اجتماعی که دارای مؤلفه‌های زیادی مثل اعتماد اجتماعی است نیز توجه داشته باشیم.
او ادامه داد: در بحث اعتماد اجتماعی طی تحقیقی که داشتم بیش از 70 درصد گروه نمونه ابراز کردند که در جامعه‌ای زندگی می‌کنند که به مسؤولان خود اعتمادی در سطح کم دارند یا بیش ار 50 درصد ابراز کردند که به دوستان و نزدیکان خود اعتماد کمی دارند. این در حقیقت یک زلزله اجتماعی است.
افزایش 65 درصدی آمار خودکشی طی 15 سال
عضو هیأت علمی دانشگاه پیام نور در ادامه به آمارهای خودکشی طی سال‌های 80 تا 94 اشاره کرد و افزود: بر اساس سالنامه آماری امور قضایی کشور، در سال 80؛ یک هزار و 985 مورد خودکشی در کشور رخ داده و این میزان در سال 90 به 2 هزار و 400 مورد رسیده است. در سال 93 نیز 2 هزار و 445 مورد و در سال 94، سه هزار و 234 مورد خودکشی رخ داده است. یعنی در عرض یک سال در حدود 35 درصد افزایش آمار خودکشی داشته‌ایم و از سال 80 تا 94 چیزی حدود 65 درصد آمار خودکشی افزایش یافته است.
بخارایی افزود: این آمار، میزان خودکشی‌هایی است که به ثبت رسیده‌اند و من با اطمینان می‌توانم بگویم که تعداد خودکشی‌های ثبت‌نشده بیش از این آمار است و تأسف‌بارتر این‌که تعداد کسانی که مستعد خودکشی هستند خیلی زیاد است. همه این‌ها نمایانگر انزوای اجتماعی در جامعه است و این انزوای اجتماعی همان بحران هویت است که یا به شکل خودزنی پدیدار میشود یا به شکل اضطراب، افسردگی و خودکشی.
چرا دختران نوجوان دست به خودزنی می‌زنند؟
او در ادامه به نقش عوامل اجتماعی در شکل‌گیری بحران هویت اشاره کرد و افزود: محیط نقش بسیار اساسی در شکل‌گیری این بحران هویت دارد و این هویت در ابعاد شکل‌گیری یک "من" نوعی پدید می‌آید. اساساً پدیده خون‌بازی در پسرها ممکن است به این علت باشد که فرد بخواهد قلدری و قدرت خود را به دوستان خود نشان دهد اما در دختران این‌گونه نیست و چون کسی صدای دختر را نمی‌شنود و احساساساتش در نطفه خفه شده است، او می‌خواهد با این شیوه مظلومیت خود را نشان دهد؛ یعنی دو پیام کاملاً متفاوت از یک پدیده منعکس میشود.
خودکشی یک انتقام اجتماعی است
محسن بنی‌هاشمی در ادامه این نشست گفت: موضوع نهنگ آبی درواقع بهانه‌ای است که بعضی از پدیده‌های جامانده در جامعه را که نادیده گرفته شده‌اند بشناسیم. بیماری‌های اجتماعی ما فقط خودکشی نیستند و اگر در خانواده‌ها دقیق شویم، بسیاری از وقایعی که ناشی از یک پرخاشگری در درون جامعه است را می‌بینیم. پرخاشگری کاملاً مسری است و موجب پدیدارشدن نفرت در فرد میشود و فرد خودکشی‌کننده دچار یک حس انتقام اجتماعی است و سعی می‌کند این حس را روی مظلوم‌ترین فرد که خودش است اعمال می‌کند.
به عقیده این روان‌شناس نقش رسانه در این موضوع مهم است و امروز افراد به حدی وابسته به رسانه‌های مجازی شده‌اند که نمی‌توانند بیشتر از بیست دقیقه و بیش از 2 متر از تلفن‌های همراه خود دور باشند. درواقع رسانه‌ها امروزه نقش تعلیم و تربیتی پیدا کرده‌اند.
تا چه میزان فرزندان خود را می‌شناسیم و به نیازهای آنان واقف هستیم؟
بنی‌هاشم افزود: اگر بخواهیم از منظر تعلیم و تربیت به موضوع خودکشی بپردازیم یکی از سؤالات مهمی که بایستی از والدین بپرسیم این است که واقعاً چقدر فرزندان خود را می‌شناسند و با نیازهای آنان آشنا هستند؟ طی مطالعه‌ای که در یک مدرسه در تهران انجام دادیم و در آن مدرسه اتفاقاً خودکشی اتفاق افتاده بود، از والدین خواستیم راجع به شناخت‌شان نسبت به فرزندانشان به خود نمره دهند و به نتایج بسیار جالبی رسیدیم. متأسفانه بسیاری از والدین نیازهای فرزندان خود را نمی‌شناختند. با موردی مواجه شدم که دختری علیه والدین خود پرخاشگری می‌کرد و او دلیل کار خود را تأمین نکردن نیازهای بسیار کوچکش در دوران کودکی عنوان کرده بود.
او به عدم توجه والدین به تغییرات روانی فرزندان اشاره کرد و افزود: بسیاری از والدین از تغییرات رفتاری فرزندانشان غافل‌اند و بسیاری از فرزندان مجبورند کم‌کم به حصار پنهانی خزیده شوند و رسانه‌ها نیز به آن دامن می‌زنند. در صورتی‌که رسانه‌ها کاملاً می‌توانند هیجانات ما را متحول کنند و اگر برای دگرگونی‌های هیجانی برنامه‌ریزی نداشته باشیم، در آینده مشکل‌ساز خواهد شد.
به گفته این استاد دانشگاه بسیاری از معلمان، مسؤولان مدارس و مسؤولان آموزش و پرورش این موارد را جزو مسؤولیت‌های خود نمی‌دانند و جای آموزش و پرورش و شهرداری‌ها در مسائل اجتماعی همیشه خالی است. هیچ‌کس در نشست‌ها و همایش‌ها از شهرداری‌ها نخواسته است که امکانات تفریحی مناسب برای نوجوانان و جوانان بسازد و آن‌ها را از خلوت انزوای رسانه‌ای خارج کند و هیچ‌کس توجه به وجه پرورشی را از آموزش و پرورش به صورت سازمان‌یافته درخواست نکرده است.
این روان‌شناس در ادامه اضافه کرد: تمرینات زیادی در آموزش و پرورش می‌تواند هیجانات نوجوانان را مدیریت کند؛ این‌که همواره به خاطر کوچکترین نیاز دچار ناراحتی روحی نشوند و یا زودرنج نشوند، همه این‌ها نشانه این است که ما روی ظرفیت‌سازی‌ها کار نکرد‌ه‌ایم. سال‌ها پیش مطالعه‌ای بر روی زنانی که آرایش بسیار زیاد می‌کنند، انجام دادیم و متوجه شدیم که آن‌ها یک احساس افراطی به نازیبایی خود دارند. یادتان باشد که کشتن خویشتن ناشی از نفرت از خود است و این خشم را باید بتوانیم مدیریت کنیم.
خودکشی در قانون ایران و سایر کشورها
سرهنگ غلامحسین بیابانی سخنران بعدی نشست بود که به وجوه مختلف خودکشی اشاره کرد و گفت: خودکشی یک موضوع آگاهانه است که 8 وجه دارد؛ وجوه معنایی، آماری، فلسفی، روان‌شناختی، جامعه‌شناسی، رفتاری، تاریخی و مذهبی در درون آن نهفته است. خودکشی نه تنها یک خسارت فردی است بلکه یک خسارت اجتماعی است. تحقیقات زیادی که در مورد خودکشی در کشور انجام شده است، بیشتر خودکشی را از دیدگاه روان‌شناختی بررسی کرده‌اند.
او با بیان این‌که در قانون ایران خودکشی جرم نیست اما معاونت در خودکشی جرم است و برای آن حبس 91 روز تا یکسال در نظر گرفته شده است، خاطرنشان کرد: هر کشوری متناسب با قوانین خود با امر خودکشی برخورد می‌کند؛ به عنوان مثال خودکشی در هند جرم است و جزای آن تا یکسال زندان و پرداخت جریمه است، در ایرلند نیز خودکشی از سال 1993 جرم نیست اما طبق قانون مالزی کسی که اقدام به خودکشی کند و زنده بماند تا یکسال زندان یا جریمه برای آن در نظر گرفته میشود. در هلند چنان‌چه فردی در حین خودکشی هم‌دست داشته باشد جرم نیست اما فراهم کردن ادوات برای فرد خودکشی‌کننده جرم است. در کره شمالی چون دولت برای فرد خودکشی‌کننده مجازاتی در نظر نگرفته است، خویشاوندان او را مورد پیگرد قانونی قرار می‌دهد و در نروژ نیز خودکشی جرم نیست. طبق قانون کشور روسیه، تشویق فرد به خودکشی تا پنج سال مجازات زندان دارد اما مجوز سانسور اطلاعات نحوه خودکشی در فضای سایت‌ها و روزنامه‌ها را داده‌اند.
در حادثه خودکشی دو دختر اصفهانی تأثیر چالش نهنگ آبی ثابت نشده است
رییس مرکز تحقیقات کاربردی پلیس آگاهی ناجا درباره خودکشی دو دختر اصفهانی در 43 روز گذشته گفت: تفاوتی که این خودکشی با نمونه‌های قبلی داشت این بود که این افراد بسیار شاد بودند و آزمایشات سم‌شناسی موضوع مصرف مواد را رد کرده است؛ به نظر من جامعه به سمتی حرکت می‌کند که هر روز آسیب‌های جدیدی به‌وجود می‌آید.
هر چه در رسانه مطرح میشود غیر‌مستقیم آموزش داده میشود
به گفته بیابانی هنوز ثابت نشده است که آن دو دختر اصفهانی تحت‌تأثیر نهنگ آبی بوده‌اند و با وجود این‌که در دستانشان زخم‌هایی داشتند اما این زخم‌ها گویای نهنگ آبی نبوده است و حتی در زمانی که تلفن همراه این دو دختر بازرسی شد، آثاری از بازی نهنگ آبی مشاهده نشده است. این در حالیست که مادر یکی از آن دو دختر قبلاً خودکشی کرده بود و نباید انتظار داشته باشیم در چنین خانواده‌ای این‌گونه آسیب‌ها بروز نکند.
او افزود: ما در یک جامعه رسانه‌ای زندگی می‌کنیم و رسانه قدرتمندترین افکار را ترویج می‌دهد. رسانه‌ها به دنبال جرایم نادر و موضوعاتی هستند که دنباله‌دار و خشونت‌آمیز باشد. باید توجه داشته باشیم هر چیزی در رسانه مطرح میشود غیر‌مستقیم آن موضوع را آموزش می‌دهد. ما در جامعه‌شناسی عقیده داریم که ارزش‌ها بایستی دردسترس قرار گیرند و به این منظور باید ارزش‌های متعالی خود را در دسترس جوانان قرار دهیم.
بازی که جوانان را به سمت مرگ دعوت می‌کند
در ادامه زهره دلگشا به عنوان کسی که در مورد پدیده خودزنی و چالش نهنگ‌آبی در مدارس استان تهران پژوهش میدانی انجام داده است، به ارائه مطالب و نتایج پژوهشی خود پرداخت و گفت: زمانی که زمزمه‌های ورود بازی نهنگ‌آبی در کشور مطرح شد با این پیش‌فرض به جامعه معرفی شد که این بازی جوانان را به مرگ دعوت می‌کند. پس قطعاً باید توجه داشته باشیم که کسانی‌که به سمت این بازی کشیده می‌شوند به این موضوع آگاهی دارند که در پایان بازی فرد می‌میرد. دقیقاً مثل این‌که فرد می‌داند قرص برنج او را می‌کشد و آن را مصرف می‌کند.
او در اشاره به نتایج تحقیقات خود در رابطه با دلایل انتخاب بازی نهنگ‌آبی توسط نوجوانان گفت: طی تحقیقات میدانی که در این خصوص انجام دادم از نوجوانان پرسیدم چرا با وجود این‌که می‌دانند پایان خوشی در انتظارشان نیست اما باز هم این بازی را انجام می‌دهند؟ و جواب‌ها را به سه دسته تقسیم کردم. یک دسته از این افراد می‌گفتند "وارد این می‌شوم و ثابت می‌کنم که می‌توانم مرحله آخر آن را بازی نکنم" این جوابی بود که بارها از جوانان شنیدم؛ دقیقاً مثل این‌که می‌گویند سیگار می‌کشم اما به آن اعتیاد پیدا نمی‌کنم.
این پژوهشگر اجتماعی ادامه داد: عده‌ای برای مبارزه وارد این بازی می‌شوند. آن‌ها درواقع می‌خواهند با هنجارهای جامعه مبارزه کنند. این دسته در پاسخ به سؤال من گفتند "ما این بازی را انجام می‌دهیم چون بسیاری به ما گفتند بد است و می‌خواهیم با جامعه و خانواده‌مان لج کنیم". دسته سوم هم کسانی هستند که وارد این بازی می‌شوند تا ته خط بروند؛ این گروه افرادی هستند که با هدف خودکشی این بازی را انجام می‌دهند.
سازنده بازی نهنگ‌آبی با نیازهای نوجوانان آشنا بوده است
به گفته دلگشا، سازنده این بازی کاملاً به مهارت‌های ارتباطی نوجوانان آشنا بوده است؛ چیز‌ی‌که در جامعه ما به آن توجه نمی‌شود. شاید کارهای این بازی احمقانه به نظر برسد اما برای جوانانی که عاشق ارتباط هستند و حاضرند به خاطر به‌دست آوردن این ارتباط بمیرند، اصلاً احمقانه به نظر نمی‌رسد. از نگاه روان‌شناسان، محیطی که این بازی برایشان ایجاد می‌کند، اوج احساسات مثبت را برای فرد فراهم می‌سازد.
او ادامه داد: این بازی در 50 مرحله انجام میشود و در هر مرحله از مخاطب خود می‌خواهد اقدام به خودزنی کند که این اقدام باعث ایجاد حس تخلیه در فرد میشود ولی از طرف دیگر اعتماد به نفس او را کاهش می‌دهد. در مراحل بعدی از فرد می‌خواهد که دیر بخوابد و زود بیدار شود و با این شیوه برنامه فیزیولوژیک بدن فرد را تغییر می‌دهند و این باعث تأثیرات روحی و روانی میشود. در مرحله‌های بعد از بچه‌ها می‌خواهند با دیگرانی از نوع و جنس خودشان ارتباط بگیرند و دراین ارتباط برای ثابت‌کردن برتری خودشان مجبورند خواسته‌ها را جدی‌تر انجام دهند و در یک میدان ارتباط و رقابت قرار می‌گیرند. در نهایت آدمی که در طی 50 روز رفتارهای خشن را تجربه کرده است، در مرحله آخر شاید خیلی راحت به سمت خودکشی کشیده شود.
آیا نحوه شادزیستن را به نوجوانان و جوانانمان اموزش داده‌ایم؟
این پژوهشگر اجتماعی در ادامه با نقل سخنان سازنده بازی نهنگ‌آبی گفت: از سازنده این بازی دلایل طراحی این بازی را پرسیده‌اند و او پاسخ داده است "اصلاً نگران کسانی که با نهنگ آبی خودکشی کرده‌اند نباشید؛ آن‌ها خوشحال از دنیا می‌روند چون من به آن‌ها چیزی را هدیه دادم که در زندگی به آن نیاز داشتند؛ گرما، درک، ارتباط". سؤال من این است که ما در زندگی جوانان و نوجوانان‌مان چه چیزی به آن‌ها هدیه داده‌ایم؟ چگونه نحوه شاد زیستن را به آن‌ها آموزش داده‌ایم؟
او ادامه داد: در یکی از مدارس برزیل برای مقابله با بازی نهنگ‌آبی، بازی‌ای را طراحی کرده‌اند که به دانش‌آموزان نحوه شادزیستن و خوشحال بودن را آموزش داده و در آمریکا سایتی طراحی شده است که نوجوانان را به چالش رسیدن به رفاه و زندگی بهتر دعوت می‌کند؛ اما در ایران چه اقدامی انجام شده است؟
راهکار نادرست مدارس برای مقابله با معضل تیغ‌زنی دانش‌آموزان
به گفته دلگشا مدارس برای مقابله با معضل تیغ‌زنی و خون‌بازی، اولیای دانش‌آموز را به مدرسه فرامی‌خوانند و در حضور والدین فرد را ملزم می‌کنند که تعهد بدهد دیگر این کار را انجام ندهد.
او در این خصوص تجربه واقعی خود را بیان کرد و افزود: یک روز مسؤولان مدرسه اولیای دانش‌آموزی که اقدام به تیغ‌زنی کرده بود را به مدرسه احضار کردند تا مشخص شود چرا نوجوان اقدام به این کار کرده است اما اولین واکنشی که مادر او داشت کتک‌زدن دختر آن هم در مقابل دوستان و معلمان و مدیر مدرسه بود. من به مادر آن دانش‌آموز گفتم اگر جای دخترت بودم حتما خودکشی می‌کردم.
نیازمند ستاد مواجهه با بحران نوجوانی و جوانی هستیم
این پژوهشگر اجتماعی ادامه داد: متأسفانه جامعه ما دچار بحران است و جوانان و نوجوانان ما با این بحران دست و پنجه نرم می‌کنند و کسی نیست به آن‌ها کمک کند. ما نیازمند ستاد مواجهه با بحران نوجوانی و جوانی هستیم؛ ستادی که در آن جامعه‌شناسان و روان‌شناسانی که با نیازهای جوانان آشنا هستند حضور داشته باشند.
وجود سایت‌های اینترنتی مروج خودکشی در کشور
سپس ملکوتی نهنگ‌آبی را تنها یکی از دلایل خودکشی در کشور دانست و گفت: نباید همه ریشه خودکشی نوجوانان را به نهنگ آبی وصل کنیم. در کنار نهنگ‌آبی ده‌ها گروه و سایت اینترنتی وجود دارد که به مراتب خطرناک‌تر از نهنگ آبی هستند و لازم هم نیست 50 قدم طی شود؛ تنها با یک قدم به خودکشی دعوت می‌شوید و متأسفانه قالب کاربران این سایت‌ها هم دختران هستند. من که کارم در کارگروه خودکشی است، به‌شخصه کسی را ندیدم که به‌واسطه نهنگ‌آبی خودکشی کرده باشد.
ارتباط با رسانه‌ها برای مدیریت نحوه انتشار اخبار خودکشی در کشور
ه گفته رییس کارگروه خودکشی وزارت بهداشت یکی از استراتژی‌های پیشگیری از خودکشی استفاده از ابزار رسانه است. رسانه خاصیت تسری دارد و اتفاقاً بعضی از عکس‌ها و فیلم‌هایی که مربوط به خودکشی است نباید منتشر شود چون خودش ترویج خودکشی است.
او افزود: کار اصلی‌مان در کارگروه خودکشی رصد رسانه‌ای و همراه‌سازی آنان با روش‌های پیشگیری از خودکشی در کشور است. در این خصوص با رسانه‌های زیادی در حال حاضر ارتباط داریم که درباره نحوه انتقال رسانه‌ای اخبار خودکشی به آن‌ها آموزش و مشاوره می‌دهیم که ای کاش این کار با تمامی رسانه‌ها انجام می‌شد و همه روزنامه‌ها نسبت به نحوه اطلاع‌رسانی این گونه اخبار آگاهی داشتند.
امروز نسبت به گذشته آمار بیماران روانی افزایش یافته است
به گفته رییس کارگروه خودکشی وزارت بهداشت در حدود سی سال پیش بسیار نادر با افرادی که اقدام به خودکشی کرده‌اند مواجه می‌شدیم اما الان امکان ندارد با نمونه‌های این بیماران روبه‌رو نشویم و آمار بستری این افراد در بیمارستان‌های روانی زیاد شده است.
او با بیان این‌که یکی از دلایل خودکشی بیماری دوقطبی است، افزود: افسردگی 6 برابر احتمال اقدام به خودکشی را زیاد می‌کند و فقر 2 برابر، الکل 3 برابر؛ همچنین تعارضات خانوادگی همگی پارامترهایی هستند که باعث خودکشی می‌شوند. فرد باید افسرده باشد و یا دارای بیماری دوقطبی باشد تا تعارضات خانوادگی را برای خود تبدیل به بحران کند و به خاطر آن خودکشی کند. بنابراین ما در بستر بیماری باید عوامل زیادی را در نظر بگیریم تا اقدام به خودکشی را ریشه‌یابی کنیم؛ در غیر این‌صورت کسی با دیدن فیلم‌ها و با انجام بازی‌ها خودش را نمی‌کشد.
بیماری روانی علایم ثابت و مشخصی ندارد
به گزارش مهرخانه، حسین خطیبی سخنرانی پایانی این نشست را بر عهده داشت. او ابتدا به تعریف بیماری روانی اشاره کرد و گفت: بیماری روانی دارای یک طیف است و لزوماً هر کسی که غمگین است، بیمار روانی نیست و ما نمی‌توانیم علایم ثابتی را برای آن مشخص کنیم چون نشانه‌های آن همه‌گیر نیست و بسته به شرایط زندگی و ویژگی‌های فردی متفاوت است.
به گفته این روان‌پزشک، خودزنی پدیده‌ای شایع در میان دانش‌آموزان است و دلایل آن بیشتر فضای رقابتی است که بین نوجوانان شکل می‌گیرد و بخش دیگری از آنان می‌خواهند از شرایط موجود خود که خیلی خوشایند نیست، فارغ شوند. چون این کار احساس رخوتی را برای فرد به وجود می‌آورد که آرامش‌بخش است.
چگونه بازی‌ها و چالش‌ها بر روی روان فرد تأثیر می‌گذارد؟
خطیبی درباره این‌که چگونه بازی نهنگ‌آبی بر فرد تأثیر می‌گذارد که منجر به خودکشی میشود؟ گفت: این بازی مراحلی دارد که طی آن مراحل باید فرد کارهایی انجام دهد که موجب کسب لذت برای او میشود. این احساسات در مورد بازی‌های رایانه‌ای عادی نیز به‌وجود می‌آید؛ به این صورت که فردی که وارد بازی رایانه‌ای میشود دچار لذت کشف میشود و برای این حس خوشایند زمان و درگیری ذهنی زیادی صرف می‌کند. لذت بعدی لذت تصاحب و مالکیت است که در هر بازی رایانه‌ای شایع است و باعث جذب نوجوان میشود. در اصل فرد در فرآیند بازی شرطی میشود برای این‌که مالکیت و تصاحب چیزی را در مرحله بعدی به‌دست بیاورد.
او ادامه داد: لذت خروج از مخمصه و فرار، لذت دیگری است که بازی‌های رایانه‌ای ایجاد می‌کند. همچنین در این بازی‌ها به فرد اختیار می‌دهند و یکی از چیزهای مهمی که فرد را بسیار درگیر می‌کند رویارویی با چالش و پیروزی بر آن است. علاوه بر آن، کسب قدرت در بازی‌های کامپیوتری برای فرد لذت‌بخش و مهم است که در بازی نهنگ‌آبی نیز به تمامی این نیازها و لذت‌ها توجه شده است.
به گفته این روان‌پزشک، بر این اساس و طی یک فرآیند بازی رایانه‌ای، فرد درگیر تغییرات پلکانی میشود و ذهنش به مرور شرطی میشود. برای همین ما نمی‌توانیم صد درصد بگوییم فردی که در جریان بازی به خود آسیب می‌زند، حتماً اختلال روانی دارد بلکه این اتفاق و این‌گونه واکنش‌ها ممکن است برای هر فردی رخ دهد. در مجموع بازی‌های آنلاین تأثیری دو برابر بر روح و روان فرد می‌گذارد چون با ادمین ارتباط دوطرفه و پویا برقرار میشود و ارتباط مداوم، فرد را به چالش می‌کشد که برای او جذابیت بسیار زیادی دارد.918/د101/س