اربعین وسیله وحدت و یگانگی انسان ها است/ لزوم استفاده از ظرفیت رسانه ای اربعین در ترویج فرهنگ حسینی

به گزارش سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، راهپیمایی اربعین و زیارت حضرت اباعبدالله الحسین(ع) در این روز از مهم‌ترین مناسبات دینی و مذهبی اسلام و تشیع محسوب می شود.

این زیارت که به فرموده امام حسن عسکری(ع) از نشانه های پنج گانه مؤمن شناخته می شود؛ در سالهای اخیر به یک حماسه عظیم مردمی مبدل گردیده و توانسته نقش مهمی در جهانی سازی فرهنگ عاشورا و انتقال پیام مکتب اهل بیت(ع) و نهضت حسینی(ع) ایفا نماید.

ظرفیت ویژه این حماسه عظیم فرصتی را فراهم آورده تا در سایه تبلیغ و ترویج مفاهیمی همچون ظلم ستیزی، استکبار ستیزی، مبارزه با جهل و خرافه و انحراف، بتوان بشریت را نسبت به ظلم و تعدی استکبار و لزوم مقابله با این ظلم، سیاهی، تباهی و فساد جهانی آگاه کرده و جبهه واحد جهانی دربرابر استکبار تشکیل داد.

حضور خیل عظیم بشری از ادیان گوناگون و مذاهب مختلف، این راهپیمایی بزرگ را به یک گردهمایی منحصر به فرد تبدیل کرده که اگر با برنامه ریزی دقیق بتوان از ظرفیت آن بهره برد، می توان فرهنگ اهل بیت(ع) را که به وسیله دستگاه رسانه ای غرب مورد هجمه بی محابا قرار گرفته و سانسور می شود؛ به جهانیان عرضه کرده و شاهد گرایش روزافزون بشر تشنه عدالت، حق طلبی، معرفت و آگاهی به فرهنگ الهی و نورانی اهل بیت(ع) بود.

به منظور آشنایی هرچه بیشتر با ظرفیت های پیاده روی اربعین و نقش رسانه ها در ترویج و تبلیغ این حماسه عظیم مردمی، با حجت الاسلام والمسلمین حبیب الله فرحزاد استاد حوزه علمیه و کارشناس مسائل دینی به گفت‌و‌گو پرداخته ایم که حاصل آن تقدیم مخاطبان می شود.

راهپیمایی اربعین وسیله وحدت و یگانگی انسان ها

رسا- از نظر حضرتعالی، راهپیمایی و حماسه عظیم اربعین چه نقشی در تعظیم شعائر اسلامی و ترویج فرهنگ اهل بیت(ع) دارد؟

اربعین و زیارت اربعین یکی از مهم‌ترین اعمالی است که در مکتب شیعه مورد توجه قرار گرفته است.

سفارشی که در روایات ما برای زیارت امام حسین(ع) بیان شده و خصوصاً علامت مؤمن و شیعه زیارت اربعین شمرده شده است نشان دهنده این اهمیت است و بحمدلله در سالهای اخیر که از سرتاسر دنیا اجتماع بزرگی که قطعاً در دنیا بی نظیر و بی بدیل است اتفاق می افتد و از سرتاسر دنیا چه دوست داران اهل بیت و حتی غیر مسلمان و مذاهب دیگر، حتی یهودی ها، مسیحی ها و مذاهب غیر شیعه هم در این حماسه بی نظیر شرکت می کنند و یک همدلی و یگانگی فوق العاده ای در این اجتماع عظیم رخ می دهد که این چند میلیون زائر هم برای زیارت جمع می شوند و هم پیاده روی و راهپیمایی که واقعاً نمونه اش را در روی زمین در هیچ جای دنیا نداریم.

در واقع راهپیمایی عظیم اربعین می تواند وسیله وحدت و یگانگی بین انسان های روی زمین باشد که محوریت آن راه امام حسین(ع) و مبارزه با ظلم و ظالم و ظلم ستیزی است.

در حقیقت این اجتماع عظیم می تواند مظهر بسیاری از کارهای خوب و نیک باشد و در این راهپیمایی می بینیم هزاران نفر مشغول خدمتگذاری به زائران و پذیرایی از زوار مخلص ابی عبدالله(ع) هستند و به وسیله انواع و اقسام پذیرایی هایی که یک زائر و مسافر نیاز دارد به زائران ابا عبدالله الحسین(ع) کمک و خدمت می کنند و بهره فوق العاده ای از این خدمت رسانی و نوکری بر در خانه اهل بیت(ع) می برند و همچنین زائرانی که مهمان اهل بیت(ع) هستند نیز از این فضای معنوی و نورانی استفاده کنند .

بنده فکر می کنم بزرگ ترین شعائر مکتب و دین ما در اربعین شکل می گیرد و راهپیمایی اربعین نقش بی بدیلی در حفظ این شعائر دارد؛ البته مراسم حج هم بسیار مهم است اما تعداد شرکت کنندگان در آن به عدد اربعین نمی رسد و شاید دو تا سه میلیون نفر به حج بروند اما در اینجا گاهی بیش از 20 میلیون می آیند.

بحمدالله پیاده روی اربعین برنامه بسیار خوبی است که بزرگان و مراجع ما نیز نسبت به آن اهتمام داشته و دستور دادند و فرمودند کسانی که قبل از اربعین می رسند زیارت شان قبول است و می توانند به کشور برگردند و این دستور از این جهت است که اگر همه جمعیت بخواهند تا روز اربعین در کربلا بمانند این شهر ظرفیت جمعیت ده ها میلیونی را ندارد و بهتر است افرادی که قبل از روز اربعین توفیق زیارت حرم اباعبدالله(ع) را داشته اند، به کشور برگردند.

باید تأکید کرد که بهترین و بزرگ ترین تعظیم شعائر دینی و مکتبی ما در اربعین امام حسین (ع) اتفاق می افتد و ما باید از این ظرفیت فوق العاده که به برکت وجود امام حسین(ع) ایجاد شده به بهترین شکل ممکن استفاده کنیم.

سیره علما در بزرگداشت اربعین

رسا- اهل بیت عصمت و طهارت(ع) و بزرگان و علما چه سفارشاتی درباره بزرگداشت و اهتمام به زنده نگه داشتن زیارت اربعین داشته اند؟

ما در روایات داریم که امام حسن مجتبی(ع) 25 بار پیاده و با پای برهنه برای زیارت خانه خدا می رفتند و  با اینکه مرکب هم بود ولی سوار بر مرکب نمی شدند.

درباره زیارت امام حسین(ع) و ثواب آن؛ امام صادق(ع) فرمودند: «کسی که پای پیاده برای زیارت آقا اباعدبالله الحسین (ع) برود؛ هرقدمی که بر می دارد؛ هزار گناه از او پاک می شود، هزار حسنه به او می دهند و هزار درجه به او اعطا می کنند و کسی که به زبارت قبر امام حسین(ع) برود مثل این است که خدا را مافوق عرش زیارت کرده  و تجلی ظهور حق تعالی و توحید الهی است.

در زمان اهل بیت(ع) چون حکومت ها دست خلفای جور بود، آنها اجازه نمی دادند امامان و شیعیان آنها به زیارت امام حسین(ع) بروند ولی الآن الحمدلله این امنیت و آزادی ایجاد شده است.

 در روایاتی که در کامل الزیارات است؛ سفارش شده در این سفر بهتر است انسان غبارآلود باشد و از غذاهای گوناگون و متنوع حتی المقدور استفاده نکند؛ چون راهپیمایی یک سفر زیارتی است و با به یاد داشتن اینکه امام ما را آنگونه مظلومانه شهید کردند و ما مصیبت زده و داغدار این غم بزرگ هستیم و همانطور که اسرای کربلا را در اربعین آوردند و یا جابر بن عبدالله انصاری در ایام اربعین آمد و به عزاداری بر مزار امام حسین(ع) و شهدای کربلا پرداخت و در مفاتیح هم محدث قمی در چندجا آورده است که خوب است انسان در سفر کربلا خیلی تزئینات و تشریفات و زینت نداشته باشد و به حالت مصیبت و حزن و اندوه به دلیل اینکه ایام اسارت اهل بیت(ع) است توجه کند؛ ما نیز این مسائل را مدنظر قرار دهیم.

 همچنین بهتر از زائران اربعین در این سفر سیره علما، بزرگان و مراجع را نیز در نظر داشته باشند که از دیرباز علمای برجسته ای مثل شیخ انصاری و همچنین مراجع بزرگوار معاصر ما که در نجف زندگی می کردند روش شان این بوده که بارها در شب جمعه و مناسبت ها پیاده برای زیارت قبر حضرت اباعبدالله(ع) به کربلا می رفتند و در  روایت داریم که در زیارت کربلا، هر قدمش ثواب یک حج عمره دارد و این سیره علما و بزرگان بوده و هست.

نکته دیگری که زائران بهتر است به آن توجه کنند این است که سعی کنند در این سفر هرچه می توانند به دیگران و همسفران خود خدمت کنند؛ در این سفر بحمدالله همه قشرها، گروه ها و نژادها و افرادی که پیر، معلول، زمین گیر هستند حضور دارند و نیاز است تا به آنها کمک شود و زائران بدانند که این کمک به زوار خیلی مؤثر است و مورد رضایت اهل بیت(ع) قرار می گیرد.

لزوم استفاده از ظرفیت رسانه ای اربعین

رسا- چگونه می توان از ظرفیت رسانه ای عظیم راهپیمایی اربعین در جهت جهانی سازی پیام عاشورا بهره برد؟

بنده از دیرباز روی این پافشاری داشتم که امیدوارم روزی برسد که در موضوع اربعین تبلیغ خوب رسانه ای چه در فضاهای مجازی و چه در صدا و سیما و رسانه های عمومی دنیا انجام شود که این حماسه عظیم تبلیغ و ترویج شود.

همچنین می توان نمونه های زیبایی که در این سفرها اتفاق می افتد از روح ایثار گری و فداکاری را به تصویر کشید به عنوان مثال ما افرادی از مردم عراق داریم که در طول سال وضع مالی شان خوب نیست ولی می گویند بخشی از  درآمد خودمان را برای پذیرایی زوار اربعین کنار می گذاریم و یا از امکانات خودشان کم می کنند و یا خانه و زندگی و موکب و هستی خود را وقف می کنند تا از زائران پذیرایی کنند و یا افرادی داریم که در شبانه روز با حداقل استراحت در حال خدمت به زائران هستند و با جان و مال و بدن و همه وجودشان خالصاً لوجه الله و قربت إلی الله، از روی محبت اهل بیت(ع) و امام حسین(ع) این خدمت به زائران اربعین حسینی را انجام می دهند.

بنده معتقدم اگر رسانه ها هم در فضاهای مجازی تبلیغ خوبی برای رفتن به زیارت کربلا و عتبات داشته باشند و هم مستندهای زیبا و جذاب ساخته شود که تصویرگر حضور افرادی که از راه دور می آیند یا کاروانهایی که مسیر طولانی را طی می کنند و یا موکب هایی که با چه خلوص و نیت پاکی در حال خدمت هستند؛ می تواند سبب ایجاد جریان رسانه ای قوی در ایام راهپیمایی اربعین شود.

جالب است که بعد از اربعین اگر کسی بخواهد یک چای یا مواد غذایی دیگری را مورد استفاده قرار دهد، باید هزینه آن را بپردازید ولی در این ایام مردم عراق یا موکب های ایرانی برای پذیرایی کردن از زائران و یا برای ماساژ پاهای زائران التماس می کنند و امکاناتی که برای زیارت مورد نیاز است در اختیار آنها قرار می دهند که این نمونه ای عالی از ایثار و گذشت است.

اگر ما بتوانیم مستندهای زیبا و جذابی از این ایثار، فداکاری و میهمان نوازی در این ایام که تقریباً شبیه به زمان ظهور امام زمان(عج) است که دعواها و اختلافات و تفرقه ها از بین می رود و همه چیز صلواتی می شود و همه با میل و رغبت به هم خدمت می کنند و تمام پرونده های اختلاف و دعوا و درگیری ها و دسته بندی ها جمع می شوند و همه در یک سمت و سو به جهت اهل بیت(ع)، خدا و قرآن حرکت می کنند؛ بسازیم و آثار تصویری مناسبی در این راستا تهیه شود که تبلیغ و ترویج ایثار، فداکاری، گذشت و مهمان نوازی و محبت کردن به یک انسان و همنوع خود را به ظهور رسانده و به دید جهان برسانیم؛ این حماسه عظیم هرسال بهتر از سال دیگر می تواند جهانی شود.

جالب است که یکی از رفقا می گفت سال گذشته که به راهپیمایی اربعین رفته بودیم؛ جمع همراه ما مسیحیانی بودند که جذب اربعین شده بودند و می گفتند که ما روح ایثار و فداکاری را که اینجا دیدیم درجای دیگر ندیده ایم و  این موضوع نشان دهنده این است که ما می توانیم با استفاده از ظرفیت های رسانه ای و بهره گیری از شیوه های تبلیغی رسانه ای، افراد مختلفی را از همه کشورها و ملیت ها برای یک اجتماع عظیم حسینی و الهی در کربلای معلی جذب کنیم.

دولت تسهیل گر پیاده روی اربعین باشد

رسا- از نظر حضرتعالی دولت های شیعی چه نقشی در تسهیل پیاده روی اربعین به عنوان یک حماسه عظیم جهانی دارند؟

ما واقعاً نمی خواهیم گلایه کنیم ولی باید بگوییم همانطوری که دولت ها برای مکان هایی که برایشان مهم است برنامه ویزا را لغو می کنند نگاه ویژه ای هم به عراق و بحث اربعین داشته باشند؛ الآن کشورهایی مانند ترکیه، گرجستان و برخی کشورهای دیگر ویزا نمی خواهد و باید رایزنی بشود با کشور عراق که این دو کشوری که از نظر فکر و عقیده و اعتقاد به یکدیگر نزدیک هستند ویزا را بردارند و تهسیلات خوبی برای زوار تهیه کنند، خروجی ها را کم کنند و پول بیمه؛ عوارض و هلال احمر را کمتر کنند و بر روی ماشین هایی که کرایه اش دوبرابر است مدیریت بهتری داشته باشند.

 ما در ایام دیگر می بینیم ارگان ها و ادارات اتوبوس های فراوانی برای مراسمات گوناگون مانند راهیان نور و مناطق جنگی و رحلت حضرت امام (ره) در اختیار می گذارند که کار بسیار خوبی است و باید تقویت شود؛ خب در این ایام هم همه ارگانها، ادارات، شهرداری ها و دولتمردان بیایند و این اجتماع عظیمی که به نفع خود ماست را تقویت کنند. همه باید بدانیم که اگر این روح ایثار، فداکاری و گذشت در جامعه تقویت شود مشکلات حل می شود.

اگر توجه کنیم در حال حاضر برای هر زندانی در شبانه روز 30 هزارتومان هزینه اش می شود که اگر هزینه مسؤولان زندان و نیروهای حفاظت و دیگر عوامل را هم در نظر بگیریم، روزی 80 هزار تومان خرج یک زندانی است.

 ما برای مدیریت زندان ها و زندانیان سالانه میلیاردها تومان هزینه می کنیم و این در حالی است که ما در آیات و روایات داریم که اگر مردم با اهل بیت(ع) آشنا شوند و روح صلح و صفا و یگانگی در آنها ایجاد شود جلوی جرم و جنایت گرفته می شود و پیاده روی اربعین و این حماسه عظیم بهترین زمان برای انتقال فرهنگ اهل بیت(ع) به جامعه است و اگر ما در اینجا هزینه نمی کنیم باید هزاران برابر آن را برای آسیب های دیگر هزینه کنیم.

اگر بتوان همکاری لازم را داشت که دولت ایران و عراق یک ستاد مشترک و یک فرماندهی واحد تشکیل دهند و تسهیلاتی که نیاز است برای زائران اربعین به آنها ارائه دهند و بتوانند و حداقل هزینه ها را از آنها بگیرند و بهترین پذیرایی و تسهیلات را ارائه دهند به نظرم خیلی بازتاب خوبی خواهد داشت.

بنده فکر می کنم اگر دولتها در این زمینه کمک نکنند؛ خود مردم به میدان می آیند چراکه دولت ها تغییر می کنند، جناح ها و دسته بندی ها عوض می شوند ولی وقتی کار به مردم واگذار شود و آنها پیش قدم شوند، مشکلات حل می شود.

رسا- در پایان اگر مطلب یا موضوع خاصی مدنظرتان است در خدمت حضرتعالی هستیم.

یکی از سفارشاتی که ما بارها کرده ایم این بوده که عزیزانی که برای زیارت می روند، خواهش و تمنا می کنیم در بین آشنایان و بسستگان آنهایی که تا به حال کربلا نرفته و به عتبات مشرف نشده اند و عمری پای گیرنده ها گریه می کنند ضجه و ناله می زنند را شناسایی کنند و خواهش می کنیم همراهی کنند و با همفکری و کمک همگانی، تلاش کنند که آنهایی که تا به حال به کربلا نرفته اند به عتبات اعزام شوند.

اگر هم مردم ما افرادی را نمی شناسند؛ ما در برنامه سمت خدا خیریه ای به نام خیریه حضرت خدیجه(س) راه اندازی کردیم و مردم می توانند به سایت سمت خدا مراجعه کنند و کمک های خود را  به شماره حساب آن خیریه واریز کنند و به دلیل اینکه اربعین عتبات بسیار شلوغ است و امکان اینکه زائران اولی را  اعزام کنیم وجود ندارد؛ بعد از اربعین قرار است ان شاءالله به تدریج آنها را به کربلا اعزام کنیم.

رسا- از حضرتعالی به خاطر فرصتی که در اختیار ما قرار دادید تشکر می کنیم.

بنده هم از شما و همه تلاشگران عرصه رسانه های دینی تشکر می کنم و امیدوارم که بتوانیم در مسیر فرهنگ اهل بیت(ع) و ترویج و تبلیغ راهپیمایی اربعین تلاش مؤثری داشته باشیم./872/گ۴۰۲/ج