گِل مالی؛ جلوه ای از عزاداری خاص مردم لرستان در روز عاشورا

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در خرم آباد، آیین گِل مالی مراسمی است به قدمت چند صد ساله و مردم لرستان در مراسمی باشکوه در روز عاشورای حسینی پس از اقامه نماز صبح، خود را به گِل آغشته کرده و در مراسم عزای حسینی شرکت می کنند.

در این آیین عزاداران حسینی روز تاسوعا خاک عزاداری را از طبیعت آماده می کنند و پس از چند بار الک کردن در حوضچه های گل می ریزند، این خاک صبح روز عاشورا توسط عزاداران با گلاب به گِل عزا تبدیل می شود.

با نواخته شدن نوای چمریونه(چمرانه نوعی از موسیقی محلی مردم لرستان که در عزای جوانان نواخته می شود)، مراسم گل مالی توسط عزاداران شروع می شود.

جوانان هیأت های سینه زنی و زنجیر زنی در حالی که نوحه های لری چون هه رو، هه رو، و دیگر مداحی ها چون حسینم، از نور هر دو عینم و نواهایی چون کو اکبرم، کو اصغرم، واویلا، خاک عزا بر سرما واویلا را می خوانند، به عزاداری می پردازند.

عزاداران پس از آغشته شدن به گِل عزا، در کنار آتش های برافروخته میدان محله که در روز تاسوعا با مشارکت منابع طبیعی چوب های خشک در اختیار هیأت های مذهبی و جایگاه های محالات قرار می گیرد و صبح روز عاشورا به آتش کشیده می شود، بر سرزنان و (هی رو هی رو) گویان، لباس های خود را خشک می کنند.

عزاداری مردم لرستان در ایام محرم آیین سنتی و خاص مردم این دیار است و مردم با گِل مالی در روز عاشورا اوج حزن و اندوه خود در سوگ سومین پیشوای خود را به نمایش می گذارند، در این مراسم پیر و جوان، زن و مرد با شوری وصف ناشدنی پای حوضچه های گِل جمع شده سر و لباس خود را آغشته به گِل می کنند.

آیین گل مالی رسمی از رسوم ایران باستان است که در سوگ جوانان، بزرگان و عزیزان انجام می شده است و این رسم تاکنون در بین مردم لرستان باقی مانده است، به نوعی که مردم این دیار در زمان از دست دادن عزیزان خود از آیین گِل مالی استفاده می کنند (امروزه برخی از مردم لرستان در سوگ جوانان و عزیزان خاک مقداری گل عزا را بر شانه های خود می زنند، اما در روز عاشورا مردم لرستان تمام سر و صورت و لباس های خود را گل مالی می کنند.

آیین سنتی گِل مالی، نمایشی از اوج ارادت مردم لرستان به امام حسین( ع) و اهل بیت عصمت و طهارت(ع) می باشد.

با پایان مراسم گِل مالی دسته های عزاداری سینه زنان و زنجیر زنان پس از طلوع آفتاب، پای خیمه ها مراسم عزاداری خود را ادامه می دهند.

عزاداران حسینی با جمع شدن دور هم و سینه ‌زدنشان گرد و غباری به آسمان بلند می‌شود و بر روی سر و صورت عزاداران حسینی می‌نشیند که غم و ماتم عزاداران در سوگ سرور و سالار شهدا فضای شهر را نیز غمگین می کند.

عزاداران حسینی از هر محله با سردادن نوحه های لری از کنار جایگاه ها به عزاداری می پردازند و به سمت جایگاه های مرکزی شهر حرکت می کنند.

نزدیک اذان صبح عزاداران، به سمت گلزار شهدای شهر حرکت می کنند و عزاداری مردم تا اذان ظهر ادامه دارد و در زمانی که به گویش محلی طوق اشکس نامیده می شود، عزاداری تمام می شود و عزاداران نماز ظهر را به جماعت اقامه می کنند و سپس عزاداری مردم به پایان می رسد.

عزاداری مردم لرستان از شب اول دهم محرم به مدت سه شب با عنوان شام غریبان ادامه دارد./9459/پ۲۰۱/ب۱