اقدامات رضاخان واقعه مسجد گوهرشاد را اجتناب ناپذیر کرده بود
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، موسی فقیه حقانی چهارشنبه شب در جلسه بازخوانی حادثه مسجد گوهرشاد که در مسجد صدیقی ها برگزار شد گفت: در حادثه مسجد گوهر شاد 1600 تا 1700 نفر به شهادت رسیدند که این کشتار به دست 2000 نیروی نظامی انجام شد، برخی می خواهند این واقعه را مصادف اعتراض به کلاه لگنی بکنند در حالی که این مساله بهانه ای بیش در راستای اعتقاد عمیق مردم به مبارزه با طاغوت برای مردم نبود و نمی توان آن را اقدامی ناگهانی از جانب آنان دانست.
معاون پژوهشی مؤسسه مطالعات تاریخ ایران با اشاره به برجستگی خاص واقعه گوهر شاد در زمانه ای که رضا خان در اوج قدرت بود افزود: اقدامات خشن رضا خان مانند کشتار های بی حساب و کتاب و تبعید شهید مدرس منجر به انزجار شدید مردم از وی شد و این نکته واقعه مسجد گوهرشاد را اجتناب ناپذیر کرده بود. وقاحت های رضاخان تا جایی پیش رفته بود که اقدام به فرستادن مامور به درب خانه علما و اجبار به کشف حجاب همسران و فرزندان آنان در هنگام خروج از منزل بود.
وی ظهور رضاخان را ناشی از فعالیت های جریان روشنفکری درون کشور دانست و خاطرنشان کرد: جریان غرب گرا در دوره مشروطه دوم به شدت برای بر سر کار آمدن حکومتی سکولار تلاش می کرد اما با ناکامی مواجه شد. پس از این ناکامی آنان بر آن شدند تا از طریق مدلی که آن را دیکتاتوری منور یا مشت آهنین نامیده بودند به اهداف خود دسترسی پیدا کنند. بنا بر این اقدام به روی کار آوردن رضا خان به عنوان شخصی نظامی ومشتی آهنین کردند. روزنامه های مشهور آن دوره مانند کاوه و ایرانشهر مروج این نوع از حکومت بودند.
حقانی با اشاره به سیاست های اجرایی رضاخان پس از تثبیت خویش به عنوان شاه ایران، گفت: رضاخان پس از تثبیت خود در مسند شاهنشاهی اقدام به پیاده سازی سیاست هایی نمود که شامل سه رکن اسلام ستیزی، باستان گرایی و غرب گرایی می شدند. در بعد اسلام ستیزی رضا خان اقدام به تضعیف حوزه علمیه با تاسیس دانشکده الهیات که در آن اساتید مشکوک به بهائیتی همچون بدیع الزمان فروزان فر تدریس می کردند، نمود و طرح تقلیل ارباب امائم را را به اجرا درآورد. در آن طرح روحانیون مجبور به گرفتن جواز سالیانه برای پوشیدن عبا و عمامه شده بودند.
معاون پژوهشی مؤسسه مطالعات تاریخ ایران تبلیغ باستان گرایی برای حذف دین و هدایت به سوی فرهنگ غرب را پروژه مشترک استعمار در کشور های گوناگون دانست و افزود: استعمار در عراق و مصر برای حذف اسلام و هدایت این ملت ها به فرهنگ غرب بابل گرایی و فرعون گرایی را تبلیغ می کردند و این پروژه شامل ایران نیز می گردید. محتوای این پروژه در ایران زردتشت گرایی بود.
وی با اشاره به غرب گرایی شدید رضاخان در اجرای سیاست های کلان خویش ،خاطرنشان کرد: برای غربی کردن فرهنگ ایران نیاز به فردی بود تا توانایی این کار را داشته باشد. چرا که افرادی مانند تقی زاده، فروغی و تیمور تاش با اینکه به شدت غرب گرا بودند اما به دلیل فقدان نیروی اجرایی قوی نتوانستند این پروژه را در ایران پیاده کنند. انگلیس نیز به دنبال فردی بود تا دو ویژگی نظامی بودن و شیعه اثنی عشری خالص نبودن را دارا باشد. رضا خان به عنوان فردی نظامی برای این امر برگزیده شد و می گفت: «ما باید صورتا و سیرتا غربی شویم و به مبارزه با خرافات بپردازیم».
حقانی منع حجاب را به عنوان مرحله ای بعد از کشف حجاب در سیاست های غرب گرایانه رضاخان پس از واقعه مسجد گوهرشاد برخواند و گفت: پیامبر اکرم(ص) در روایتی می فرمایند که هر کس شبیه قومی شود از آنان می شود. رضاخان بر همین مبنا اقدام به کشف و سپس منع حجاب نمود. این اقدامات تنها به حجاب محدود نماند و دستور العمل هایی برای زنان ایرانی به هنگام میهمانی دادن ها درباره نحوه نشستن و برخواستن، لبخند زدن، پذیرایی کردن و چگونگی آرایش تهیه کرده بودند./933/۲۰۲/ب2