صبر ملکه قوت و صلابت نفس
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، مرحوم حضرت آیت الله مشکینی در یکی از درس های اخلاق موانع گرفتار شدن نفس به غفلت و قساوت را بررسی می کند.
آنچه که می خوانید بخشی از سخنان این عالم ربانی و فقیه وارسته است:
این که انسان پس از هر گناهی، برای پوشاندن و پاک کردن نفس، از پلیدی حاصل از آن گناه، عمل نیکی انجام دهد، نشاندهندهی یک حالت بیداری و صلاح در نفس است. این حالت،مانع گرفتارشدن نفس به غفلت و قساوت میشود. مواظبت بر این نظافت و پاکی، ملکه مراقبت و تزکیهی نفس را در انسان پدید میآورد که از برترین ملکات است.
صبر، ملکهی قوت و صلابت نفس است که درنتیجهی آن، نفس در برابر ناملایمات متأثر نمیشود و در برابر هوسها تسلیم نمیگردد و اقدام به مقتضای عقل و مطلوب شرع برایش آسان میشود و نیزنگاه داشتن نفس از اضطراب قلب و شکایت زبان و حرکات ناشایستهی اعضاء هنگام مصائب و ممانعت آن،از وقوع در گناه و همچنین،واداشتنش بر اطاعت و انقیاد برای شخص صابر،آسان میشود.
انسان عاقل،آگاه و باتجربه، قبل از هرکاری در همه جوانب آن ازقبیل مقدمات،شرایط، موانع، ملازمات، پیامدها و آثار آن کار،کاملاً میاندیشد تا اینکه از غرض و هدف خود آگاه شود و به دلیل کوتاهی،دچار ضرر و پشیمانی نگردد البته نمیتوان درمورد حوادث غیراختیاری،کسی را سرزنش نمود. نتیجه این اندیشیدن،این است که اگر زمان کار فرا نرسیده باشد، در آن شتاب نمیکند،و اگر زمان فرا رسیده باشد و احتمال ازدست رفتن فرصت باشد،در آن شتاب مینماید. ممارست بر این عمل،موجب حصول ملکه نیکویی درانسان میشود که درنتیجهی آن، وی را عاقل و حکیم و دوراندیش و با تدبیر مینامند که یکی از کاملترین مراتب انسانیت است.
امامزمان)عج( ازما توقع دارد، یک خرده با هوای نفس مخالفت کنیم. بیایید از این اسارت نفس، بیرون برویم. بیایید از اسارت شیطان بیرون برویم. انسانی باشیم که وقتی فرشتهها میآیند گناهان شما را بنویسند و ببرند، فقط بیایند و بروند، ماه بگذرد و از شما چیزی ننویسند.
شما را به خدا،گاهی تنها بنشینید.علی)ع( میفرماید گاهی تنها برو بیرون، کسی هم با تو نباشد، برو جلوی آنها که خوابیدهاند، در آنجایی که همیشگی خوابیدهاند، بگو السَّلامعلیکم یا اهلادیار! ذکرالموت عبادهًْ و یجب علی کل اسنان ان یذکر الموت یاد نمودن مرگ، عبادت است و بر هر انسانی واجب است که مرگ را یاد کند جلوی آنها بایستید و با آنها صحبت کند.
نام حضرت ولیعصر«عج» باید در مجالس ما باشد. باید همیشه ذکری از او بشود. اگر بتوانید بعد از نماز صبح، یک دعایی هست مربوط به حضرت که دعای عهد نام دارد، آن را گاهگاهی بخوانید و با او پیمان ببندید،سبب توفیقتان است.
تفکر در حقیقت از اسباب و مقدماتی است که انسان را به عرفان نظری که برترین معارف یعنی شناخت صفات و افعال خداست، و نیز به یک حالت نفسانی که برترین حالات یعنی بریدن از همه و پیوستن به اوست،میرساند. مداومت و ممارست بر این عمل، موجب حصول ملکهی تفکر و پندگیری و توجه دائمی به خداوند متعال و بریدن نفس از هرچه که او را از خدا جدا کند میشود. در قرآنکریم و روایات، امر و تشویق و ترغیب فراوانی بر این کارشده است.
امید آنکه آن کنید که خدا میپسندد و آن پسندید که خدا میکند. آن گویید که خدا انجام میدهد و آن انجام دهید که او میگوید. آن یابید که صالحان یافتند و بدانجا شتابید که نیکان شتافتند. بر آن زمانی که ازعمرخود ازدست دادهاید گریه کنید که کریم آن کند./1324/ت۳۰۳/ج