عالم تزاحم وسیله ای برای آزمایش و رشد انسان است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، آیت الله محمدتقی مصباح یزدی رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) شنبه شب در جلسه درس اخلاق که در دفتر رهبر معظم انقلاب در قم برگزار شد،  با اشاره به رابطه اخلاق و سیاست گفت: رفتارهای انسان به دو دسته تقسیم می شود، یک دسته افعالی و کارهایی همانند ضربان قلب هستند که در اختیار انسان نیست و نمی تواند جلوی آن را بگیرد.

وی افزود: شبیه این افعال غیر اختیاری فعل انعکاسی است همانند تکان خوردن در برابر صدایی هولناک که اختیاری به شمار نمی رود، گاهی وقتی انسان می خواهد کاری کند درک و انگیزه ای برای آن دارد کارهایی که تابع دو عامل آگاهی و انگیزه است اختیاری نام دارد.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان این که در کارهای اختیاری مسائلی از جمله موضوعات ارزشی مطرح می شود، اظهار داشت:  گاهی برای برخی کارها همانند کمک به محرومان قداستی قائل هستیم این گونه کارها را ارزشی می گویند گه انسان برای آن باید ارزشی قائل شود تا آن کار را انجام دهد برای انگیزه فعالیت های ارزشی نظرات گوناگون ی مطرح می شود.

وی با طرح این سؤال که رفتار اختیاری از چه چیزی سرچشمه می گیرد، ادامه داد: مسأله حکومت و اطاعت از حاکم امری مادی نیست، انسان پیذیرفته که جامعه باید حاکم داشته باشد البته این غیر از ارزش هایی است که عقل بیان می کند، قرن ها درباره این مسأله بحث علمی صورت گرفته است.

آیت الله مصباح یزدی ابراز داشت: این که فعل اختیاری از علم و اراده سرچشمه می گیرد امری تقریبا بدیهی است اما این که باید مقررات، محدودیت ها و باید و نبایدهایی باشد اسلام با سایر نظرات اختلاف دارد و نظرات را کامل نمی داند، نظر اسلام مبتنی بر بینش جامعی از هستی است.

وی عنوان کرد: اسلام نه تنها همه ابعاد وجود انسان را یک حقیقت می داند بلکه کل عالم را یک مجموعه منسجم و حکیمانه در نظر می گیرد، خداوند عالم را با نظام احسن آفریده است، وقتی دانشمندان بشری از مسائل اجتماعی صحبت می کنند به جنگ و صلح می رسند.

استاد برجسته حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: امروز اکثر قدرت ها می گویند باید جنگ باشد وگرنه سلاح ها فروش نمی رود و اقتصاد ما عقب می ماند در نتیجه کدخدایی ما از بین می رود، همان کسانی که با شعار کم کردن جنگ روی کار می آیند به محض این که سر کار می آیند به گونه ای دیگر عمل می کنند، این افراد مردم را به صلح فریب می دهند در حالی که می خواهند همه را تابع خود کنند، آیا لذت فقط مسائل مادی است یا لذت و مصالح عالیه هم وجود دارد.

وی اضافه کرد: بسیاری برای برتری پیدا کردن کارهایی را به عنوان مصلحت انجام می دهند، در اسلام احکام تابع مصالح و مفاسد است، امر و نهی الهی تابع مصلحت واقعی انسان است اما این که عده ای تا خلیج فارس می آیند و می خواهند منافع خود را تأمین کنند دنبال برتری طلبی و لشکرکشی هستند.

آیت الله مصباح یزدی گفت: مصلحت هرچیزی به این است در جایگاهی از سیستم هستی باشد که بهترین کمال بر آن واقع شود، رفتار امروز یک گروهی می تواند برای آینده یک جامعه ای ضرر داشته باشد غالب اوقاتی که برخی می گویند کاری مصلحت دارد مصلحت دنیا را می سنجد.

وی افزود: گاهی در عالم هستی تزاحماتی در مصلحت ها واقع می شود در این جا حکیم کاری را مقدم می دارد که مصلحت اقوی را دارد، هیچ موجودی غیر از انسان نمی تواند با اختیار خود کمال را کسب کند، اگر ندانیم برای چه آفریده شدیم کار ناقص است.

رییس مؤسسه امام خمینی(ره) با بیان این که انسان به کمالات لایق در زندگی فردی نمی رسد بلکه باید در عرصه اجتماعی حضور داشته باشد، اظهار داشت: گاهی انسان نه تنها خود را محروم بلکه دیگران را هم محروم می کند و کار به جایی می رسد که با شبهات و فتنه انگیری انحراف ایجاد می کند.

وی ادامه داد: باید مقرراتی باشد که دیگران نتوانند مانع از انتخاب درست دیگران شود، شیطان فقط جن نیست بلکه شیاطین انس هم هستند که نمی گذارند مردم به سعادت برسند، باید مقررات و مجری باشد که در صورت نیاز جلوی فساد را با زور بگیرد که سیاست حق می شود.

آیت الله مصباح یزدی با بیان این که مصلحت یعنی رفتار انسان به گونه ای باشد که سبب کمال او شود، ابراز داشت: سعادت انسان در گرو پیمودن راه های صحیح است، خدا برای این که انسان این راه درست را  پیگیری کند میل باطینی و فطری را در انسان قرار داده مگر این که انسان خود را به گونه ای دیگر تربیت کرده باشد.

وی عنوان کرد: عالم موجود عالم تزاحم است تا زمینه برای امتحان انسان فراهم شود و وسیله ای برای رشد انسان ها باشد، اگر کاری شود که این روش بر هم بخورد بر خلاف مصلحت و نظام احسن است، انس با خدا لذتی دارد که هیچکس تا زمانی که انس نگیرد نمی تواند درک کند./1323/پ۲۰۱/ج۱