نشست علمی بازخوانی اندیشه های سیدقطب برگزار شد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، نشست علمی بازخوانی اندیشه های سیدقطب با تأکید بر مفاهیم سه گانه بیداری، سلفیت و تکفیر با ارائه حجت الاسلام غریب رضا و دبیرعلمی عباس عمادی شامگاه یک شنبه از سوی گروه جهان اسلام انجمن مطالعات سیاسی حوزه علمیه در سالن همایش دبیرخانه انجمن های علمی حوزه برگزار شد.

در آغاز این نشست عباس عمادی با اشاره به اهمیت و جایگاه اندیشه سیاسی سیدقطب و تأثیر آثاروی بر تحولات اسلام معاصر به ویژه کشورهای عربی گفت: در دو صده اخیر در مواجهه با برخی مسائل به ویژه زوال و انحطاط جهان اسلام و عقب ماندگی در مقابل غرب نحله های فکری، فرهنگی و سیاسی مختلفی در جهان اسلام شکل گرفته است.

وی ادامه داد: برخی نویسندگان نحله های فکری را به غرب گرایی، عرب گرایی و اسلام گرایی دسته بندی کرده اند؛ در میان جریان اسلام گرایی که برخی به اشتباه آن را بنیادگرایی می نامند جایگاه و اهمیت اندیشه های سید قطب چه در اندیشه سیاسی و چه در عمل سیاسی قابل بیان نیست.

دبیر علمی نشست بازخوانی اندیشه های سیدقطب اضافه کرد: فراوانی شرح های موجود بر آثار سیدقطب همچنین آثاری که برگرفته از مفاهیم به کاربرده شده از سوی سیدقطب است نشان می دهد بسیاری از متفکران مسلمان تحت تأثیر اندیشه های او بوده اند و آثار فارسی که اندیشه های او را بررسی کرده اند نیز نشان می دهد تأثیر اندیشه های او منحصر در کشورهای عربی نسیت.

عمادی با بیان این که بسیاری از حرکت های جهادی در زمینه عمل سیاسی تحت تأثیر اندیشه های سیاسی سید قطب بوده اند، گفت: گروه های جهادی در مصر آثار سید قطب را به عنوان مانیفست عمل سیاسی خود انتخاب کرده اند به گونه ای که اصطلاح قطبی گری رایج بوده است و اکنون نیز ایرادی که به اخوان المسلمین گرفته می شود فاصله گرفتن آن از اندیشه های سید قطب است.

وی خاطرنشان کرد: مباحث گفته شده، بازخوانی اندیشه های سیدقطب را ضروری نشان می دهد؛ سؤالات مورد بررسی در این نشست عبارت است از این که آیا فهم صحیی از اندیشه های سیدقطب وجود دارد به عبارت دیگر افرادی که آثار سیدقطب را مورد بررسی قرار داده اند فهم صحیحی از وی داشته اند؟ زیرا برخی وی را اعتدال گرایانه نشان می دهند و بیان می کنند او قائل به تفکیک بین جاهلیت و تکفیر است و به عمل تروریستی علاقه ای ندارد.

دبیر علمی نشست بازخوانی اندیشه های سیدقطب ادامه داد: دومین سؤال مورد بررسی در این نشست این اس که اندیشه سیاسی او چه تأثیری در ادبیات معاصر داشته است.

در ادامه این نشست  حجت الاسلام غریب رضا با تبریک ولادت امام حسین(ع) به سخنان سید قطب در زمینه امام حسین(ع) اشاره کرد و گفت: سید قطب در تفسیر فی ظلال القرآن در ذیل تفسیر آیه نخست سوره غافر نصرت را دارای دو نوع ظاهری که همه آن را با چشم مشاهده می کنند و نصرتی که در نگاه ساده اندیشان شکست جلوه می کند در حالی که یک پیروزی الهی است می داند و شهادت امام حسین(ع) را برای نوع دوم مثال می زند.

وی با اشاره به دیدگاه ها در زمینه سیدقطب بیان داشت: برخی وی را یک شخصیت تکفیری و پدرخوانده داعش و شخصیت هایی که امروزه چنین گروه هایی را به وجود آورده اند می دانند و برخی نیز بیان می کنند او نظریه پرداز بیداری تمدنی امت اسلامی است که با مراجعه به کتاب های او شخصیت او روشن می شود.

مسؤول انجمن گفت و گوی دینی وحدت با بیان این که میان شریعتی و سید قطب تشابه تاریخی فراوانی وجود دارد، اظهار کرد: شریعتی یک نظریه پرداز انقلاب بود نه فقیه و مفسر گرچه در نظریه پردازی وی از منظر دین اشکال هایی وجود دارد اما توانست جوانان فراوانی را به سمت انقلاب جذب کند و از سوی دیگر هنگامی که شخصی در مورد انقلاب نظریه پردازی می کند پس از فوت وی نظریه هایش مورد سوء استفاده گروه های خاص قرار می گیرد همان گونه که منافقین ترورهای خود را به نظریه های شریعتی منصوب می کردند در حالی که درمیان سخنان وی چنین چیزی مشاهده نمی شود.

حجت الاسلام غریب رضا ادامه داد: سیدقطب نیز همانند شریعتی است و اگر شخصی با ادبیات او آشنا باشد تناسبی در میان آثار سیدقطب و گروه های تکفیری مشاهده نمی کند بلکه موضوعاتی که جریان های تکفیری تدوین کرده اند با تفکر سید متفاوت است زیرا هیچ یک ازعبارت های مورد استفاده سیدقطب در کتاب هایش، ظهور در تکفیر فقهی ندارد./1324/پ202/ی