سرنوشت علوم انسانی در ایران با علم دینی گره خورده است
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، مالک شجاعی استاد دانشگاه تهران، شامگاه شنبه در نشست تحلیلی بر اندیشه‌های علم دینی در جهان اسلام که در پژوهشگاه علوم انسانی برگزار شد، گفت: اتفاق خوبی که در کشور و در نسل جوان ما افتاده است طرح تمهز حوزه است که در سنت قدما و حوزه‌های علمیه ما سابقه داشته است.
استاد دانشگاه تهران بیان داشت: یک فرد ممهز در حوزه معرفتی تخصص و تمرکز پیدا می‌کند دچار فرمالیزهای دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها نمی‌شود یک پرسش محوری دارد که حرف دغدغه ذهنی و لقلقه زبان نیست بلکه دغدغه‌ای است که در جان و تجربه زیستی او وجود دارد.
وی افزود: مسأله بودن یا نبودن در حوزه فرهنگ و فکر است و یک مسأله در کنار سایر مسایل نیست.
شجاعی ابراز کرد: یکی از مباحث مهمی که سرنوشت جمهوری اسلامی، علوم انسانی و دانشگاه‌ها در ایران معاصر با آن گره خورده بحث علم دینی است.
استاد دانشگاه تهران گفت: تا زمانی که بین سیاستگذاران و منتقدان گفت و گو به شکل نقد عملی صورت نگیرد ما نخواهیم توانست قدمی رو به جلو برداریم.
وی ادامه داد: در حوزه سیاستگذاری گروه روش‌شناسی نقش بنیادی‌تری نسبت به گروه های دیگر دارند چرا که اینجا باید تکلیف مسائل راهبردی علوم انسانی مشخص شود یعنی خوب تقریر و حل شود.
شجاعی با بیان اینکه کتاب آقای ابطحی خواندنی و از جامع ترین کتب مطالعاتی است که در زمین ادله و نقد علم دینی نوشته است، تصریح کرد: برخلاف بسیاری از کتاب‌ها که با سمت و سوی جانب دارانه از علم دینی نوشته شده است، حسن کتاب این است که دچار مغالطه نشده، نتیجه نهایی آن هم به نفع موافقان علم دینی است.
استاد دانشگاه تهران با اشاره به اشکالات وارده به کتاب، گفت: اقتضاء متون علمی است که از تعبیر موافق یا مخالف استفاده نشود چرا که اینجا دو حزب یا گروه سیاسی نیستند بلکه هر دو گروه جریان علمی هستند.
مشکل ما در علم دینی ناشی از سیاستگذاری و برنامه‌ریزی نادرست است
محمدتقی موحد ابطحی، عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه نیز در این نشست، گفت: بحث علوم دینی به معنای عام به عصر پیامبر(ص) می‌رسد.
وی افزود: علم دینی را اگر ارزش‌ها و بینش‌های اسلام در فرآیند علم به گونه ای نشان دهد که محصول آن عمل ورزی به اشکال مختلف قابل انتصاب به دیگران باشد آنجا می‌توانیم معنای جامع را استفاده کنیم.
ابطحی بیان داشت: منطقاً از منظر علم‌شناسی می‌توان از علم دینی دفاع کرد.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه ابراز کرد: اخلاقی بودن علم دینی اخیرا مطرح‌شده که در برخی از لایه‌های علم به راحتی می‌توان از آن دفاع کرد انجا که بحث مسأله گزینی، فرضیه‌پردازی، انتخاب مفروضات هستی‌شناسی به لحاظ اخلاقی ما منعی برای استفاده از آموزه‌های دینی نداریم.
وی افزود: برای علم دینی دشواری‌هایی مطرح می‌شود و دنبال راهکار است که من در این کتاب به سه یا چهار راهکار آن اشاره کرده‌ام.
ابطحی با بیان اینکه نگاه استنباطی، مبناگرا و نگاه تهذیب و تحکیم علوم از جمله راهکارها است، عنوان کرد: سعی کرده‌ام در تهذیب و تحکیم علوم با توجه به نقدهای شدید در جامعه نسبت به آن طرح خوبی را ارائه کنم.
استاد دانشگاه در تبیین اینکه برای دنبال کردن پروژه علم دینی ما ناگزیر از استفاده رویکردهای ترکیبی هستیم، گفت: دیدگاه‌های آیت الله جوادی پور و آیت الله جوادی آملی این ظرفیت را برای ما فراهم می‌کند که نگاه ترکیبی سازگار را برای پروژه علم دینی دنبال کنیم.
وی درباره اینکه مشکل ما در بحث دینی نباید به در این نوع کتاب‌ها دنبال کرد، اظهار داشت: مشکل ما در بحث علم دینی مشکل معرفتی نیست بلکه مشکل سیاستگذاری و برنامه‌ریزی است./807/201/ب2