میزان جزیه بر اساس تشخیص حاکم شرع است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در تبریز، آیت الله محسن مجتهد شبستری، نماینده ولی فقیه در آذربایجان شرقی در جلسه درس خارج فقه جهاد با اشاره به میزان و مقدار جزیه بر عهده اهل کتاب در کشور اسلامی، اظهار داشت: در اینجا سؤالی مطرح است که آیا مقدار جزیه مشخص است و یا به نظر حاکم بستگی دارد؟

وی با اشاره به مطلب صاحب مفتاح الکرامه، ادامه داد: وی ادعای اجماع دارد که مقدار جزیه موکول به تشخیص امام است، ابوحمزه دارد که میزان جزیه به تشخیص امام است، شیخ طوسی می گوید که جزیه مقدار مشخصی ندارد بلکه امام آن را تعیین می کند، در مبسوط نیز آمده است که امام براساس احوال آنها اخذ جزیه می کند.

امام جمعه تبریز با اشاره به بیان فقهای عامه درباره جزیه، گفت: ماوردی در احکام سلطانیه آورده است که فقهای عامه در این زمینه مختلف است، ابوحنیه به سه صنف تقسیم کرده است، به این صورت که سرانه اغنیاء 48 درهم، متوسط 24 درهم و فقراء 12 درهم اخذ می شود، مالک نیز جزیه را موکول به نظر حاکم کرده است.

وی ادامه داد: احمد بن حنبل در برخی موارد به حاکم اسلامی موکول کرده است.

عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به ادله میزان جزیه، ابراز داشت: در روایت صحیحه ای که از محمد بن یعقوب کلینی که به امام صادق(ع) می رسد زراره حد جزیه را می پرسد؛ که آیا چیزی مشخص در این رابطه است، امام دارد که این بر عهده امام و به تشخیص امام است که بر اساس دارایی آنها تعیین می کند.

وی با اشاره به روایات مشخص کننده میزان جزیه، گفت: روایت منقول از شیخ کلینی از سعد بن عبدالله تا سلسله سند به مصعب بن یزید انصاری دارد که حضرت امیرمؤمنان مرا عامل برای اخذ هر جریب زمین زراعی یک درهم و نصف و بر جریب زریع رقیق دو سوم درهم و جریب نخل ده درهم قرار داد.

رییس شورای عالی مجمع جهانی اهل بیت (ع) ادامه داد: دو روایت در تعیین میزان جزیه از سیره امیرمؤمنان(ع) بیان شده است که آن را می توان بر حکم حکومتی حمل کرد، این دو روایت حکم شرعی و کلی برای تمام زمانها نبوده است بلکه برای مقطع خاص بر اساس حکم حاکمیتی بیان کرده است.

وی با اشاره به فروع محقق و صاحب جواهر در شرایع، ادامه داد: محقق می گوید که جزیه از کودکان، دیوانه و زنان گرفته نمی شود، علامه در تذکره و ابن زهره در غنیه ادعای اجماع کرده اند، دلیل این مسأله روایت محمد بن یعقوب که به حفص بن قیاس می رسد، وی از امام صادق (ع) می پرسد که جزیه چرا از زنان ساقط است، امام صادق (ع) می فرماید که علت این مسأله نهی پیامبر اکرم از قتل زنان و کودکان است، مگر آنکه وارد میدان نبرد شوند، پیامبر از مبارزه با زنان در میدان جنگ نهی کرده است، بنابراین به طریق اولی در حال پناهندگی در کشور اسلامی که جزیه هم ندادند نمی توان آنها را کشت، بنابراین از همان ابتدا جزیه اخذ نمی شود./854/202/ب2