شرایط وجوب جهاد و اجر مجاهدان فی سبیل الله

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در ارومیه، حجت الاسلام والمسلمین سید مهدی قریشی، نماینده ولی فقیه در آذربایجان غربی در سلسله جلسات تفسیر قرآن کریم به شرح آیه 95 سوره نساء پرداخت و اظهار داشت: در این آیه کریمه خدای متعال می فرماید: «آﻥ ﮔﺮﻭﻩ ﺍﺯ ﻣؤﻣﻨﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺑﺪﻭﻥ ﺑﻴﻤﺎﺭﻯ جسمی ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻪ ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎ ﻣﺠﺎﻫﺪﺍﻧﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﺧﺪﺍ ﺑﺎ ﺍﻣﻮﺍﻝ ﻭ ﺟﺎنهای خود ﺑﻪ ﺟﻬﺎﺩ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻨﺪ، ﻳﻜﺴﺎﻥ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ، ﺧﺪﺍ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺍﻣﻮﺍﻝ ﻭ ﺟﺎنهاﻳﺸﺎﻥ ﺟﻬﺎﺩ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﻘﺎم ﻭ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺍﻯ ﺑﺰﺭﮒ ﺑﺮ ﺧﺎﻧﻪ ﻧﺸﻴﻨﺎﻥ ﺑﺮﺗﺮﻯ ﺑﺨﺸﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﺮ ﻳﻚ ﺭﺍ ﻭﻋﺪﻩ ﭘﺎﺩﺍﺵ ﻧﻴﻚ ﺩﺍﺩﻩ و ﺟﻬﺎﺩﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺧﺎﻧﻪ ﻧﺸﻴﻨﺎﻥ ﺑﻪ ﭘﺎﺩﺍﺷﻰ ﺑﺰﺭﮒ ﺑﺮﺗﺮﻯ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ».

وی با توجه به آیه 96 سوره مورد بحث، افزود: در این آیه به پاداش مجاهدان اشاره شده است و می فرماید: «ﺑﻪ ﺩﺭﺟﺎﺕ ﻭ ﺭﺗﺒﻪ ﻫﺎﻳﻰ ﻭ ﺁﻣﺮﺯﺵ ﻭ ﺭﺣﻤﺘﻰ ﻭﻳﮋﻩ ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺧﻮﺩ ﻭ ﺧﺪﺍ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺁﻣﺮﺯﻧﺪﻩ ﻭ ﻣﻬﺮﺑﺎﻥ ﺍﺳﺖ».

نماینده ولی فقیه در آذربایجان غربی با بیان اینکه در این آیات به سه دسته از افراد اشاره شده است، گفت: دسته ای که با مال و جان خود در راه خدا جهاد و تلاش می کنند، گروهی که با مال و جان در راه خدا به خاطر ناتوانی جهاد نمی کنند اما آرزوی جهاد و جان نثاری در راه خدا دارند و جمعی که با وجود توانایی علاقه ای به جهاد در راه خدا ندارند.

وی مخاطب آیات فوق را مؤمنان عنوان و اضافه کرد: منافقان وارد بر این گروه نیستند و آیه مربوط به زمانی است که جهاد واجب کفایی است نه عینی.

حجت الاسلام والمسلمین قریشی ادامه داد: واجب عینی به مانند نماز و روزه بر هر فردی واجب است و خود مکلف باید این عبادات را به جا آورد، ولی واجب کفایی امری است که خدای متعال انجام آن را از مسلمانان می خواهد و وقتی جمعی به انجام آن قیام کرد از عهده دیگران ساقط می شود مانند دفن میت مسلمان یا دادن پاسخ کسی که بر جمعی سلام می دهد.

وی توضیح داد: جنگ و جهاد وقتی دشمنان محدود باشد بر مسلمانان واجب کفایی است و اگر کسانی اقدام به جهاد کنند از عهده دیگران ساقط می شود ولی کسی که به میدان می رود اجر و پاداش او با کسی که در خانه می ماند برابر نبوده و بسیار افزون است.

امام جمعه ارومیه با اشاره به ضرورت حضور همه مسلمانان در عرصه جهاد هنگامی که حکم جهاد به صورت واجب عینی صادر شود، افزود: وقتی امام امت اسلامی فرمان حضور همگانی در جهاد یا امر دیگری دهد مانند حکم به حضور در راهپیمایی این وظیفه هر فرد سالم و توانمندی است که در این امر شرکت کند و با حضور جمعی تکلیف از دوش دیگران برداشته نمی شود.

وی گفت: وقتی مراجع تقلید حکم به حضور در انتخابات می دهند این امر چون نماز تبدیل به واجب عینی می شود، ولی در شرایط فعلی رفتن به سوریه را به عنوان واجب کفایی می توان مثال زد.

حجت الاسلام والمسلمین قریشی نبود توانایی لازم برای حضور در نبرد را عامل ساقط شدن تکلیف از عهده افراد عنوان و اضافه کرد: بر اساس کلام الهی چنین افرادی که بخاطر ناتوانی در جهاد حضور نداشته ولی در دل آرزوی حضور داشتند از اجر و پاداش الهی بهره مند می شوند.

وی ابراز کرد: خدای متعال در این آیات مؤمنان را تشویق به حضور در میدان نبرد می کند، هر چند که پاداش مجاهدان بسیار افزون است، اما به معنای بی مزد و اجرت بودن مومنانی که در خانه نشسته و به عبادت خدا می پردازند نیست.

نماینده ولی فقیه در آذربایجان غربی به دو نوع جهاد در راه خدا با مال و جان اشاره و عنوان کرد: کسی که نمی تواند با جان خود در میدان جهاد حاضر شود یا از کشته شدن می ترسد باید از مال خود بگذرد و اگر اموال خود را دوست دارد یا ناتوان از بخشیدن است با جان خود در راه خدا ایثار کند، هر چند که اصل جهاد با مال و جان است.

وی با توجه به یوم الحسرت نامیده شدن روز قیامت و مراتب بهشت برین، خاطرنشان کرد: در روز قیامت که نامه اعمال را می دهند بر اساس کلام امام علی(ع) فقیر یا غنی بودن هر فردی مشخص می شود و بین کسی که از جان و مال خود در راه خدا با اخلاص می گذرد با کسی که چنین عملی نداشته است فرق بسیار است.

استاد حوزه و دانشگاه ارومیه با اشاره به آیه 96 سوره نسائ، گفت: اجر عظیمی که خدای متعال برای مجاهدان راه خود در نظر گرفته است درجات و مقامهای بلندی است که به مانند درجه بین یک سرباز صفر با فرمانده کل قوا در بین آنان فاصله و اختلاف است و رحمت، غفران و رضوان الهی در کنار چنین مقامی به مجاهدان می رسد./936/202/ب2