سرّ شهادت بزرگان دین در انجام فریضه امر به معروف تمسک به ارجح است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در تبریز، آیت الله محسن مجتهد شبستری، نماینده ولی فقیه در آذربایجان شرقی امروز در جلسه درس خارج فقه امر به معروف و نهی از منکر با بیان اینکه ادله صاحب جواهر در اثبات شرط چهارم دچار خدشه بودند و این شرط اثبات نشد، اظهار داشت: با این وجود سؤال آن است که آیا شرط چهارم یعنی ایمن از ضرر لازم است یا لازم نیست.

وی با بیان اینکه تردیدی نیست که با وجود تمام شرایط امر به معروف و نهی از منکر، این فریضه واجب است، ادامه داد: در مواردی که احتمال تأثیر است اما ضرری نیست مترتب خواهد شد، در این فرض شخص دارای چه وظیفه ای است؟

امام جمعه تبریز ضرر را دارای مراتب و انواع مختلف دانست و گفت: گاهی ضرر متنابه و مالی است و گاهی چنین نیست، در ضرر جانی نیز با مراتب مختلفی ممکن است رو به رو شویم، از این رو در منظر فقها با تفاوت درجات اضرار مراتب وجوب امر به معروف و نهی از منکر نیز ممکن است متفاوت باشد.

وی با بیان اینکه برای ضرر مختصر کالی قطع نماز جایز نیست، ادامه داد: در ضرر مالی متنابه و خطیر فقها قطع نماز را اجازه می دهند ولی در ضرر مالی یسیر چنین اجازه ای نمی دهند که می توان این حکم را به این فریضه نیز تعمیم داد، بنابراین با تفاوت مراتب ضرر حکم مقابل آن نیز متفاوت خواهد بود.

عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به اطلاق ادله امر به معروف و نهی از منکر، ادامه داد: این اطلاقات با توجه به لزوم تحصیل مقدمه واجب شامل تهیه مقدمات این فریضه می شود، در برخی موارد تحصیل مقدمات سبب می شود با تحصیل شرایط امن از ضرر نیز تحقق می یابد که در این صورت شکی در وجوب نیست.

وی ادامه داد: دلایل دو طرف از باب تعارض نیست بلکه از باب تزاحم است، به این معنا که از طرفی دلایل امر به معروف بر وجوب دلالت دارد، تزاحم در جایی است که در هر دو ملاک حجیت وجود دارد، همه ادله امر به معروف دارای حجیت است و هم ادله ایمن از ضرر در جای خود دارای استحکام است، رفع تزاحم با ارجحیت امر مهم است.

آیت الله مجتهد شبستری با بیان اینکه اگر در جایی با احتمال تأثیر امر به معروف و نهی از منکر دارای اهمیت بالایی باشد در این صورت لازم است، گفت: مثال بارز آن نجات غریق اجنبی و نامحرم است، در این شرایط که از باب تزاحم است باید امر مهم را مورد توجه قرار داد و شخص غریق را نجات دهد.

وی با اشاره به راز شهادت بزرگان دین چون حضرت اباعبدالله(ع) و ائمه اطهار(ع) و بزرگان دین، ادامه داد: این امر از باب تزاحم اهم و مهم است، بنابراین بزرگان دین با تشخیص اهم جان خود را که مهم بود را فدای دین و صیانت از دین کرده اند، شهدای انقلاب نیز از این باب است، بنابراین اینجا جای باب تعارض نیست و از باب تزاحم است و به اهم عمل می شود./۸۵۴/202/ب2