پیامدهای قضاوت قطعی کردن از دیدگاه اسلام

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، مراسم سوگواری امام‌رضا(ع) امروز با سخنرانی حجت‌الاسلام علی‌رضا پناهیان در مدرسه علمیه امام‌رضا(ع) برگزار شد.

حجت‌الاسلام پناهیان در ابتدای این مراسم در مورد دلیل گرایش جوانان به فرهنگ غربی گفت: یکی از دلایلی که جوانان جذب فرهنگی غربی می‌شوند این است که آنجا افراد کمتر مورد ارزیابی ارزشی قرار می‌گیرند و این مطلب، یک آسودگی روانی ایجاد می‌کند.

وی افزود: این آسودگی در آنجا به حد افراط وجود دارد تا جایی که هم‌جنس‌باز را هم آنجا هم‌جنس‌گرا می‌نامند! البته خیلی‌ها از خودشان نیز این هم‌جنس‌گرایی را نمی‌پسندند اما به خاطر اینکه آن فرهنگ عدم قضاوت را حفظ کنند در مورد هم‌جنس‌بازی نیز بیشتر مواظبت می‌کنند فرزندشان به آن سمت نرود نه اینکه با آن برخورد کنند.

این استاد حوزه در مورد قضاوت کردن در جوامع دینی اظهار کرد: در جوامع دینی این وضعیت وجود دارد که آدم‌ها از همدیگر قضاوت دارند چون دین، ارزش‌هایی را معرفی می‌کند که قضاوت را ممکن می‌کند. نتیجه این قضاوت‌ها فقط سلب آرامش نیست بلکه گاهی تظاهر به دین و ایجاد تنفر از دین است.

وی در مورد تفاوت قضاوت کردن در غرب با جوامع اسلامی تأکید کرد: ما نمی‌توانیم انکار کنیم قضاوت کردن از دیگران از نتایج جامعه دینی است و همچنین نمی‌توانیم رد کنیم که این قضاوت‌ها ناراحت‌کننده است و همچنین نمی‌توانیم این را رد کنیم که در فرهنگ غرب این قضاوت وجود ندارد و همچنین نمی‌توانیم این را هم رد کنیم این مطلب در فرهنگ غرب، آرامش‌بخش است.

حجت‌الاسلام پناهیان ادامه داد: به همین دلیل برخی افراد که حتی خودشان افراد مذهبی هستند در غرب ماندگار می‌شوند و آنجا می‌مانند چون کسی با کسی آنجا کاری ندارد. اینکه کسی با کسی کاری نداشته باشد یکی از آفات افراد مذهبی است چون یک آدم مذهبی معمولاً به این آفت دچار می‌شود.

وی در مورد عاقبت قضاوت قطعی در روایات گفت: در حدیثی از رسول‌خدا(ص) آمده است: «وای بر حتم‌کنندگان امت من؛ کسانی که حکم می‌کنند و قضاوت قطعی در مورد افراد می‌کنند که فلانی جهنمی است و فلانی بهشتی است!» و روایت داریم که اگر کسی این‌طور قضاوت کند و به کسی بگوید خدا تو را نمی‌بخشد، خدا همان‌جا او را می‌بخشد و اعمال خوب گوینده را می‌گیرد و برای طرف مقابل می‌نویسد.

استاد حوزه علمیه در تبیین روایاتی در مورد قضاوت کردن اظهار کرد: امام‌صادق(ع) در کافی می‌فرمایند چه بسا آدم سعیدی که ظاهرش بد باشد و مردم خیال کنند آن از اشقیا است اما او از رستگاران باشد و عکس آن نیز هست.

وی ادامه داد: روایتی از امام‌رضا(ع) در تحف العقول داریم که فرمودند عقل مسلمان کامل نمی‌شود مگر اینکه 10 خصلت داشته باشد؛ به طوری که خیر از او انتظار می‌رود، انتظار شر از او نیست، کار خوب از کسی ببیند آن را بزرگ می‌بیند، کار خوب خودش را کم می‌بیند، از حاجات مردم خسته نمی‌شود، در طول زندگی از کسب علم خسته نمی‌شود، فقر در راه خدا بهتر از غنا برای اوست، ذلت داشتن اگر در راه خدا باشد برایش بهتر باشد، گمنامی برایش بهتر از شهرت است، و دهمی که مهمتر است این است که احدی را نمی‌بیند مگر اینکه بگوید این از من بهتر اشت.

حجت‌الاسلام پناهیان در تحلیل دلیل قضاوت بد نداشتن بیان کرد: این مطلب تحلیلش نیز خیلی سخت است. بیشتر رگه‌های عصبی پوست در صورت آدم است مخصوصاً دور چشم آدم این‌طور است؛ به همین دلیل وقتی کسی خود را از بقیه بالاتر بداند کاملاً از چشمانش مشخص می‌شود و نمی‌تواند کسی را جذب کند؛ یعنی اگر آدم خودش را متقاعد به این مطلب نکند مردم می‌فهمند و جذب نمی‌شوند.

وی افزود: تحلیل پذیرفتن این مطلب این است که انسان وقتی بدتر از خودش را می‌بیند باید بگوید شاید او خیرش پنهانی است و شرش ظاهری است و من شاید خیرم آشکار و شرم پنهانی است.

استاد حوزه در مورد قضاوت کردن اظهار کرد: بنابراین مذهبی‌ها نباید قضاوت بد در مورد کسی داشته باشند همچنین عکسش نیز هست که نباید مثل غرب نیز بشود یعنی نباید قضاوت قطعی مثبت نیز داشته باشند.

وی افزود: در مورد دلیل اینکه قضاوت منفی نباید داشته باشیم امام‌صادق(ع) فرمودند اگر مردم می‌دانستند خدا چگونه بندگانش را خلق می‌کند احدی دیگری را سرزنش نمی‌کرد؛ خداوند حقیقت آدم را 49 قسمت کرده است و هرکدام از این‌ها را به 10 قسمت می‌کند بعد از این گوهرها به یکی 1 دانه می‌دهد به یکی 2 تا می‌دهد و الی آخر؛ بنابراین ظرفیت وجودی افراد متفاوت است./201/805/ب1