تربیت هدفمند شاگردان روش امام صادق برای حل مسائل جامعه

حجت‌الاسلام علی مخدوم، رییس مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی، در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا، در رابطه با اصول شاگرد پروری امام صادق(ع) نکاتی را بیان کرد و گفت: ایشان شاگردان را براساس ظرفیت و کشف استعدادها انتخاب و تربیت می‌کردند.

وی با اشاره به اینکه حضرت هم کلاس عمومی داشتند هم خصوصی، اظهار داشت: ایشان با شناسایی ظرفیت شاگردانش به گونه ای برنامه ریزی می‌کردند که آن شاگردان تابع توانای خود، بتوانند رشد کنند.

حجت‌الاسلام مخدوم ادامه داد: نکته ای دیگر که در نگاه تربیتی حضرت وجود داشت، ایشان شاگردان را براساس نیازهای جامعه می‌پروراندند یعنی شاگردانی را تربیت می‌کردند که گره گشای نیازهای واقعی جامعه باشند.

وی ابراز داشت: پرورش شاگردان براساس نیاز جامعه به معنای این نیست که کارهای حضرت جنبه علمی و پژوهشی ندارند، عمیق ترین جنبه‌های علمی و پژوهشی را می توان یافت اما این جنبه ها تابع نیاز جامعه بود.

حجت‌الاسلام مخدوم با بیان اینکه روش برخی از نظام های آموزشی موجود حفظ محور است، تصریح کرد: در این روش مهم این است که شاگرد چیزهایی را فرا گیرد تا بتواند در امتحان موفق باشد و نمره اش را کسب کند ولی در روش شاگرد پروری امام صادق(ع) به گونه ای است که شاگردانشان در کنار جایگاه های علمی بسیار بالا، توانایی حل مسائل جامعه را نیز دارا بودند.

تربیت شاگردان برای دفاع از اصول و مبانی دین

وی با اشاره به اینکه  تربیت‌های حضرت هدفمند و با هدف حل مسائل جامعه بود و صحبت از صرفا عالمی با اندوخته های فراوان نبود، ابراز داشت: ایشان شاگردانی را با هدف دفاع از اصول و مبانی دین تربیت می کردند که در کنار توانایی تبیین، توانایی دفاع فوق العاده داشتند.

حجت‌الاسلام مخدوم افزود: یکی از کتاب های بسیار مهم کتاب توحید مفضل است که حاصل آموزه های امام به یکی از شاگردانشان برای پاسخگویی به مسائل جامعه بود.

وی با بیان اینکه شاخص پنجمی که امام صادق(ع) در تربیت شاگردانشان مورد توجه قرار می دادند فراهم آوردن محیط و شرایطی برای آزادانه اندیشیدن آنها بود، بیان کرد: در راستای این امر افرادی که از سایر ادیان می‌آمدند، آزادانه با ایشان مناظره برگزار کردند و به سؤالات آنها پاسخ می‌دادند.

حجت‌الاسلام مخدوم تصریح کرد: یکی دیگر از محورهای مورد توجه ایشان، انگیزه ترویج نورانیت علم الهی بود بدین ترتیب به جز شاگردان شیعه، شاگردانی از اهل سنت هم داشتند و در ترویج نورانیت علم الهی به آنها دریغ نمی‌کردند.

وی اضافه کرد: یکی از شاگردان سنی ایشان، ابوحنیفه است که  حیات علمی خود را به آن مدت کوتاه شاگردی در محضر امام صادق(ص) نسبت می دهند.

حجت‌الاسلام مخدوم اظهار داشت: وقتی آموزش حساب شده، کارآمد و موثر باشد و شاخصه‌های تاثیرگذاری در آن مراعات شود با یک آموزش کوتاه مدت می توان از ظرفیت های شخص به صورت کامل استفاده کرد و فرد هر ظرفیتی پیدا کرد بگوید حیات علمی من منوط به آن آموزش است.

توجه ویژه امام صادق به شاگردان نخبه

رییس مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی افزود: ایشان برای اینکه  کادر یک حوزه دینی را شکل دهند به تربیت افراد می‌پرداختند و نوعی کادرسازی و نخبه پروری را شکل دادند.

وی با بیان اینکه حضرت در کنار کلاس‌های عمومی، برای شاگردان نخبه برنامه ریزی خاص می کردند، بیان کرد: نخبگان را متناسب با استعداد آنها در یکی از حوزه‌های فقه، کلام و علوم تجربی به فراگیری علوم مشغول و از این توانمندی‌ها برای یک هدف والا که تشکیل یک ساختار و ساختمان تفکر دینی بود استفاده می کردند.

حجت الاسلام مخدوم در رابطه با تشریح دلیل اینکه امام صادق(ع) را رئیس و مؤسس مذهب شیعه جعفری می‌دانند، تصریح کرد: اگر ایشان را مؤسس می دانند به این خاطر نیست که شیعه از اینجا شروع شده است، بلکه شیعه از زمان پیامبراکرم(ص) آغاز شده است، اما امام صادق(ع) با پرورش نیروهای لازم بسترهای رشد اجتماعی دینی را به خوبی فراهم کردند.

وی در پایان افزود: ایشان با کادرسازی و نیروپروری هدفمند به گونه ای ساز و کار را مرتب فرمودند که این نیروها بتوانند سازمان فکر دینی را شکل دهند و آنها تعیین کننده مسیر آینده باشند؛ بنابراین می توان از این موارد الگو گرفت و حوزه شیعی را بر اساس آنچه که این امام شکل داده بودند شکل داد./875/ت302/ی

خبرنگار: علی شمس