ویژگی‌های انسان معنوی از منظر اخلاق اسلامی

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام والمسلمین احمد عابدی، رییس دانشگاه علوم و قرآن کریم کشور، در جلسه اخلاق، به بررسی تفاوت‌های میان تندرستی و انسان سالم پرداخت و گفت: تندرستی انسان تنها سبب افزایش طول عمر می‌شود و این مسأله از جهت پزشکی مورد بررسی قرار می‌گیرد.

حجت الاسلام والمسلمین عابدی بیان کرد: میان انسان سالم و تندرستی نسبت عموم خصوص من وجه برقرار است، ممکن است که فردی تندرست بوده، اما انسان سالم نباشد، یا اینکه انسان سالم بوده، اما تندرست نباشد، یا اینکه در فردی هردو صفت جمع شده و یا فردی هیچ کدام از این صفات را نداشته باشد.

وی به تبیین شاخصه‌های انسان سالم از منظر اخلاق اسلامی پرداخت و گفت: در دین اسلام انسان سالم در زمینه‌های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و معنوی بررسی می‌شود.

استاد درس خارج حوزه علمیه قم بیان کرد: در روایات ائمه اطهار(ع) بیان شده است که خداوند از جوانان بیکار نفرت بسیاری دارد؛ بنابراین نفس بیکاری با روحیه انسان سالم سازگاری ندارد، همچنین فردی که توانایی اداره زندگی و خانواده خویش را با درآمدی که کسب می‌کند، نداشته باشد، انسان سالم از منظر اقتصاد اسلامی نخواهد بود.

وی در ادامه سخنانش به بیان راهکارهای تشخیص سلامت نفس در انسان پرداخت و افزود: یکی از راهکاری تشخیص انسان سالم چگونگی قضاوت ما در درباره افراد دیگر است، همانند برخی از مؤمنان فرد بی‌حجاب را بی‌دین می‌دانند، در حالی که این مسأله نشانه بی‌دینی و حتی فسق این فرد در اسلام محسوب نمی‌شود.

حجت الاسلام والمسلمین عابدی میزان گرایش انسان به معنویت را یکی از راهکارهای تشخیص انسان سالم دانست و ابراز کرد: فردی که تنها مسائل ظاهری و محسوس را قبول دارد و توجهی به ناپیداها و نامحسوس‌ها ندارد، انسان معنوی و سالم از منظر اخلاق اسلامی نخواهد بود.

وی در ادامه سخنانش به بررسی مفهوم معنویت پرداخت و گفت: کلماتی که با گوش خویش می‌شنویم، لفظ است و آنچه که هدف از بیان الفاظ بوده معنای آن است، بنابراین لفظ محسوس و معنای آن نامحسوس است و این نامحسوس هدف اصلی از بیان لفظ است.

رییس دانشگاه علوم و معارف قرآن با بیان این که حفظ آبروی یک مسأله نامحسوس و نشانه وجود معنویت در فرد است، عنوان داشت: فردی به غذایی علاقه بسیاری دارد، اما در سفره بدان دسترسی ندارد، بنابراین اگر این فرد به جهت پر کردن شکم خویش از دیگران درخواست کند که این غذا به وی بدهند،  معلوم می‌شود که سطح معنویت در این فرد بسیار پایین است، اما این فرد برخلاف شدت علاقه به این غذا و تنها به جهت حفظ آبروی خویش از خوردن آن پرهیز کند، نشانه این است که وجود معنویت و سلامت نفس در این فرد است.

حجت الاسلام والمسلمین عابدی ابراز کرد: فردی که در درون وی معنویت وجود ندارد، به آسانی از آبروی خویش می‌گذرد و از هر طریقی به جمع‌آوری مال و پول روی می‌آورد، اما انسانی که دارای معنویت و سلامت نفس بوده، به جهت حفظ آبروی خویش از هر روشی به کسب درآمد نمی‌پردازد.

استاد درس خارج حوزه علمیه قم عنوان داشت: فردی که به ناپیداها همچون خدا، معاد، روح، ملائک، عرش و لوح و قلم اعتقاد ندارد، معلوم است که هیچ اعتقادی به معنویت ندارد و هرچند اهل انفاق، توسل و روضه‌خوانی باشد، هیچ تأثیری در روحیه این فرد نخواهد داشت.

حجت الاسلام والمسلمین عابدی بیان کرد: در روایات ائمه اطهار (ع) آمده است که هر فردی برای نماز خویش اذان و اقامه ادا کند، دو صف از ملائک الهی پشت سر او نماز می‌خوانند، بنابراین فردی که پایبندی به گفتن اذان و اقامه در نماز دارد، معلوم می‌شود که مسائل نامحسوس برای وی اهمیت دارد، اما انسانی که برای رسیدن به مسائل دنیوی و کارهای دنیوی نماز خویش را بدون اذان و اقامه ادای می‌کند، معلوم می‌شود هیچ علاقه‌ای به معنویت در این فرد وجود ندارد.

استاد خارج درس خارج حوزه علمیه قم ابراز کرد: انسان سالم  از منظر اخلاق اسلامی فردی است که گرایش به معنویت داشته است، امور غیر محسوس را بر مسائل ظاهری و محسوس‌ها ترجیح بدهد./998/پ202/ی