شش تغییر حاصل از برجام در اوضاع منطقه‌ای و بین‌المللی
به گزارش سرویس پیشخوان خبرگزاری رسا به نقل از تابناک، روزنامه «یو اس ای تودی» در مطلبی با اشاره به یک سالگی برجام، می نویسد از آن زمان تاکنون، جلوی یک تقابل جدی میان ایران و غرب بر سر موضوع هسته ای گرفته شده و همچنین اقتصاد ایران روند بهبود را در پیش گرفته است؛ با این حال، این روزنامه معتقد است گروهی که آن ها را «تندروها» می‌خواند، همچنان به پیگیری سیاست ضدآمریکایی خود ادامه می دهند.
به طور کلی، این روزنامه معتقد است برجام از شش جهت کلی سبب ایجاد تغییراتی در مسائل مختلف شده است:
1- کاهش «تهدید هسته ای»
بر اساس برجام، ایران ذخایر سوخت هسته ای خود را کاهش داده و چند هزار سانتریفیوژ را از مدار خارج کرد. ایران همچنین هسته رآکتور اراک را از کار انداخت و نظارت بین المللی بر برنامه هسته ای خود را پذیرفت. باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا گفته توافق هسته ای سبب شد برای همیشه جلوی دستیابی ایران به سلاح هسته ای گرفته شود. دیگر مقامات ارشد آمریکایی نیز در این زمینه سخن گفته و تأثیرات مثبت توافق هسته ای بر این موضوع را برشمرده اند.
2- افزایش تولید نفت و پایین ماندن قیمت این فرآورده
از ماه ژانویه تاکنون، صادرات نفت ایران بیش از 50 درصد افزایش یافته است. این افزایش عرضه سبب شده قیمت های جهانی نفت پایین بماند. البته هنوز ده ها قرارداد در نظر گرفته شده برای توسعه بخش انرژی و دیگر بخش های صنعتی ایران، به دلیل باقی ماندن برخی از تحریم های آمریکا، معلق باقی مانده است. بانک ها و شرکت هایی که از سیستم مالی آمریکا استفاده می کنند، نگرانند که متهم به نقض تحریم های ایران شوند. ایران نیز هنوز می بایست یک مدل قرارداد برای حدود 40 پروژه پیشنهادی که نیازمند سرمایه خارجی هستند، طراحی و پیشنهاد کند.
3- بهبود اوضاع اقتصادی با وجود معلق ماندن برخی قراردادها
از زمان حصول توافق هسته ای تاکنون، اقتصاد ایران رشدی 7 دهم درصدی را تجربه کرده و پیش بینی می شود که سال آینده نیز شاهد افزایشی 3.7 درصدی باشد. نرخ تورم که در سال 2013 به 80 درصد رسیده بود، اکنون به 8 درصد کاهش یافته است. این بدان معناست که اقتصاد ایران از آستانه فروپاشی دور شده است.
با این حال، بسیاری از ایرانی ها از سرعت بهبود اوضاع اقتصادی راضی نیستند. عاملی که دلیل آن به ابهامات موجود در موسسات مالی حهان درباره اینکه کدام بخش از تحریم های آمریکا علیه ایران برداشته شده، بازمی گردد.
4- قدرتمندتر شدن سپاه پاسداران
مارک دابوویتز، کارشناس بنیاد دفاع از دموکراسی ها مدعی است با توجه به فعال بودن سپاه پاسداران در عرصه اقتصاد ایران، برداشته شدن تحریم ها سبب افزایش قدرت این نهاد شده است. وی سپاه در بخش های پتروشیمی، خودورسازی، ساخت و ساز، صنایع سنگین، کشتی رانی، هوانوردی و ارتباطات ایران فعال است و از این جهت، بهبود اوضاع اقتصادی بر وضعیت این نهاد تأثیر می گذارد.
5- ادامه تقابل ایران و آمریکا، اما همسو شدن در برخی جبهه ها
در ایران همچنان شعار «مرگ بر آمریکا» سر داده می شود و در مقابل، آمریکا نیز ایران را دولت حامی تروریسم می خواند. ایران در ماه ژانویه اقدام به بازداشت 10 ملوان آمریکایی کرد که به آب های سرزمینی این کشور وارد شده بودند. اقدامی که منجر به اخراج فرمانده این ملوان ها شد.
با این حال، تماس های تلفنی محمد جواد ظریف و جان کری، وزرای خارجه آمریکا با یکدیگر ادامه دارد و همچنین با وجود خصومت رسمی، نیروهای نظامی دو کشور در عراق و سوریه در یک جبهه علیه داعش جنگیده اند. البته در سوریه، اقدامات ایران بر حمایت از دولت این کشور به ریاست بشار اسد متمرکز بوده و آمریکا به گروه های معارضی که خواستار براندازی اسد هستند، کمک می کند.
6- روابط متشنج ایران با همسایگان خود
روابط ایران با همسایگان عرب خود، به ویژه عربستان سعودی و بحرین که متحد آمریکا هستند، طی یک سال اخیر به شکل فزاینده ای متشنج بوده است. ایران و عربستان در دو جبهه متفاوت در سوریه می جنگند و این تهدید که درگیری آن ها به جبهه های دیگر نیز کشیده شود، وجود دارد. ژنرال قاسم سلیمانی، فرمانده نیروهای قدس سپاه پاسداران ایران در ماه ژوئن به خاطر اقدامات بحرین علیه رهبر شیعیان این کشور، هشداری شدید به منامه داد. اخیراً نیز ترکی الفیصل، رئیس سابق دستگاه اطلاعاتی عربستان، در نشست گروه هایی که خواستار براندازی نظام ایران هستند، شرکت کرد. افزون بر این، نبردهای نیابتی میان نیروهای تحت حمایت ایران و نیروهای تحت حمایت عربستان، اکنون شدیدتر و آشکارتر از گذشته شده است./836/د102/ل