استحکام مبانی دینی شرط ورود طلاب به فضای مجازی

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در اهواز، ميزگرد حضور طلاب در فضاي مجازي با حضور حجت الاسلام والمسلمین حسن زاده امام جمعه موقت اهواز و حجت الاسلام والمسلمین بهرام پور مدير حوزه هاي علميه استان خوزستان در دانشگاه اميرالمؤمنين(ع) و با ميزباني خبرگزاری رسا در اهواز برگزار شد.

 

در اين ميزگرد درباره فرهنگ سازي براي استفاده از فضاي مجازي، حضور مؤثر طلبه ها در فضاي مجازي، همکاري حوزه هاي علميه با ساير نهادها در رويارويي با هجوم و شبيخون فرهنگي دشمنان، شرايط حضور طلبه ها در فضاي مجازي و کيفيت رويارويي با اين هجوم پرداخته شد که در ادامه متن آن تقديم علاقه مندان مي شود.

 

رسا ـ  رهبرمعظم انقلاب درباره فضاي مجازي و شبهات ديني و حضور مؤثر طلبه ها در چنين فضايي صحبت کرده اند، نظر جناب عالي درباره حضور طلبه ها در فضاي مجازي چيست؟

حجت الاسلام والمسلمین حسن زاده: با تشکر از خبرگزاري رسا که چنين ميزگردي را در راستاي عملي کردن فرمايشات رهبر معظم انقلاب تهيه کرد.

 

در ابتدا 2 نکته را عرض مي کنم و اين که امروزه فضاي مجازي بخشي از ارتباط در عصر ارتباطات است، در حالي که پيش از آن ارتباط تنها با نامه مقدور بوده و در زمان کنوني وقوع هرگونه اتفاق در هر نقطه از جهان در عرض چند ثانيه مخابره مي شود که در اين ميان فضاي مجازي جزئي از اين ارتباطات گسترش يافته است.

 

مطلب ديگر آن است که نمي توان به فضاي مجازي با توجه به ماهيت ديني، فرهنگي و اعتقادي انقلاب اسلامي بي تفاوت بود قطعا همه کشورها براي صيانت از فرهنگ ملي خود برنامه هايي دارند و در کشور ما افزون بر حفظ فرهنگ ملي، با توجه به اسلامي بودن انقلاب اسلامي نمي توان نسبت به اعتقادات و فرهنگ ديني بي تفاوت بود و وظيفه شرعي و ديني ايجاب مي کند که نبايد با بي تفاوتي در انتظار تصميم گيري ديگران براي جامعه و فرهنگ خود باشيم.

 

رهبرمعظم انقلاب در سخنان صريح خود فضاي مجازي را يک واقعيت معرفي کردند و پيش بردن کار خود را با انکار واقعيت ها غيرممکن مي دانند، واقعيت فضاي مجازي در خانه و محيط پيرامون خود قابل لمس است و  همانگونه که رهبر معظم انقلاب گفتند نمي توان از آن جلوگيري و کشور را همچون دوران صدام و کره شمالي کنوني بسته اداره کرد و مانعي فيزيکي براي دريافت امواج ايجاد کنيم. در غير اينصورت موفق نخواهيم شد و تلاش هاي صورت گرفته در اين زمينه با بن بست مواجه شده است.

 

بايد فضاي مجازي را به عنوان واقعيت پذيرفت و نمي توانيم جلوي اين ارتباطات را بگيريم اما اين توانايي را داريم که براساس آموزه هاي ديني و فرهنگ بومي با مديريت صحيح فضاي مجازي را کنترل کنيم.

 

حجت الاسلام والمسلمين بهرام پور: بايد در رابطه با فضاي مجازي به 2 واقعيت توجه کرد؛ واقعيت اول آن است که عصر کنوني عصر برداشته شدن فاصله ها و مرزها است و همانطور که در روايات آمده  از نشانه هاي آخر الزمان بودن صحبت و رؤيت انسان ها از اقصي نقاط مختلف جهان با يکديگر است؛ بنابراين در چنين زماني که اين کره خاکي همچون سکه اي در کف دستان است بايد با آن روبرو شد؛  با آن زندگي کرد و براي آن برنامه ريزي داشت.

 

واقعيت دوم آن است که در گذشته جنگ ها براي تأمين نيازهاي مادي صورت مي گرفت اما جنگ هاي امروزي براي غلبه فرهنگ ها است و در اين نبردها فرهنگ قوي به دنبال خارج ساختن فرهنگ هاي ضعيف و متقابلاً تحميل خود است.

 

همچنين درباره فضاي مجازي  دو مسأله وجود دارد، نخست اين که هر کشور و ملتي فرهنگ، آداب و رسوم خاص خود را دارد که تشکيل شخصيت و نوع زندگي، جهان بيني ها، بايد ها و نبايدها برداشتي از چنين آدابي است و کشورها و ملت ها تلاش مي کنند تا از اين ديدگاه پاسداري کرده و آن را درست ترين ديدگاه مي شمارند.

 

نکته دوم آن است که در جنگ فرهنگي، نگاه انسان هاي ارزشي بايد به ارزش هايي که سعادت زندگي انسان را به خوبي شکل مي دهد و تشخص مي بخشد، باشد و در پي تثبيت و حاکميت چنين فرهنگي باشند.

 

در سعادت و سرنوشت بشري، فرهنگ، آداب و رسوم خاص ملت ها مطرح نيست و در تعارض فرهنگ ها بايد مشخص شود که از چه فرهنگي دفاع کنيم و در جنگ فرهنگي امروزي که رهبر معظم انقلاب آن را ناتوي فرهنگي بيان کرده اند دشمن تلاش مي کند ارزش هايي همچون پول، شهوت و ثروت را که برايش اهميت دارد حاکم و همه را پيرو خود قرار دهد.

 

در اين ناتوي فرهنگي ابزاري که مخاطبان بيشتري داشته باشد تأثير بيشتري خواهد گذاشت و در اين باره ايجاد فضاي مجازي در واقع ايجاد بي نهايت مخاطب است.  همچون توليد کتاب که مخاطبان زيادي داشت اما با اين تفاوت که دغدغه هاي به دست آوردن کتاب و هنر نويسندگي محدوديت هاي خاص خود را داشت و پس از آن به تلويزيون، ماهواره و اکنون به فضاي گسترده مجازي رسيده است که در تفاوت با ساير ابزارها افزون بر مخاطبان بي شمار محدويت زماني و مکاني هم ندارد.

 

فضاي مجازي تهديد و فرصت است، فرصتي براي انتقال نکات و پيام هاي مثبت و مفيد و تهديدي براي تأثيرپذيران از چنين فضايي که قدرت تشخيص مناسب ندارند، است.

 

رهبر معظم انقلاب فضاي مجازي را فرصت و تهديد برشمردند از اين لحاظ بايد تهديدها را خنثي و از فرصت ها بهره ببريم و از آنجا که در نظام اسلامي افسران جنگ نرم طلبه ها و حوزه هاي ديني هستند، ايشان تأکيد فراواني بر آشنايي طلبه ها با فضاي مجازي دارند تا در سايه اين آشنايي تهديدها را براي مخاطبان به فرصت تبديل کنند.

 

در صوت عدم ورود طلبه ها و فرهيختگان جامعه شاهد يکه تازي فرهنگ غرب و شهوت ها و هوس ها در اين فضا خواهيم بود که نتايج آن معلوم و قابل پيش بيني است.

 

 رسا  ـ طلاب به عنوان مبارزان ميدان جنگ نرم و فضاي مجازي بايد چه ويژگي هايي داشته باشند و آيا قادر به ورود در چنين فضايي هستند؟

حجت الاسلام والمسلمین حسن زاده: اين را بايد بپذيريم آن هم نه فقط بصورت تعبدي از کلام رهبر معظم انقلاب بلکه به عنوان آنچه خود داريم مي بينيم که جنگ وجود دارد و بايد به آن برسيم و تعبد به سخنان رهبر معظم انقلاب و وقايع گوياي اين مطلب است که متأسفانه ما چنين باوري را در ميان برخي مسؤولان به ويژه بخش فرهنگي کشور نمي بينيم و يا خروجي اين باور را مشاهده نمي کنيم.

 

تعابير جنگ نرم، شبيخون و تهاجم فرهنگي کنايه از وجود رويارويي و نبرد است و ما منکر آن نيستيم که در اين زمينه با آنها مبارزه و فرهنگ خود را صادر نمي کنيم بلکه به صدور فرهنگ خود اقدام مي کنيم.

 

 همان گونه که امام راحل(ره) گفتند انقلاب خود را به همه جهان صادر مي کنيم، اين صدور به وسيله فرهنگ انقلاب است در حالي که برخي مسؤولان هجمه فرهنگي دشمن را قبول ندارند.

 

برخي به تعبير رهبر معظم انقلاب از لفظ دشمن خوششان نمي آيد و مي گويند در صورت منتفي شدن بحث دشمن، جنگي نخواهد بود در حالي که ما بايد باور داشته باشيم جنگ فرهنگي وجود دارد و خروجي چنين جنگي در ماهواره ها و فضاي مجازي قابل مشاهده است.

 

همانگونه که در خوزستان پاسداران خرمشهري پيش از 31 شهريور 59 مرتب از آمادگي بعثي ها براي نبرد گزارش مي دادند، ما بايد اين جنگ را باور و براساس آن برنامه ريزي کنيم؛ در چنين جنگي دشمن هجوم خود را به شدت آغاز کرده است؛ بنابراين با قبول وقوع چنين جنگي بر طبق آن سرمايه گذاري و سنگرسازي داشته باشيم.

 

تهاجم دشمنان در فضاي مجازي به دو بخش قابل تقسيم است يکي بحث اعتقادات که در آن مباحث توحيد، اثبات خدا، نبوت، امامت و ولايت فقيه را هدف قرار داده است از جمله اين که در برخي روستاها طلبه هايي که پس از گذشت 25 سال انقلاب اسلامي براي تبليغ اعزام شده بودند خبر از وجود گيرنده هاي ماهواره اي دادند و اين نشان دهنده هجوم دشمن است.

 

مسائل فرهنگي بخش دوم هدف گذاري دشمن در جنگ نرم و فضاي مجازي است و در اين بخش همانطور که رهبر معظم انقلاب بيان کرده اند مسأله غريزه جنسي و ثروت مطرح است که در روايات نسبت به خطرات آن هشدار داده شده است و در بخش فرهنگي آنچه که محور فعاليت هاي دشمن به ويژه در غريزه جنسي است، همانا برداشتن محدوديت ها و رواج ليبراليسم اخلاقي در ارتباطات جنسي است.

 

در چنين محوري اراده انسان در برقراري ارتباط جنسي مساوي با مشروعيت خواهد بود و حدو مرزي براي خود قائل نخواهد بود که متأسفانه دارندگان و مديران فضاي مجازي و شبکه هاي ماهواره اي به دنبال چنين اهدافي هستند تا ليبراليسم و لاابالي گري کامل در مسائل جنسي ايجاد کنند که نمونه چنين موردي برگزاري جشن طلاق است که با روايات اسلامي در معرفي به آن عنوان منفورترين حلال ها مغايرت دارد.

 

ورود طلاب و جامعه حوزوي به عنوان اصيل ترين و معتبرترين منبع تغذيه کننده جنگ نرم به ويژه در مسائل اعتقادي و فرهنگي نيازمند تسلط به اتقان محتوا و زيبايي ارائه است، با اين توضيح که مطلب بي بهره از محتواي متقن مورد پذيرش جامعه نبوده و نقشي در اقناع جامعه نخواهد داشت.

 

ديگر آن که مطلب دربرگيرنده آموزه هاي مهم و علمي بايد به شکل زيبا ارائه شود، همچون ساخت فيلم داستان حضرت يوسف(ع) که آموزه هاي ديني آن با ارائه زيبا در عمق جامعه نفوذ پيدا کرد اما متأسفانه زيبايي ارائه در نزد طلبه ها چندان مشهود نيست در حالي که حضور طلبه ها با محتواي متقن و ارائه زيبا در فضاي مجازي مورد نياز و ضروري است.

 

حجت الاسلام و المسلمين بهرام پور: نکته اي که بايد به آن توجه شود، آن است که بايد فضاي مجازي را عرصه تقابل و جنگ بدانيم و همانگونه که در جنگ نظامي سرباز بايد تحت امر فرماندهي لايق باشد و بصير، هوشيار و دشمن شناس در ميدان حاضر شود در ميدان جنگ فضاي مجازي نيز وجود فرمانده اي لايق و پيروي از سخنان وي شرط است و بايد سرباز اين ميدان، دشمن شناس و آشنا با مواضع و هدف گيري آن وآمادگي همه جانبه براي مقابله را داشته باشد، چرا که در غير اين صورت اسارت، قرار گرفتن در پازل دشمن، ضرر رساندن به نيروهاي خودي و نابودي آنها را به همراه خواهد داشت و سربازان عرصه مجازي بايد از نظر شناخت مباني ديني و ضرورت هاي چنين جنگي آماده و اطلاعات کافي و لازم را داشته باشند.

 

جنگ فرهنگي، جنگ ارزش ها است و ابزار اين جنگ فرهنگي موضوعاتي همچون هنر و عقيده و توان نويسندگي، ابزار ورود در چنين نبردي هستند و هنر ارائه مطلب و اقناع دشمن از هنرهاي چنين عرصه اي است که سرباز اين جنگ مي تواند گاهي با ارائه مطلبي يا حتي عکس و تصويري از بين برنده اهداف دشمن باشد.

 

طلبه اي که قصد ورود به فضاي مجازي را دارد بايد خود را مسلح به موارد گفته شده کند و تأکيد رهبر معظم انقلاب براي آمادگي طلبه ها در جنگ نرم ناظر بر مغتنم شمردن فرصت و هنر پاسخگويي به مسائل و شبهات است در حالي که متأسفانه حوزه علميه در اين زمينه چيزي براي ارائه ندارد هر چند که حرکت هايي براي اين موضوع از اوائل انقلاب همچون راه اندازي حوزه هنري سازمان تبليغات صورت گرفته است اما هنوز تا آنجايي که بتوان در اين عرصه حرفي براي گفتن داشت فاصله داريم.

 

طلبه در ورود به عرصه هنر نخست بايد مباني ديني خود را مستحکم کند و در چنين عرصه اي بايد به اجتهاد پروري دست يافت تا در اين گونه فضاها نقش آفريني کنند و طلبه اي که خود را مصون از خطر و تأثيرگذار بداند بايد در فضاي مجازي وارد شود و اين فضا همچون کتب ضاله است که فقها تنها اجازه خواندن آن را به برخي طلبه ها مي دهند تا با پاسخگويي به شبهات مطرح شده جامعه را از انحراف حفظ کنند.

 

جنگ فرهنگي و فضاي مجازي عرصه مسؤوليت پذيري آگاهان و هدايت شدگان براي آگاهي دادن و هدايت کردن است و عرصه اي نيست که هر طلبه اي با ورود به چنين فضايي به پاسخگويي شبهات و يا تقابل با دشمن بپردازد که در اين صورت با خطرهايي همچون انحرافات فکري و شهواني روبه رو خواهد شد.

 

رسا ـ طلاب چگونه اسلام واقعی و محمدی را در فضای مجازی وارد می کنند این اقدام چگونه از سوی آنها صورت می گیرد؟

حجت الاسلام والمسلمین حسن زاده: بنده با ممنوعیت ماهواره و فضای مجازی موافق هستم اما مسدود ساختن، فیلتر و ممنوع کردن فضای مجازی و ماهواره حلال مشکلات نیست، چرا که فیلترشکن وجود دارد و اکنون درصد بسیاری از خانواده ها ماهواره دارند و ممنوعیت استفاده حتی اگر بر حدود 5% باشد مؤثر باشد معقول و پذیرفتنی است و باید تلاش کنیم تا این عده به سمت فضای مجازی و ماهواره گرایش پیدا نکنند و از چنین گرایشی جلوگیری کنیم.

 

باید دانست که عصر ارتباطات فراتر از آن است که ممنوع شود و راه حل چنین معضلی مصونیت سازی با داشتن اتقان محتوا و زیبایی ارائه امکانپذیر است.

 

امام راحل(ره) بیان کردند، امام علی(ع) فرمایشاتی دارند که اگر همه دانشمندان جهان جمع شوند نمی توانند یک جمله از سخنان وی را بفهمند در حالی که آن حضرت سخنان خود را به صورت زیبا و متقن بیان می کنند.

 

ورود طلاب علوم دینی با توجه به محدوده فضای مجازی قطعا لازم است، چرا که تشخیص دادن مسائل شرعی از غیر شرعی و مسائل مختلف موجود در فضای مجازی خواهان حضور طلبه ها است هر چند که  این سخن به معنای انحصار آن به طلبه ها نیست اما طلبه ها با ورود مستقیم به این عرصه یا با حمایت از افراد و ارائه آموخته ها به آنان در حوزه ها و بخش های مختلف اجتماعی به فعالیت می پردازند و در این فضا حضور طلاب برای استواری مطالب مورد نیاز ضروری و مانعی در برابر تهاجم دشمنان باشند.

 

حوزه علمیه در بحث فضای مجازی و مقابله با جنگ نرم محتوا را ارائه و برای زیبایی از هنرمندان و ظرفیت های گوناگون موجود کمک بگیرد، از جمله این که در زمینه تبلیغ برای تجمع مردم در حمایت از استاندار در فضای مجازی صورت گرفته است و طلبه ها در صورتی که به سطح دلخواه و مورد نظر نرسند بیشتر تأثیر خواهند پذیرفت تا تأثیرگذاری و در این زمینه حوزه باید به تربیت نیروهای متخصص اهتمام ورزیده و نگاه صحیحی به طلبه هایی که وارد فضای مجازی می شوند داشته باشد و پیاده سازی فرهنگ ورود طلاب به فضای مجازی در حوزه ضروری است.

 

رسا ـ رهبر معظم انقلاب در سخنان خود از شورای عالی فضای مجازی نسبت به بی تفاوتی به تهدیدها و فرصت های فضای مجازی گلایه کرده اند، در این باره این شورا چه اقداماتی باید انجام دهد و نظر جناب عالی چیست؟

حجت الاسلام والمسلمین بهرام پور: فضای مجازی ضرورت ها و نیازهای خود را دارد و مأموریت شورای عالی فضای مجازی مدیریت فضای مجازی است و این سخن به معنای آن است که با شناسایی تهدیدها به چاره جویی و فرصت ها به برنامه ریزی بپردازد.

 

رهبر معظم انقلاب در یکی از سخنرانی های خود از شورای عالی فضای مجازی نسبت به عدم درک و توجه به فرصت ها و تهدیدهای فضای مجازی گلایه کردند و قرار دادن این فضا در اختیار همگان نیازمند فرهنگ سازی است.

 

ورود هر وسیله و موضوعی در میان مردم بدون فرهنگ سازی قطعا آسیب هایی را به وجود خواهد آورد که متأسفانه در زمینه فضای مجازی به هیچ وجه فرهنگ سازی صورت نگرفت در حالی که ضرورت ایجاب می کرد که باید هشدارها و اخطارهایی ابلاغ و مورد کنکاش قرار می گرفت.

 

اکنون پس از گذشت سالیان و با تأخیر در رابطه با فضای مجازی هشدارهایی از صدا و سیما پخش می شود در حالی که اگر این هشدارها در زمانی که مخاطبان محدودی از این فضا استفاده می کردند بیان می شد به مراتب آسیب های بسیار کمتری بر جامعه تحمیل می شد و این ناشی از دید نادرست مسؤولان در توجه به فرصت ها و نگاه درآمدی دانستن چنین فضایی و بی توجهی به تهدیدهای آن بود.

 

 وقوع این موضوع از غفلت های شورای عالی فضای مجازی است که وزارت ارتباطات بیشتر به دنبال درآمدزایی بود، در حالی که چنین نگاهی برای مسؤولانی که وظیفه رشد و تکامل جامعه را بر عهده دارند، قابل قبول نیست و اکنون که در حال برنامه ریزی برای تبیین آسیب ها و تهدیدهای آن هستند خیلی دیر است و باید دانست افزایش آمار طلاق ناشی از تهاجم فرهنگی در فضاهای مجازی علیه بنیان خانواده است که متأسفانه در اثر عدم مدیریت فضای مجازی و از آسیب های وارده بر پیکر جامعه است.

 

فیلترینگ برخی مواردی که آسیب حتمی را پی دارند  ضروری است، چرا که در غیر این صورت این مطلب تداعی می شود که نظام اسلامی با بودن فضاهای مخرب در ملت خود موافق است و اظهار مخالفت با چنین فضاهایی با فیلترینگ حداقل کار است تا معلوم شود که موافق چنین فضاهایی نیست.

 

ما نیاز به فیلترینگ، فرهنگ سازی و تولید ابزارهای موازی را برای حمله به دشمنان قبول داریم هر چند که گام هایی در این زمینه برداشته شده است و از همه فعالان در عرصه مجازی خواهشمندم که در این زمینه نقش آفرینی کنند.

 

مبارزه با جنگ نرم و شبیخون فرهنگی در فضای مجازی نیازمند ابزار و محتوا است و در این باره دانشمندان و فعالان فضای مجازی کشورمان به تولید ابزار اقدام کنند و برای محتوای آن نیز از حوزه های موجود کمک بگیرند و از آنها بخواهند.

 

حوزه توانایی تأمین محتوا را دارد در حالی که توانایی ساخت ابزارها را ندارد هر چند که در خود حوزه فعالیت های خوبی در زمینه فضای مجازی مناسب صورت می گیرد تا ان شاء الله بیشترموضع هجوم داشته باشیم تا دفاع.

 

از همه عزیران طلبه و غیر طلبه خواهشمندم که عمل خود را با خوف و رجا انجام دهند و باید در ورود به فضای مجازی که دشمنان ایجاد کرده اند محتاط، هوشیار و آگاه باشیم و نگذاریم شاکله جسمی و ملکوتیمان تحت تأثیر چنین فضایی قرار بگیرد و با تقوا داشتن  است که از منجلاب ها نجات خواهیم یافت و برای این کار باید از خدا استعانت جست و به او پناه برد و ما توفیقی الا بالله علیه توکلت و الیه اناب./9456/201/ب2