عزم جدی برای اجرایی کردن مجموعه مطالبات رهبری وجود ندارد/ به نام تندروی نباید طلاب انقلابی را منزوی کرد/ برخی در حوزه پازل نفوذ دشمن را تکمیل می کنند
به گزاش خبرنگار خبرگزاری رسا، اخیرا شاهد هشدار صریح و مهم رهبر معظم انقلاب نسبت به تضعیف تفکر انقلابی در حوزه علمیه بودیم، موضوع انقلابی ماندن حوزه مسأله بسیار مهمی است که به فرمایش رهبر معظم انقلاب و بسیاری از صاحب نظران از انزوای حوزه علمیه جلوگیری می کند.
تببین شاخصه های انقلابی گری و انقلابی ماندن می تواند تأثیر بسزایی در آشنایی طلاب با این موضوع مهم داشته باشد، البته رهبر معظم انقلاب فرمودند که قاطبه و بدنه حوزه علمیه قم و طلاب انقلابی هستند اما گروه هایی سعی دارند که این روحیه را تضعیف کرده و انقلاب زدایی کنند.
در راستای تبیین وظایف تصمیم سازان حوزه علمیه، اساتید و طلاب نسبت به انقلابی ماندن حوزه بر آن شدیم با حجت الاسلام والمسلمین محمود رجبی عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و قائم مقام مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) به گفت وگو بنشینیم تا راهکارهای عملی انقلابی ماندن حوزه را بررسی کنیم.
این استاد درس خارج حوزه علمیه قم معتقد است، سرمایه گذاری دشمن در حوزه علمیه نیز قطعا ولو با چند واسطه وجود دارد تا بتواند بین حوزه و نظام زاویه ایجاد کند که اگر حوزه نسبت به نظام بی تفاوت شود تبعا نسلی که تربیت خواهد شد که فاقد روحیه انقلابی هستند؛ آن موقع است که استکبار جهانی می تواند این موضع قدرت را بگیرد و آسیب خود را به نظام وارد کند.
وی عقیده دارد که هشدار اخیر رهبر معظم انقلاب همانند هشدار سال گذشته ایشان در زمینه سکولاریسم در حوزه بسیار اثر گذار بود و بسیاری را که خطر را احساس نمی کردند به خود آورد.
قائم مقام مؤسسه امام خمینی(ره) همچنین تأکید کرد که اگربخواهیم نظام و روحیه انقلابی باقی بماند نیاز داریم به این که روحانیت بیشترین ارتباط را با نظام داشته باشد؛ از نظر مسائل نظری و پشتوانه تئوریک حوزه همواره همان راهی که حضرت امام برای نظریه پردازی نسبت به نظام داشت را باید ادامه دهد؛ صرف تجمع و همایش کافی نیست و همانگونه که رهبرمعظم انقلاب فرمودند باید اقدام عملی صورت گیرد.
گفت وگوی سرویس سیاسی خبرگزاری رسا با حجت الاسلام والمسلمین رجبی که در یک روز بهاری در مؤسسه امام خمینی(ره) صورت گرفت تقدیم خوانندگان و مخاطبان محترم می شود.
رسا ـ رهبر معظم انقلاب در آخرین روزهای سال گذشته در دیداری که با اعضای مجمع نمایندگان حوزه علمیه قم داشتند مطالب بسیار مهمی را درباره حوزه های علمیه بیان کردند و نسبت به تضعیف تفکر و روحیه انقلابی در حوزه های علمیه هشدار دادند، چرا رهبر معظم انقلاب موضوع حوزه انقلابی را مطرح کردند، به نظر حضرتعالی حضرت آقا از حوزه ها و طلاب چه می خواستند که این موضوع را بیان کردند؟
رهبر معظم انقلاب موضوع انقلابی بودن حوزه را از سال 89 در مواردی مطرح کردند اما در دیدار با مجمع نمایندگان طلاب و در دیدار با نمایندگان مجلس خبرگان بار دیگر بر این مسأله تأکید کردند منتهی این بار این مسأله را درباره حوزه به عنوان یک مسأله اساسی مورد توجه قرار دادند و اهمیت آن را حداقل همطراز ابعاد دیگر حوزه همانند مسائل علمی، مدیریتی، تهذیبی و تربیتی حوزه دانستند.
مقام معظم رهبری فرمودند اگر مسأله انقلابی بودن حوزه مهمتر نباشد همطراز آن ها است، ایشان نسبت به روحیه انقلابی زدایی در حوزه هشدار دادند و احساس خطر فرمودند؛ این ها نشان می دهد در این مقطع زمانی همانگونه که رهبر معظم انقلاب فرمودند کسانی درصدد اقدام جدی نسبت به زدودن روحیه و منش انقلابی و تفکر انقلابی در حوزه علمیه هستند.
اگر توجه کنیم که دشمنان ما و استکبار جهانی در پس از روی کار آمدن دولت اوباما و مقداری قبل از آن استراتژی خود را در مقابله با نظام جمهوری اسلامی تغییر دادند یعنی تا قبل از آن تأکید بر روی استراتژی جنگ سخت و با تکیه بر مواضع ضعف نظام ما بود، از این رو در آغاز انقلاب کودتاها را راه اندازی کردند و جنگ تحمیلی را راه انداختند چون تصور می کردند که ارتش ما قوی نیست و سپاه تازه شکل گرفته بنابراین نقاط ضعفی وجود دارد که می توانند پیروز شوند.
دشمن تحریم ها را با همین هدف وضع کرد چون احساس می کرد که وضع معیشتی و اقتصادی دچار ضعف است و می توانند با تحریم و تکیه بر این نقاط ضعف نظام را دچار آسیب کنند اما در طول این مدت همواره مشاهده کردند که تمرکز نقاط ضعف و جنگ سخت موجب تقویت بیشتر نظام ما شده است.
با هدایت رهبر معظم انقلاب تهدیدها تبدیل به فرصت شده است، در جنگ ما قوی تر شدیم و در تحریم ها اگر در زمینه اقتصاد مقاومتی همانگونه که رهبر معظم انقلاب راه را ادامه می دادیم و مسأله را جدی می گرفتیم خود آن ها دچار شکست می شدند کما این که شواهدی از این مسأله وجود داشت؛ شرکت هایی از آن ها ورشکسته شدند و کارکنان خود را اخراج کردند؛ بنابراین دشمن احساس کرد که اگر حربه تحریم را ادامه دهد با شکست مواجه شده و موجب پیروزی جمهوری اسلامی شود.
از این رو دشمن استراتژی خود را تغییر داد و استراتژی نرم را با تکیه بر مواضع قدرت نظام را در پیش گرفتند، یکی از مواضع قدرت نظام که قدرت عظیمی به شمار می رفت انرژی هسته ای بود؛ مقام معظم رهبری مکرر فرمودند که آب سنگین اراک کسانی که اهل فن هستند می دانند سرمایه عظیمی است، به هر دلیل با این که رهبر معظم انقلاب نسبت به مذاکره بسیار هشدار دادند و فرمودند که خوش بین نیسیتم و دشمن درصدد ضربه زدن است اما برای این که آزمون دیگری برای کسانی که احیانا تردید دارند صورت گیرد تا حقیقت را بفهمند اجازه دادند.
اما شاهد بودیم با این که همواره مواضع و خط قرمزهایی از سور رهبر معظم انقلاب تعیین شد، رعایت نشد و در آخرین مرحله رهبر معظم انقلاب فرمودند که خسارت سنگینی است که اگر نظارت لحظه به لحظه نباشد هم برای حال و هم برای آینده خسارت عظیمی خواهیم داشت و سراسر زیان است؛ واقعیت نیز نشان داد که این چنین است.
ما دیدیم که پس از برجام استکبار جهانی و کشورهای دیگری که به تعبیر عرفی عددی به حساب نمی آمدند از موضع قدرت با ما سخن می گویند، همین نشان این است دشمن توانسته یک موضع اقتدار و قدرتی را از طریق جنگ نرم به اهدافی برسد؛ به دنبال آن می بینیم که قدرت موشکی را مطرح می کنند و به دنبال آن در پی سرمایه گذاری بر مجلس خبرگان و ولایت فقیه بعدی هستند؛ این ها مواضع قدرت است؛ قدرت موشکی موضعی بسیار بالا است که همواره صهیونیست ها و دیگر دشمنان از آن وحشت دارند، جبهه مقاومت نیز از دیگر موضع های قدرت است که دشمن روی آن متمرکز شده است، روحیه انقلابی در حوزه و در بین جامعه یک قدرت بسیار عظیم است؛ همین قدرت بود که انقلاب را به پیروزی رساند و رژیم 2500 ساله را سرنگون کرد.
همین قدرت بود که در دفاع مقدس ما را پیروزی کرد، این روحیه انقلابی بود که در فتنه 88 توانست توطئه را خنثی کند؛ روحیه انقلابی به معنای داشتن روحیه پایبندی از عمق جان به اسلام است چون انقلاب برخاسته از اسلام بود و نظام نیز جمهوری اسلامی است؛ بنابراین روحیه انقلابی باید در توده جامعه، نظام و نهادهای جامعه تثبیت، حفظ و نگهداری شود و باید یک حوزه انقلابی داشته باشیم که بتواند نسل و جامعه تراز انقلاب اسلامی را تربیت کند و روحیه انقلابی و استکبار ستیزی در آن ها وجود داشته باشد.
به همین جهت سرمایه گذاری دشمن در حوزه علمیه نیز قطعا ولو با چند واسطه وجود دارد تا بتواند بین حوزه و نظام زاویه ایجاد کند که اگر حوزه نسبت به نظام بی تفاوت شود تبعا نسلی که تربیت خواهد شد فاقد روحیه انقلابی هستند؛ آن موقع است که استکبار جهانی می تواند این موضع قدرت را بگیرد و آسیب خود را به نظام وارد کند.
خطر جدایی حوزه از انقلاب و زدودن روحیه انقلابی خطری جدی بوده و مسأله ای است که دشمن روی آن سرمایه گذاری کرده است که بخشی از استراتژی دشمن به شمار می رود، رهبر معظم انقلاب فرمودند اگر چنین اتفاقاتی رخ دهد باید احساس خطر کرد؛ حتی احساس خطر کافی نبوده بلکه باید اقدام عملی انجام شود.
طرح این مسأله نشان دهنده این است که رهبر حکیم و فرزانه انقلاب خطر را به خوبی تشخیص می دهند و ما باید خدا را شاکر بوده و بخواهیم که سایه پربرکت ایشان را تا ظهور حضرت مهدی(عج) مستدام باشد؛ رهبر معظم انقلاب خطرها را خوب رصد و شناسایی کرده و به موقع هشدار داده و راهنمایی می کنند، تأکید رهبری به این دلیل است که زدودن روحیه انقلابی بخشی از برنامه استراتژیک دشمن برای مقابله با نظام است؛ اگر روحیه انقلابی از حوزه گرفته شده و از نظام جدا شود منزوی خواهد شد و حوزه ای کارامد و اثرگذار نخواهد بود.
رسا ـ تصمیم گیران و ارکان حوزه تا چه اندازه خطر تضعیف تفکر انقلابی را احساس کردند؟ حضرتعالی برای پاسداری از روحیه و تفکر انقلابی چه پیشنهادی دارید و از چه راه هایی می توان تفکر انقلابی را در حوزه های علمیه تقویت کرد؟
در بیانات رهبر معظم انقلاب اشاراتی هست که خوشبختانه قاطبه روحانیت انقلابی بوده و مدافع تفکر و روحیه انقلابی هستند و ضرورت آن را درک می کنند و همچنین نگران زدودن این روحیه در سطح جامعه و درون حوزه هستند.
وقتی مقام معظم رهبری هشداری می دهند به دلیل این که مسؤولان حوزه، توده طلاب فاضل و اساتید به رهنمودهای رهبر معظم انقلاب و هشدارهای ایشان حساس هستند و می دانند این رهنمودها و هشدارها برخاسته از یک بینش عمیق است، این هشدار باید طلاب را حساس تر کند؛ هشدار اخیر رهبر معظم انقلاب همانند هشدار سال گذشته ایشان در زمینه سکولاریسم در حوزه بسیار اثر گذار بود و بسیاری را که خطر را احساس نمی کردند به خود آورد.
هشدار اخیر رهبری بدون شک انگیزه بیشتری برای مقابله با این خطر را ایجاد کرده و مقدمات را برای جلوگیری از چنین نفوذی آماده تر می کند، مسؤولان در جامعه مدرسین و حوزه های علمیه در حال انجام دادن کار هستند و شاهد نشست هایی در لبیک گویی به فرمایشات رهبر معظم انقلاب بودیم اما باید بدانیم که به همین مسأله نباید اکتفا کرد و اکنون جلسات همفکری و هم اندیشی و برنامه ریزی برای این مسأله آغاز شده است البته کاری که بتوانیم بگوییم نتیجه و خروجی داشته شاهد نیستیم.
اما این مسأله وجود دارد که هشدار مقام معظم رهبری به عنوان یک خطر جدی مورد توجه قرار گرفته است، صرف تجمع و همایش کافی نیست و همانگونه که رهبرمعظم انقلاب فرمودند باید اقدام عملی صورت گیرد؛ اگر در فرمایشات رهبری تأمل شود باید سه مرحله کار انجام دهیم.
ابتدا فکر و اندیشیدن درباره خطر، جریان های خطرساز و دارای تحرک در این زمینه، شناسایی جریان ها و شیوه های مقابله با آن ها برنامه ریزی برای مقابله است؛ بنابراین یک مرحله، مرحله فکر و تهیه برنامه است، مرحله دوم مسأله تصمیم سازی در ارکان حوزه است، بالاخره نهادهایی وجود دارند که متولی حوزه های علمیه هستند و قشرهایی همانند اساتید اثرگذاری ویژه ای بر طلاب حوزه دارند.
شورای عالی، مرکز مدیریت ، مجمع نمایندگان طلاب و مجمع عمومی جامعه مدرسین می توانند در این زمینه اثرگذار باشند که در این مجامع باید تصمیم سازی شود، مرحله سوم نیز اقدام و عمل است که مقام معظم رهبری به هر سه مرحله اشاره داشتند و هرکدام از آن ها کار متناسب خود را می طلبد، هم نباید به اندازه ای در برنامه و هم اندیشی متوقف شد که فرصت از دست برود و هم نباید خیلی شتابزده و بدون کار کارشناسی عمل شود که کار با مشکلات و موانع روبه رو شود.
نیاز به هم اندیشی و برنامه ریزی و سپس تصمیم سازی در ارکان گوناگون حوزه و بعد از آن برنامه اجرایی و عملیاتی وجود دارد که فرایند زمان بندی شده مشخصی وجود داشته باشد، جامع نگر بوده و ابعاد گوناگون را در نظر گرفته و خروجی و هدف برنامه مشخص باشد؛ برای خروجی این برنامه باید به تعبیر بسیار زیبای مقام معظم رهبری توجه شود که خروجی برنامه و طرح ها باید این باشد که طلاب به منزله کوره آتش فشانی باشند که همواره انرژی و روحیه انقلابی را از خود صادر کنند.
طلبه هرجایی که می رود باید روحیه و انرژی انقلابی را در هر جمعی ساطع کند تا مردم نیز انقلابی باشند، بر اساس آیات قرآن در رأس جامعه اسلامی استکبار ستیزی است؛ مقام معظم رهبری نیز فرمودند که اگر روی مسأله استکبار ستیزی و توطئه دشمن تأکید می کنم از روی عادت نبوده بلکه از روی فکر و اندیشه است، بنابراین استکبار ستیزی باید سرلوحه انقلابی گری باشد.
وقتی قرآن می خواهد جامعه همراه پیامبر را در آخر سوره فتح توصیف کند می فرماید« مُّحَمَّدٌ رَّسُولُ اللَّهِ وَالَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاءُ بَيْنَهُمْ» کسانی که با پیامبر هستند نخستین ویژگی آن ها باید اشداء علی الکفار باشد یعنی قبل از همه ویژگی های معنوی و عبودیت نقطه آغاز است، برنامه باید به گونه ای باشد که خروجی یک روحانی استکبار ستیز شود.
رسا ـ اشاراتی به رابطه حوزه با نظام داشتید، رهبر معظم انقلاب بارها در این باره تذکراتی فرمودند؛ بفرمایید که رابطه حوزه با نظام باید چگونه باشد؟ چگونه با جریانی که با عَلم استقلال حوزه می خواهد رابطه حوزه با نظام را مخدوش کند باید مقابله شود؟
همانگونه که در فرمایشات رهبر معظم انقلاب وجود دارد و یک واقعیت عینی است این است که انقلاب و نظام ما مولود حوزه علمیه است، در هر انقلابی رهبری نقش اساسی در هدایت و به نتیجه رساندن آن دارد و رهبری انقلاب ما یک روحانی و یک مرجع تقلید است؛ هر نظامی برای استقرار به یک تئوری نیاز دارد، تئوری پرداز نظام ما حضرت امام خمینی(ره) بود که بحث ولایت فقیه را قبل از انقلاب شروع کردند، این تئوری را طراحی کرده و انقلاب را بر اساس آن پیاده می کند.
وقتی که انقلاب به ثمر می نشیند و نظام مستقر می شود برای این که تثبیت و نهادینه شود این امام راحل و یاران ایشان بودند که در اقصی نقاط کشور حضور پیدا می کنند تا انقلاب تبیین شود و مردم را برای رأی دادن به نظام جمهوری اسلامی آماده کردند؛ رأی بالای 98 درصد به نظام جمهوری اسلامی بی مقدمه نبوده بلکه حضور یکپارچه روحانیت بین توده مردم و شبکه اجتماعی چهره به چهره که با انگیزه دینی صورت می گیرد سبب شد که با چنین رأی بالایی نظام به خوبی تثبیت شود.
تا قبل از استقرار نظام می بینیم که در مراحل گوناگون روحانیت و حوزه برای به ثمر رساندن انقلاب حضور اساسی دارد، پس از استقرار نظام جمهوری اسلامی نیز این رابطه باید حفظ شود؛ اگر این نظام جمهوری اسلامی نام دارد یعنی نظامی است که پشتوانه مردمی دارد و تکیه آن بر اسلام است؛ اگر می خواهیم نظام روی پا بایستد باید اسلامیت و پشتوانه مردمی آن حفظ شود.
کسی که نسبت به اسلام بی تفاوت باشد هیچ انگیزه ای برای پشتیبانی از نظام ندارد، چه قشری متولی این کار بوده و می تواند آن را انجام دهد، بدون شک روحانیت؛ وظیفه و انتظار جامعه از روحانیت این است که با توان بالای خود پشتیبانی را انجام دهد.
روحیه انقلابی به معنای روحیه اسلامی است چون انقلاب ما عین اسلام است، اگر بخواهیم نظام و روحیه انقلابی باقی بماند نیاز داریم به این که روحانیت بیشترین ارتباط را با نظام داشته باشد؛ از نظر مسائل نظری و پشتوانه تئوریک حوزه همواره همان راهی که حضرت امام برای نظریه پردازی نسبت به نظام داشت را باید ادامه دهد.
دشمن برای این که این تئوری را با شکست مواجه کند، مبارزه کرده و شبهاتی ایجاد می کند، امروز دشمن فراوان این کار را انجام می دهد و از اول انقلاب چنین کارهایی شروع شد؛ در آغاز انقلاب که گروه های چپ جولان می دادند دو کتاب با پشتیبانی شوروی سابق به فارسی علیه ولایت فقیه نوشتند که اکنون به وفور است؛ بنابراین تفکر حضرت امام باید از نظر علمی در حوزه علمیه تقویت و تبیین شود.
هنوز هم ما نیاز داریم که این تئوری مترقی نظام مبتنی بر ولایت فقیه تبیین شود که وظیفه حوزه علمیه است، اگرنظام می خواهد اسلامی باشد نیاز به این دارد که تمام قوانین، سیاست گذاری ها و برنامه ریزی های آن بر اساس اسلام باشد؛ چه کسی می تواند اسلام را در این زمینه ها معرفی کرده و آموزه های اسلامی را استخراج کند و در اختیار نظام قرار دهد، این وظیفه حوزه است؛ همچنین حوزه در پاسداری از نظام و جلوگیری از انحراف مسیر انقلاب وظیفه دارد.
حوزه به دلیل این که نظام اسلامی است وظیفه های بر دوش دارد که اگر کوتاهی در پیشگاه خداوند و در برابر خون شهدا مسؤول خواهد بود، نظام نیز باید با حوزه ارتباط داشته باشد، نظام باید بداند که حوزه یکی از بازوهای قوی نظام است و هرچه می تواند باید در تقویت حوزه بکوشد؛ بنابراین یک رابطه دو سویه بین حوزه و نظام وجود دارد.
استقلال حوزه به این معنا نیست که از نظام پشتیبانی نکرده و نظام را تغذیه نکند، استقلال به این معنا نیست که تئوری نظام را از لحاظ نظری تبیین نکند، این ها وظیفه حوزه به شمار می رود؛ استقلال حوزه این است که از نظر اقتصادی وابسته به نظام نباشد که اگر خدایی نکرده حادثه پدید آمد و نسبت به حوزه بی مهری صورت گرفت فلج شود، استقلال حوزه این است که از نظر استواری، پایبندی به ارزش ها و ایستادن روی اصول به گونه ای باشد که به هیچ وجه از اصول اسلام دست بردارند ولو این که نظامی بخواهد با آن مقابله کند.
استقلال بدان معنا است که در تصمیم گیری های حوزه، دولت و نظام نباید تصمیم گیرد، تصمیم گیری ها با خود حوزه است؛ استقلال در تصمیم گیری و عدم وابستگی اقتصادی است اما تعامل فکری نه تنها هیچ منافاتی با استقلال ندارد بلکه اقتضای استقلال حوزه به عنوان یک نهاد مستقل دینی این است که نسبت به نظام و انحراف آن حساس باشد، اگر حوزه وابسته باشد هرچیزی که نظام به دنبال آن برود حوزه نیز آن را دنبال می کند.
اقتضای استقلال این است که حوزه نگران انحراف نظام از ارزش ها، کمبود آموزه های دینی در سیاستگذاری، برنامه ریزی و اقدام های راهبردی باشد، اگر نگرانی باشد یعنی باید پشتیبانی کرده و ارتباط خود را وسیع تر کند، حوزه باید نیازهای نظام را دانسته و آن را تأمین کند؛ همچنین صیانت و پشتیبانی از نظام وظیفه حوزه است بنابراین استقلال هیچ منافاتی با ارتباط، پشتیبانی و تأمین نیازهای نظام ندارد بلکه مقتضای استقلال حوزه این است.
رسا ـ در فرمایشات خود فرمودید که برای تقویت روحیه انقلابی در حوزه علمیه اقداماتی از سوی نهادهای تصمیم ساز آغاز شده اما مشکل ما در مرحله عمل و اجرا است؛ ما خوب شعار می دهیم اما وقتی به مقام عمل می رسیم می لنگیم؛ به عنوان مثال سال ها از فرمایشات رهبر معظم انقلاب درباره تحول در حوزه می گذرد اقدام خاصی صورت نمی گیرد که مجددا رهبری در سفر سال 89 به قم بر تحول تأکید می کنند؛ مشکل کار کجاست آیا برنامه ریزی ها در این راستا نیست یا عزمی برای تحقق مطالبات حضرت آقا وجود ندارد؟
فرمایشات رهبر معظم انقلاب به دلیل این که ولی فقیه هستند که تبعیت آن لازم است، حال اگر حکم باشد تبیعت از آن بر همگان واجب است و اگر هم نباشد به عنوان رهبر جامعه باید مورد اعتنا قرار گیرد، ایشان به عنوان یک مرجع مسلم مطرح هستند و نظرات مراجع باید نسبت به حوزه های علمیه اعمال شود؛ رهنمودها و بیانات رهبر انقلاب بهترین، کامل ترین، جامع ترین رهنمودهایی است که درباره حوزه وجود دارد.
رهبر معظم انقلاب هم حوزه را به خوبی می شناسند و نقاط ضعف و قوت آن را می دانند و هم کارامدی حوزه که باید چگونه باشد و چه نیازهایی را در سطح نظام، جامعه اسلامی و جامعه بشری باید فراهم کند را می دانند؛ بنابراین رهنمودهای مقام معظم رهبری رهنمودهای کارشناسانه دقیق و جامع است که حوزه باید آن ها را جدی بگیرد؛ دغدغه اجرایی مطالبات رهبر انقلاب در نهادهای تصمیم ساز حوزه همانند جامعه مدرسین، شورای عالی و مرکز مدیریت وجود دارد اما به نظر می رسد یک عزم جدی برای این که مجموعه بیانات رهبر معظم انقلاب به عنوان یک دستور کار ضروری و حیاتی که باید در اولین فرصت و یک زمان بندی معقول اجرایی شود وجود ندارد.
گاهی مسائل وارد بررسی می شود و سال ها در این بررسی ها می ماند تا این که فرصت از دست می رود، مسؤولان حوزه باید به مجموعه فرمایشات رهبری به عنوان گنجینه ای گرانبها و دستورالعمل اورژانسی بپردازند و برای آن یک زمان بندی مشخص تعیین کنند که به عنوان مثال ظرف یک سال این مجموعه تبدیل به سیاست، راهبرد و برنامه عملیاتی شده و فرایندی اجرایی برای آن تعریف شود.
باید در این زمینه سرمایه گذاری شود و در این راستا عزمی محکم وجود داشته باشد، بحمدالله بیانات رهبری به گونه است که مسائل به صورت شفاف در آن وجود دارد، در حوزه نیز نیروهای کارامد و توانمندی که آماده باشند بدون هیچ چشم داشتی فعالیت کنند وجود دارد بنابراین اگر یک عزم جدی وجود داشته باشد و کارگروهی از طلاب فاضل و با انگیزه در یک زمان بندی یک ساله فعالیت کنند نتیجه خواهد داد، گاهی در برنامه های نظام 10 سال طراحی می کنند و زمانی که موعد اجرا می رسد می گویند نمی توان اجرا کرد چون شرایط تغییر کرده است و چنین برنامه ای قابلیت اجرا ندارد.
باید یک زمانبندی مشخص داشته باشیم تا برنامه عملیاتی در آن مدت تهیه شود که ظرف یکسال شدنی است، اگر این مسأله تهیه شد آن زمان مشخص است که بر اساس همان سیاست ها و برنامه های راهبردی فرایند زمان بندی شده فرمایشات مقام معظم رهبری را تعیین می کنیم، به عنوان مثال گفته می شود در طول 5 سال فلان مسأله اجرایی شود که برای هرسال آن می توان بازخورد گرفت.
به نظر می رسد خلأ در این جا است، اگر کارگروهی بنشینند و فکر کنند می توانند این کارها را انجام دهند؛ کارهایی چه در نظام و چه در حوزه شروع شده و سال ها بر روی آن کار شده است اما در آخر برنامه عملیاتی نبوده و واقعیت ها در آن لحاظ نشده بوده است یا این که فرصت ها از دست رفته و سوخته شده است؛ از نظر اجرایی نیز باید برنامه ریزی وجود داشته باشند و کارها به اورژانسی و دراز مدت تقسیم و پیگیری شود.
برنامه اورژانسی این است که با وجود همین حوزه و در حد میسور کجاها را می توان ترمیم و تکمیل کرد، همچنین برنامه دراز مدتی نیز باید وجود داشته باشد که هر سال به مرور مقداری از آن اجرا شود. به قدری مقام معظم رهبری مسائل را شفاف بیان کردند کار به خوبی قابل انجام است؛ البته در مرحله ای کارهایی شروع شد و با کندی بسیار پیش رفت و برخی از برنامه ها نیز متوقف شده که شاید مشکلات و موانع اجرایی داشتند که نمی توان آن را قضاوت کرد بلکه نیازمند بررسی دقیق و آسیب شناسانه است.
حوزه و مسؤولان حوزه این دغدغه را دارند و نباید حمل بر این شود که بی تفاوت هستند، ما شاهد هستیم که جدا نگران هستند و اقداماتی نیز انجام دادند اما فاصله تا نقطه مطلوب بسیار است، نباید اقدامات مثبتی که رده مسؤولان و نهادهای حوزوی انجام گرفته فراموش شود اما چیزی که انتظار می رفت این بود که برنامه ها با سرعت پیش رود و برنامه زمانبندی شده دقیق و با فرایند مشخص وجود داشته باشد که شاهد نیستیم.
رسا ـ رهبر معظم انقلاب فرمودند که گرایشات و احساسات انقلابی باید مورد توجه کامل باشد و همچنین فرمودند منزوی کردن روحانیان انقلابی و بسیجی سبب تضعیف فضای انقلابی در حوزه می شود، بفرمایید در حوزه چه اندازه به احساسات انقلابی توجه می شود؟ آیا برنامه ریزی برای مدیریت روحیه انقلابی طلاب وجود دارد که یک روحانی از نظر علم و روحیه انقلابی در کنار یکدیگر رشد کند؟
بنده اطلاع دقیقی ندارم، طیف های گوناگون با توجه به تصویرهای مختلفی که از حوزه دارند موضع های گوناگونی را مطرح می کنند، برخی می گویند روحیه انقلابی در حوزه وجود دارد و نیازی به تقویت آن نیست و همه طلاب مدافع انقلاب بوده و خطری احساس نمی شود بر اساس این تفکر اقدامی لازم نیست؛ عده ای دیگر ممکن است که روحیه انقلابی را مطلوب ندانند.
این که رهبر معظم انقلاب هشدار می دهند و نگران هستند معلوم می شود دست هایی وجود دارد که انقلابی گری را تندروی می نامد، مقام معظم رهبری نیز اشاره فرمودند که انقلابی گری را نباید تندروی و افراطی گری دانست؛ البته رهبر معظم انقلاب به طلاب انقلابی نیز فرمودند که باید از روی حزم، دور اندیشی و بصیرت حرکت کنند، بدون شک روحیه انقلابی طلاب و روحانیان باید تقویت و تقدیر شود.
اگر هم نقاط ضعفی وجود دارد نیز باید هشدار داده شود، در این زمینه نیز خلأ وجود دارد؛ ما نیاز داریم که جمعی بنشینند اولا درباره خود انقلابی گری تعریف دقیقی با شاخصه ها بیان کنند، طلابی که روحیه انقلابی دارند و مخاطرات را می پذیریند و همواره در صحنه حضور دارند و حاضران برای نظام و حوزه فداکاری کنند ارزشمند هستند از این رو باید شناسایی شده و تقدیر شوند؛ به تعبیر رهبر معظم انقلاب در مواقع حساس همین جوانان انقلابی هستند که به میدان می آیند.
از حرکت هایی که به نام افراطی گری موجب می شود که طلاب انقلابی به حاشیه بروند و آن ها را مأیوس و نا امید کنند باید مقابله شود که این مسأله نیازمند برنامه حساب شده و دقیق است، ما احساس می کنیم در این زمینه کمبود وجود دارد که امیدواریم با هشدار رهبر معظم انقلاب نسبت به این مسأله هم توجه جدی صورت گیرد؛ همانگونه که روی مسائل علی حوزه سرمایه گذاری شده و ممتازان حوزه علمیه شناسایی و تقدیر می شوند، طلابی که روحیه انقلابی بالایی دارند نیز باید شناسایی شده و تشویق و تقدیر شوند؛ باید سرمایه گذاری ویژه ای در جهت گسترش و تقویت روحیه انقلابی در کل حوزه صورت گیرد.
یک خلأ جدی وجود دارد و جا دارد که مسؤولان در برنامه ای که برای انقلابی ماندن حوزه تعیین می کنند به این مؤلفه نیز نگاه ویژه و جدی داشته باشند.
رسا ـ یکی از مواردی که حضرت آقا درباره آن هشدار دادند مسأله نفوذ در ارکان گوناگون نظام است، آیا دشمن برای نفوذ در حوزه علمیه برنامه ای دارد؟ روزنه های نفوذ کجاست؟ آیا تاکنون دشمن موفق به نفوذ شده است؟ وظیفه اساتید و طلاب در این زمینه چیست؟
وقتی یکی از مسؤولان می گوید ما باید نظام لیبرالیسم را پیاده کنیم معنایش نفوذ جدی است، هشدار مقام معظم رهبری در این زمینه بسیار بجا و حکیمانه است؛ بدون شک دشمن برای حوزه علمیه برنامه دارد، از قبل از انقلاب دشمن برای حوزه برنامه داشته و خودشان گفته اند که فلان قدر کسی که به عنوان مجتهد شناخته شده است داشته باشیم.
این که تصور شود دشمن کاری به حوزه ندارد و فقط به فکر این است که در مراتب نظام نفوذ کنند یک ساده لوحی است، قطعا دشمن برای نفوذ در حوزه برنامه دارد، تبعا ممکن است دشمن برای نفوذ در حوزه مستقیم وارد عمل نشود بلکه با چندین واسطه اهداف خود را طراحی و دنبال کند؛ وقتی ما در حوزه ببینیم کسانی هستند که روحیه استکبارستیزی را تخطئه می کنند، بنده خودم شخصی را می شناسم که جزوه ای نوشته که آمریکا دشمن ما نیست، خب این معنایش چیست؛ این معنایش این است ولو با 10 واسطه این فکر از بیرون به ذهن طلبه ورود پیدا کرده است.
چگونه می شود که یک طلبه حوزه فکر این باشد که آمریکا دشمن ما نیست و برای آن دلیل بیاورد و تحقیق کند، یا شخص دیگری سعی دارد که مذاکره و همراهی با آمریکا و کفار را با آیات قرآن تئوریزه کند و می خواهد بگوید که آیات قرآن به مسلمانان فرموده با دشمنان مدارا و مذاکره کنند، این نشان دهنده این مسأله است که دشمن طراحی کرده ولو این که خود فرد متوجه این موضوع نباشد.
بنابراین جریانی که استکبارستیزی را به شکلی در حوزه زیرسؤال می برند، جریاناتی که اندیشه و تفکر حضرت امام را زیر سؤال می برند و درباره نظریه ولایت فقیه ان قلت می آورند، همچنین جریان روشنفکران غرب زده ای که به عنوان نوآوری و ابداع تئوری هایی را مطرح می کنند که صددرصد مخالف اسلام است حتی ما شاهد هستیم که در حد مرجعیت در دین بدعت می گذارند که خوشبختانه جامعه مدرسین این فرد را فاقد صلاحیت های لازم برای مرجعیت اعلام کرد، این ها نشان می دهد که دشمن قطعا حتی با چند واسطه برنامه نفوذ دارد.
این روشنفکرانی که تمایل به همنشینی با غرب دارند و کسانی که فکر می کنند مشکلات نظام با مذاکره با غرب حل می شود، برخی که از کسانی که اصرار بر این دارند که حل مشکلات با غرب است روحانی هستند که می گویند غرب اصلا آدم بدی نیست و شماها تندوری و افراطی گری کردید که اینگونه شده است؛ معنای همه این ها نفوذ است.
نمی گوییم که این شخص به خصوص نفوذی آمریکا در این جا است اما فکر نفوذ و اندیشه هایی که دشمنان ما می خواهد با چند واسطه به این افراد منتقل شده و باید نسبت به این جریانات چه روشنفکران بیماری که در حوزه وجود دارد، غرب زدگان و دلدادگان به غرب، مرعوبان غرب که فکر می کنند نظام لیبرالیسم نظامی متعالی مترقی است، کسانی که کارامدی اسلام، مکتب اهل بیت(ع) و نظام جمهوری اسلامی را زیر سؤال می برند و می گویند اسلام نمی تواند جامعه را اداره کند؛ این ها همه القائاتی است که از سوی دشمن صورت می گیرد و اگر ریشه یابی شود تمام این تئوری ها در برنامه های دشمن وجود دارد.
استکبار جهانی برنامه دارد، چطور می توانیم بگوییم که این موارد نفوذ نیست بلکه باید گفت نفوذ با واسطه وجود دارد و حتی اگر خود افراد آگاه نباشند، پازل برنامه نفوذ دشمن را پر می کنند.
رسا ـ ممنون از این که وقت شریفتان را در اختیار خبرگزاری رسا و مخاطبان قرار دادید، در پایان اگر نکته ای هست بفرمایید.
برای کار و تقویت روحیه انقلابی در حوزه نیاز به سه مؤلفه داریم که باید به صورت جدی روی آن ها کار شود، یکی مبانی نظری نظام است که جا دارد مراجع تقلید ولو یک روز هم شده درسی داشته باشند که روی مباحث ولایت و مبانی تئوری نظام بحث کنند.
مسأله دیگر بصیرت اجتماعی و سیاسی است، عده ای به دلیل عدم بصیرت از انقلاب و نظام نسبت به نظام و انقلاب انزوا و زاویه گرفته اند، ضرورت دارد برای این موضوع برنامه حساب شده درسی، آموزشی و پژوهشی گذاشته شود؛ مسأله دیگر نیز تقویت اخلاق و تهذیب است که عنصری اساسی محسوب می شود، گاهی در اثر همین ناخالصی ها بسیاری به زاویه گرفتن از نظام تمایل پیدا می کنند؛ این سه مؤلفه باید در دستور کار مسؤولان حوزه باشد تا حوزه ای کارامد، روزامد، انقلابی و مدافع نظام و تربیت کننده نسل تراز انقلاب اسلامی داشته باشیم./1323/گ401/ج
گفت وگو از حسین عجمی و محمد قمین