نشست علمی بررسی تطبیقی طواف نساء و وداع برگزار شد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، نشست علمی  مشترک با موضوع «بررسی تطبیقی طواف نساء و وداع»، با همکاری مرکز پژوهش دانشگاه علوم اسلامی رضوی و پژوهشکده حج و زیارت هفتم اردیبهشت ماه در محل سالن اجتماعات دانشگاه علوم اسلامی رضوی برگزار شد.

 حجت الاسلام هاشمي عضو هيئت علمي دانشگاه رضوي در این نشست به ارائه نظريه خود پرداخت و به جايگاه طواف وداع و طواف نساء در فقه فريقين و آثار هر يک پرداخت.

 وی گفت: از آنجا که طواف نساء اثر وضعي حلال شدن بهره مندي هاي جنسي از همسر را به دنبال دارد،‌ داراي اهميت زيادي است و با توجه اينکه اهل تسنن چنين طوافي را قائل نیستند ولي طواف وداع را در حج واجب مي دانند.

عضو هيئت علمي دانشگاه رضوي در ادامه با طرح این سوال که آيا طواف وداع آنان جايگزين طواف نساء خواهد شد که به دنبال آن اثر حلال شدن استمتاعات جنسي بار شود، به تشريح ادله اين جايگزيني پرداخت.

وی تصریح کرد: عمده دليل از نگاه روايت اسحاق بن عمار است که اينگونه وارد شده است:« عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَمَّارٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: لَوْ لَا مَا مَنَّ اللَّهُ بِهِ عَلَى النَّاسِ مِنْ طَوَافِ الْوَدَاعِ لَرَجَعُوا إِلَى مَنَازِلِهِمْ وَ لَا يَنْبَغِي لَهُمْ أَنْ يَمَسُّوا نِسَاءَهُمْ.» که امام صادق عليه السلام فرمودند: ‌اگر نبود که خداوند با طواف وداع بر مردم منت نهاده، آنها به منازلشان بر مي گشتند در حاليکه تماس با زنان برايشان حلال نبود.

عضو هيئت علمي دانشگاه رضوي چند وجه در تبيين اين روايت بيان کرد و افزود: بهترين وجه این بود که کلمه ناس را به معناي اهل تسنن و طواف وداع را طواف وداع اهل تسنن بدانيم و نتيجه اين است که خداوند بر اهل تسنن منت نهاده و طواف وداع انان را به جاي طواف نساء قبول نموده و در نتيجه ارتباط با زنانشان بر آنها حلال شده است.

وی تعبير منت نهادن و کلمه ناس را که در روايات متعددي به معناي اهل تسنن به کار رفته است،‌ قرينه اي بر برداشت خود ذکر کرد.

در ادامه این نشست حجت الاسلام کمالي اردکاني عضو گروه فقه و حقوق پژوهشکده حج و زيارت به نقد ديدگاه ايشان پرداخت و تاکید کرد: اهل تسنن طواف وداع را در عمره مفرده مشروع نمي دانند و طبعا آن را انجام نمي دهند در نتيجه چيزي براي جايگزيني وجود نخواهد داشت.

وی تصریح کرد: چه جايگزيني را بپذيريم و چه نپذيريم طهارت مولد اهل تسنن ارتباطي با ترک طواف نساء ندارد چرا که اگر حرامي مرتکب شده باشند اين حرمت تنها ناظر به استمتاع بردن است وگرنه رابطه زوجيت برقرار است و فرزند حلال زاده است . 

 عضو گروه فقه و حقوق پژوهشکده حج و زيارت ادامه داد: اگر مخالفي حج انجام دهد و طواف نساء‌ را ترک کند و سپس شيعه شود چون به ارکان حج اخلال نکرده است حجش صحيح است.

 وی خاطرنشان کرد: با توجه به نکات فوق استظهار ايشان از روايت اسحاق بن عمار اين است که مراد از ناس همه مردم هستند و مراد از طواف وداع طواف نساء است و شاهد اطلاق طواف وداع بر طواف نساء هم نقل مرحوم کليني است که در طواف نساء و هم فضاي تقيه آمده است. 

عضو گروه فقه و حقوق پژوهشکده حج و زيارت در پایان با بیان این که روايت در مقام بيان حکمت تشريع طواف نساء است که اگر خدا منت نمي نهاد و طواف نساء را واجب نمي کرد براي مردم استماتاعات از زنان حرام مي ماند اظهار داشت: به عقيده ايشان تعبير منت مي تواند براي تشريع حکمي خاص باشد مانند اينکه خداوند در قرآن براي ارسال رسل و جعل احکام نيز تعبير منت بکار برده است. نکته مهم اينکه هر دو محقق با توجه به ادله ديگر مانند عدم نياز به قصد تعيين و قاعده الزام در نتيجه مشترک بوده و طواف وداع را جايگزين طواف نساء مي دانستند./859/202/ب3