معرفت، معیار ارزش گذاری اعمال است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، حجت الاسلام محمدجواد نظافت یزدی مدیر حوزه های علمیه حضرت مهدی (عج)، در محفل معنوی سلوک علوی که هر هفته در محل مسجد العلی مشهد برگزار می شود، گفت: همیشه اولیای خدا ما را متوجه حمد نعمت‎های الهی می‎کنند تا در دام شیطان نیفتیم و مدام فکر نکنیم که کم داریم. به کمبودها توجه نکنیم؛ بلکه مدام توجه داشته باشیم به داشته‌هایمان؛ پس نفسِ نعمت‎ها سبب امید آور و امیدواری بشر است.

دستاورد زندگی انسان معرفت است
حجت الاسلام نظافت یزدی ضمن تبیین اهمیت معرفت در معرفت دینی گفت: دین با شناخت خداوند آغاز شده و در فرد دیندار ریشه می دواند و البته این ریشه به قدری مهم است که بدون شناخت خدا و معرفت، انسان هیچ راهی برای وصول به بندگی نخواهد داشت. اساساً معیار ارزش گذاری همه اعمال دینی مبتنی بر میزان معرفت فرد است؛ مثلا همه ما نماز می‎خوانیم، اولیای خدا ـ همچون حضرت مهدی (عج) ـ نیز نماز می خواندند. اگرچه ظاهر نمازها با هم تفاوتی ندارد، اما شأن نماز امام زمان (عج) بسیار از شأن عبادات ناقص ما والاتر است.

وی افزود: دستاورد زندگی انسان معرفت است. اگر انسان بمیرد و چشم دلش بینا نشده باشد و معرفت پیدا نکرده باشد کور مرده است و هرکس در این دنیا کور باشد در آخرت هم کور است؛ همانطور که در قرآن کریم نیز آمده است، «وَمَن کَانَ فِی هَذِهِ أَعْمَى فَهُوَ فِی الآخِرَةِ أَعْمَى».

بهترین راه برای کسب معرفت، توجه به آیات انفُسی است

مدیر حوزه های علمیه حضرت مهدی (عج) راه کسب معرفت را توجه به آیات الهی دانست و خاطرنشان کرد: همان گونه در قرآن کریم آمده است ـ«سَنُرِیهِمْ آیَاتِنَا فِی الْآفَاقِ وَفِی أَنفُسِهِمْ حَتَّى یَتَبَیَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ»ـ  آیه در معنای لغوی خود وسیله رساندن انسان به شناخت است، یعنی ما با توجه به آیات الهی میتوانیم نور معرفت به دلهایمان بتابانیم. مفهوم آیه خود مشتمل بر دوگونه است؛ یکی آیات آفاقی که همان تجلی نشانه هایی از عظمت پروردگار در خلقت آسمانها و زمین بوده و دیگری آیات اَنفُسی که نهفته در ذات انسان به عنوان خلیفه الله فی الارض است.

وی ادامه داد: بهترین راه برای کسب معرفت، توجه به آیات انفُسی است؛ همان گونه که فرمود «مَنْ عَرَفَ نَفسَه فَقَد عَرَفَ ربَّه»، خدای متعال در وجود انسان نشانه‏ها و آیاتی قرار داده که اگر کسی به آن آیات و نشانه‎ها توجه کند، گویا به خدا متوجه شده است.
 

حرص بی پایان با فیض بی پایان جواب داده می شود
حجت الاسلام نظافت تک تک صفات انسان را نشانه ای از خداگرایی ذاتی خواند و تصریح کرد: در قرآن کریم انسان ذاتاً حریص توصیف شده ـ خُلَقَ الاِنسانُ حَلوعاًـ و این صفت نه یک صفت اکتسابی بلکه یک صفت خَلقی برای انسان است. حال سوال اینجاست که چرا خداوند عالم و قادر، انسان را یک مخلوق با صفات مذموم ـ حرص، آز و طمع کاری ـ آفریده است؟

وی پرسید: چرا انسان با وجود دارایی‎های فراوان، باز هم بی قرار است؟ چرا افرادی که به دنبال شهرت هستند، حتی پس از رسیدن به آن نیز قانع نمی شوند؟ چرا قدرت طلبان و آنهایی که قدرت را برای ارضای میل خود خواسته بودند، همگی به دام گمراهی گرفتار شدند؟ آیا میتواند گفت که خداوند انسان را حریص آفریده و از این طریق، تقصیر گمراهی این افراد را گردن حضرت باری تعالی انداخت؟

این استاد اخلاق حوزه در ادامه تاکید کرد: حرص بی پایان با فیض بی پایان جواب داده می شود. مخلوقی چون انسان که نماد زیاده خواهی و حرص و آز بی حد است، تنها در صورتی آرام می گیرد که یک فیض و یک مطلوب بی پایان داشته باشد. در عالم خلق شده و خلق نشده تنها موجود بی پایان خداست و به این ترتیب، انسان به این خاطر حریص آفریده شده است که طبیعتا تنها خدا بتواند کمال طلبی او را پاسخ دهد. از این رو، حلوع بودن به خودی خود یک نعمت برای انسان ها و بهانه ای برای هدایت شدن و به معرفت رسیدن است.

خلقت آدم؛ نشانه‌های عظمت پروردگار
استاد محمدجواد نظافت توجه به داستان خلقت را بهترین راه برای تحقق «عَرَفَ نَفسَه» دانست و گفت: در داستان خلقت انسان می خوانیم که «ثُمَّ نَفَخَ فِیها مِنْ رُوحِهِ» یعنی خداوند از روح خود در آدم دمید. این روح خدا همان نفس متعالیه انسان است که ظرفیت لقاءالله و مظهر اسماء و صفات خدا شدن را دارد. وقتی این روح دمیده شد، آدم که تا ثبل از آن، یک گِل خشک و افتاده بود، با اراده الهی زنده و یک انسان با ذهن، فکر، جوارح و قابلیت وصول به معرفت، عینیت و حقیقت خلق شد.

وی در انتها بیان کرد: خداوند به حضرت آدم عقل و بینشی داد که به وسیله آن بتواند بین حق و باطل تمییز قائل شده و حق و باطل را تشخیص دهد و با استعانت از قوه عقلی خود، پیامبر را تشخیص و دست در دست پیامبر، پا در راه هموار دین بگذارد و شکوفا شود. توجه به این مفاهیم و یادآوری مکرر آن، ظرفیت های شگفت انگیز تعالی در انسان را آشکار و «عَرَفَ نفَفسَه» را به حق ممکن می کند./863/202/ب1