انتخاب اسامی نامأنوس و رواج فرهنگ بیگانه
به گزارش سرویس پیشخوان خبرگزاری رسا، صاحبان برخی از این مغازه‌ها تصور می‌کنند که اگر از واژه‌های انگلیسی و خارجی برای اسامی مغازه‌هایشان استفاده کنند مشتری بیشتری جلب می‌شود و در نتیجه فروش بالاتر می‌رود به همین دلیل بدون در نظر گرفتن نوع حرفه و شغل خود و همچنین نادیده گرفتن ارزش‌های ملی و اسلامی نامگذاری می‌کنند.
به راستی مغازه‌ها با چه مجوزی نام‌های عجیب و غریب، نامفهوم و نامتجانس بر تابلوهای سر در مغازه‌های خود نصب می‌کنند و ضعف نظارت و برخورد با واحدهای صنفی و تجاری دارای نام‌های غیرقانونی از سوی کدام یک از ارگان‌های مربوط صورت می‌گیرد؟ چه نهادهایی متولی و مسئول نظارت بر نامگذاری اماکن هستند؟
نهادهای اجرایی نظارت برنامگذاری اماکن
ماده سوم آیین‌نامه نامگذاری شهرها، خیابان‌ها، اماکن و موسسات عمومی مصوب جلسه مورخ 75/9/6 شورای عالی انقلاب فرهنگی که شورای فرهنگ عمومی را «مرجع نظارت» تعیین کرده این گروه‌ها را مسئول نظارت برنامگذاری اماکن برشمرده است: گروه نظارت برنامگذاری اماکن در مرکز و همچنین در استان‌‌ها، معاونت عمرانی وزارت کشور، دو نفر از اعضای شورای فرهنگ عمومی صاحب نظر در حوزه دینی و فرهنگی، یک نفر از اساتید برجسته تاریخ و تمدن، دو نفر از اعضای فرهنگستان زبان و ادب فارسی، نماینده وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از سازمان میراث فرهنگی.
بر طبق ماده ششم این آیین‌نامه به فرهنگستان زبان و ادب فارسی، دانشگاه‌های کشور، انجمن‌های علمی، ادبی، هنری و سایر دستگاه‌های مسئول در کشور می‌توانند نامها و عناوین پیشنهادی خود را که با آیین‌نامه نامگذاری همگون و همسو است از طریق گروه مرکزی نظارت بر نامگذاری اماکن به شورای فرهنگ عمومی اعلام کنند تا در نامگذاری‌ها استفاده شود.
بر طبق ماده دهم این آیین‌نامه، فروشگاه‌ها، شرکت‌ها و مراکز کار و پیشه باید از گذاشتن اسامی خارجی جدا خودداری کنند، نامها باید فقط به زبان فارسی باشد مگر در مواردی که به تشخیص شورای فرهنگ عمومی این اسامی به منظور ایجاد پیوندهای فرهنگی، علمی و سیاسی انتخاب شده باشد.
این مسئله‌ای است که بارها از سوی «غلامعلی حداد عادل» رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی عنوان شده که مغازه‌ها باید از نامگذاری‌های خارجی پرهیز کنند و نیروی انتظامی با مغازه‌هایی که اسامی خارجی استفاده می‌کنند باید به شدت برخورد کند.
رواج فرهنگ بیگانه
نامگذاری مغازه‌ها و مراکز تجاری و خدماتی در بسیاری از جوامع مورد توجه محققین حوزه‌های علوم اجتماعی قرار گرفته است.
چرا که عمل نامگذاری در سطح یک جامعه نشان دهنده تمایلات، ارزشها و گرایش‌های جمعی موجود در آن جامعه است و می‌توان بر اساس تغییر در روند نامگذاری و تحول در نامها در مورد سطح فرهنگی یک جامعه قضاوت کرد.
نامگذاری مناسب و مبتنی بر ارزشها و فرهنگ اصیل جامعه می‌تواند به عنوان یک شاخص مهم در ارتقاء یا تنزل فرهنگی جامعه در نظر گرفته شود.
به اعتقاد کارشناسان مسائل اجتماعی نامگذاری مانند هر عمل دیگر در زمینه و بستر اجتماعی و فرهنگی خاصی انجام می‌شود و نهادها و مسئولان خاصی باید در زمینه نامگذاری اماکن نقش ایفا کنند.
«محمدرضا امیری» کارشناس ارشد جامعه‌شناسی در این زمینه می‌گوید: «به عقیده من مهم‌ترین ارگان ناظر بر نامگذاری مغازه‌ها، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی است که مسئول عدم به کارگیری اسامی، عناوین و اصطلاحات بیگانه و نامأنوس و نامفهوم می‌باشد.»
به اعتقاد وی مغازه‌ها باید اسامی و عناوینی را انتخاب‌کنند که با فرهنگ و ارزش‌های اصیل ایرانی و اسلامی مطابقت داشته باشد و از سوی دیگر متناسب با نوع حرفه و شغل واحد تجاری انتخاب شود.
امیری خاطرنشان می‌کند: «به کارگیری برخی از اسامی که مفهوم خاصی ندارند و غالبا از فرهنگ‌های بیگانه ریشه گرفته‌اند موجب رواج فرهنگ‌های بیگانه و تخریب فرهنگ اصیل فارسی خواهد شد.»
این کارشناس مسائل جامعه شناسی نقش مردم را در این زمینه بسیار مهم ارزیابی می‌کند و می‌گوید: «اگر مردم ما به مغازه‌هایی که بر تابلو سر در آنها نام‌های اصیل ایرانی نوشته شده و متناسب با فرهنگ ایرانی طراحی شده باشند مراجعه کنند و از مغازه‌هایی که همانند مغازه‌های خارجی تزیین نشده باشد استقبال کنند به تدریج به کارگیری فرهنگ بیگانه و غالبا غربی از رواج می‌افتد.»
امیری اضافه می‌کند: «البته پیشرفت و نوگرایی چیز بدی نیست و به کارگیری طراحی‌های جدید و مطابق با مقتضیات روز زمینه رشد و شکوفایی را فراهم می‌آورد و مسلما فروش بیشتری هم نصیب فروشندگان خواهد شد ولی چه بهتر و شایسته‌تر اینکه این نوگرایی با فرهنگ اصیل ایرانی و اسلامی مطابقت داشته باشد چرا که اسلام با پیشرفت و شکوفایی هیچ منافاتی ندارد بلکه از آن استقبال هم می‌کند.»
وی همچنین می‌گوید: «فراموشی تدریجی نام‌های اصیل ایرانی و جایگزینی نام‌های فرنگی لطمات جبران‌ناپذیری به فرهنگ اصیل ایرانی وارد می‌کند.»
اصول و قواعد نامگذاری
شاید خیلی‌ها فکر کنند که نامگذاری اماکن و فروشگاه‌ها صرفا براساس علایق شخصی انجام می‌شود اما قواعدی برای این کار وجود دارد که رعایت نکردن آنها ممکن است به ضرر افراد تمام شود.
این قواعد عبارتند از:
1- اسامی باید ساده، کوتاه و مفهوم باشند. اسامی که ساده نیستند و تلفظ خوشایندی ندارند در ذهن مشتریان نمی‌مانند.
2- نامگذاری مغازه‌ها و اماکن باید متناسب با شغل و حرفه باشد، مثلا رازی اسم خوبی برای داروخانه و کلینیک محسوب می‌شود اما برای تعمیرات ماشین یا طباخی و کفاشی مناسب نیست.
3- اسم باید بامعنا و با مفهوم باشد و پیامی به مخاطب و مشتری ارسال نماید مانند جواهرفروشی برلیان، عطاری پونه، گلفروشی ارکیده.
4- تاثیرگذاری بر مخاطب، اگر اسم یک مغازه بامعنا و مفهوم باشد احتمال فراموش کردن آن برای مخاطب و مشتری کمتر است اما اگر یک اسم عجیب و غریب و غیرعادی باشد زود فراموش می‌شود.
5- اسامی باید خوشایند و دلپذیر باشد و در مخاطب احساس خوبی ایجاد کند، گذاشتن اسامی مانند ایساتیس ، هانگری، پاپی، دافی و... نه‌تنها احساس خوبی در مشتریان به وجود نمی‌آورد به زودی هم از یاد می‌رود.
کسی که با اسمی نامتعارف می‌خواهد مغازه خود را معرفی کند سعی دارد که با این کار نام مغازه خود را در ذهن مخاطب ماندگار کند در حالی که نمی‌داند با این کار از ارزش و اعتبار مغازه خود کاسته است، چرا که نام ناموس هیچ‌گاه نمی‌تواند در جذب مشتری موثر باشد.بلکه مردم به کیفیت اجناس توجه دارند تا نام فروشگاه.
کارشناسان علوم اجتماعی معتقدند اسم اگر بد و نامناسب باشد کم‌کم به یک درد بی‌درمان تبدیل می‌شود.
نام مغازه‌ها باید متناسب با آن حرفه باشد
کارشناسان علوم اجتماعی معتقدند نام مغازه‌ها و فروشگاه‌ها اگر بد و نامناسب باشد کم‌کم به درد بی‌درمان تبدیل خواهد شد که در بلندمدت به فرهنگ اصیل ایرانی- اسلامی لطمه وارد می‌کند.
«دنیا علیزاده» کارشناس هنری که در زمینه طراحی و گرافیک فعالیت می‌کند و تابلوهایی برای برخی از مغازه‌ها طراحی کرده است در زمینه نامگذاری مغازه‌ها می‌گوید: «معمولا کسانی که تابلو سفارش می‌دهند اسامی انتخاب می‌کنند که متناسب با سلیقه و دیدگاه شخصی خودشان است و گاهی اسامی با حرفه و شغل تناسبی ندارد ولی ما به آنها توصیه می‌کنیم که از واژه‌های فارسی استفاده کنند تا بعدها برایشان مشکلی بوجود نیاید.»
وی اضافه می‌کند: «برای اطلاع از این امر کافی است به سایت دفتر تبلیغات و اطلاع‌رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مراجعه و با جستجوی نام مورد نظر در فرهنگستان از این امر اطلاع حاصل کنند.»
این کارشناس هنری معتقد است، اصناف و مغازه‌داران به تابلوهای سردر مغازه‌هایشان نباید فقط به دید تبلیغاتی نگاه کنند بلکه به عنوان نامی که معرفی شخصیت و افکارشان است نگاه کنند.
علیزاده می‌گوید: «مالکان مغازه‌ها باید همان‌طور که نسبت به نامگذاری فرزندان خودحساس هستند و سعی می‌کنند اسامی بامعنا و بامفهومی انتخاب کنند برای اماکن تجاری خود هم اسامی متعارف و متجانسی در نظر بگیرند.»
وی همچنین خاطرنشان می‌کند: «فروشگاه‌هایی که نام‌های خوب انتخاب می‌کنند شانس بیشتری برای فروش محصولات خود دارند و سهم بیشتری از بازار به دست می‌آورند.»
فراموش نکنیم که ما در ایران زندگی می‌کنیم و باید مطابق شئون و ارزش‌های اسلامی رفتار نمائیم و دفاع از ارزش‌های ملی و اسلامی را سرلوحه همه امور خود قرار دهیم.
سربلندی و اعتلای زبان فارسی به ما ایرانیان بستگی دارد و در این میان مغازه‌دار ایرانی نیز می‌تواند با انتخاب نام مناسب بر سر در مغازه خود از هویت ملی و دینی ایرانی-اسلامی پاسداری کند.
مسؤولان اداره اماکن باید جدی‌تر باشند
اما در کنار بحث وجود نام‌های نامانوس برای مغازه‌ها و فروشگاه‌ها سوای اینکه خود صاحبان این مراکز باید رعایت کنند و از انتخاب نام‌های غیرایرانی بپرهیزند، خود مسئولان مربوطه خصوصا اداره اماکن عمومی نیروی انتظامی نیز مسئولیت سنگینی در این زمینه دارد.
مسعود کاویانی نسب، کارشناس علوم اجتماعی در این باره به گزارشگر کیهان می‌گوید: «باید این موضوع را از دو زاویه مورد بررسی قرار داد. اول اینکه خود مردم و صاحبان مغازه‌ها به جد این مسئله را رعایت کنند و اسامی نامتعارف برای محل کسب خود انتخاب نکنند، اما در سر دیگر این ماجرا مراکز ذی‌صلاح خصوصا اداره اماکن عمومی قرار دارند که باید با جدیت تمام با مغازه‌ها و فروشگاه‌هایی که اقدام به نامگذاری نام‌های نامتعارف و خصوصا غربی و غیراسلامی می‌کنند به شدت برخورد کنند.»
وی در ادامه تصریح می‌کند: «بدون شک اگر مسئولان مربوطه در مقابله با این معضل اجتماعی با جدیت برخورد می‌کردند امروز شاهد نام‌های عجیب و غریب و بعضا غربی بر سردر برخی مغازه‌ها و فروشگاه‌ها نبودیم.»/998/د102/ف2
منبع: روزنامه کیهان