همنوایی با ملائک آسمان در بهار قرآن/آموزه‌های عرفانی و خلقیات رمضانی کدامند؟
به گزارش سرویس اندیشه خبرگزاری رسا یکی از کامل‌ترین، زیباترین و تأمل برانگیزترین متن‌هایی که در شرح عظمت و شوکت و قداست و اهمیت ماه مبارک رمضان پدیدار گشته خطبه ای است که پیامبر اکرم (ص) در آستانه ماه مبارک رمضان و در روزهای پایانی شعبان المعظم برای امت مسلمان و در راستای بهره مندی هرچه بیشتر آنان از فیوضات این ماه الهی ایراد فرمود.
این خطبه که امام رضا (ع) ـ به نقل از پدران بزرگوارش و از امام علی (ع) ـ نقل فرموده است مجموعه ای از ظرایف معرفتی، دقایق ایمانی و نکات عرفانی را در خود دارد که می‌تواند به سان چراغی فرا راه انسان مؤمن در طول ایام و لیالی پربرکت ماه رمضان، او را در راه رسیدن به قرب معبود یاری رساند.
•
ای مردم! همانا ماه خدا، همراه با برکت و رحمت و آمرزش، به شما روی آورده است؛
• ماهی که نزد خدا برترینِ ماه‌هاست و روزهایش برترینِ روزها،
• شب‌هایش برترینِ شب‌ها و ساعاتش برترینِ ساعات است.
• ماهی است که در آن به میهمانی خدا دعوت شده‌اید و از شایستگانِ کرامت الهی قرار داده شده‌اید.
• نفس‌هایتان در آن، تسبیح است، خوابتان در آن، عبادت، عملتان در آن، پذیرفته و دعایتان در آن، مورد اجابت است.
پس با نیّت‌های راست و دل‌های پاک، از پروردگارتان بخواهید تا برای روزه داری آن و تلاوت کتاب خویش، توفیقتان دهد؛
• بدبخت، کسی است که در این ماه بزرگ، از آمرزش الهی محروم بماند.
• با گرسنگی و تشنگی خود در این ماه، گرسنگی و تشنگی روز قیامت را یاد کنید؛ به نیازمندان و بینوایانتان صدقه بدهید؛
• به بزرگان خود احترام، و بر کوچک‌هایتان ترحّم، و به بستگانتان نیکی کنید؛ زبانتان را نگه دارید؛ چشم‌هایتان را از آنچه نگاه به آن حلال نیست، بپوشانید؛
• گوش‌هایتان را از آنچه شنیدنش حلال نیست، فرو بندید؛ به یتیمان مردم، محبّت کنید تا بر یتیمان شما محبّت ورزند؛
• از گناهانتان به پیشگاه خداوند توبه کنید؛ در هنگام نمازها، دستانتان را بر آستان او به دعا بلند کنید، که آن هنگام (وقت نماز)، برترینِ ساعت‌هاست
و خداوند با نظر رحمت به بندگانش می‌نگرد و هر گاه با او مناجات کنند، پاسخشان می‌دهد و چون او را صدا بزنند، جوابشان می‌گوید و چون او را بخوانند، اجابتشان می‌کند.
• ای مردم! جان‌های شما در گرو کارهای شماست، پس با آمرزش خواهی خود، آن‌ها را آزاد سازید؛ و پشت‌های شما از بار گناهانتان سنگین است،
پس با طول دادن سجده‌های خود، آن‌ها را سبک کنید، و بدانید که خداوند ـ که یادش والاست ـ به عزّت خود، سوگند خورده است که نمازگزاران و سجده کنندگان را عذاب نمی‌کند و در روزی که مردم در پیشگاه پروردگار جهانیان [برای حساب] می‌ایستند، آنان را با آتش، هراسان نمی‌سازد.
• ای مردم! هر که از شما در این ماه، روزه داری را افطار دهد، پاداش او برای آن، نزد خدا، آزاد کردن یک برده و آمرزش گناهان گذشته اوست».
و آنگاه که مخاطبان گفتند: ای پیامبر خدا! همه ما توانایی این کار را نداریم!
رسول خدا (ص) فرمود: «خود را از آتش نگه دارید، هر چند با یک دانه خرما؛ خود را از آتش نگه دارید، هر چند با یک جرعه آب.
• ای مردم! هر کس اخلاقش را در این ماه، نیکو سازد، برای او وسیله عبور از صراط خواهد بود، در آن روز که گام‌ها بر صراط می‌لغزد؛
و هر کس در این ماه بر بردگان خود آسان بگیرد، خداوند حساب او را سبک خواهد گرفت؛ و هر کس در این ماه، شرّ خود را [از دیگران] باز دارد، خداوند در روز دیدارش، غضب خویش را از او باز خواهد داشت؛ و هر که در این ماه، یتیمی را گرامی بدارد، در روز دیدار، خداوند، گرامی‌اش خواهد داشت؛
و هر که در آن به خویشاوند خود نیکی کند، در روز دیدار، خداوند با رحمتش به او نیکی خواهد کرد؛ و هر کس در آن از خویشان خود ببُرد، خداوند در روز دیدار،
رحمتش را از او قطع خواهد نمود؛ و هر کس در آن، نماز مستحبّی بخواند، برای او دوری از آتش، نوشته می‌شود؛ و هر کس واجبی را در آن ادا کند،
پاداش کسی را دارد که هفتاد واجب را در ماه‌های دیگر، ادا کرده است؛
و هر کس در آن بر من زیاد صلوات بفرستد، خداوند در روزی که وزنه اعمال، سبک می‌شود، وزنه اعمال او را بیفزاید؛ و هر کس در آن، آیه ای از قرآن تلاوت کند، پاداش کسی را دارد که در ماه‌های دیگر، ختم قرآن کرده است.
ای مردم! در این ماه، درهای بهشت، بازند. پس، از پروردگارتان بخواهید که آن‌ها را بر شما نبندد؛ و درهای دوزخ، بسته‌اند. پس، از پروردگارتان بخواهید که آن‌ها را بر شما نگشاید؛ و شیطان‌ها در بندند.
پس، از پروردگارتان بخواهید که آن‌ها را بر شما مسلّط نسازد».
• من (علی) برخاستم و گفتم: ای پیامبر خدا! برترینِ کارها در این ماه چیست؟
فرمود:
«ای ابو الحسن! برترینِ کارها در این ماه، پرهیز از حرام‌های الهی است».
سپس گریست.
گفتم: ای پیامبر خدا! سبب گریه شما چیست؟
فرمود: «ای علی! بر این می‌گریم که حرمت تو را در این ماه می‌شکنند. گویا می‌بینم تو در حال نماز برای پروردگار خویشی که نگون بخت ترینِ اوّلین و آخرین، همو که برادر پی کننده ناقه قوم ثمود است، برمی خیزد و بر فرق سرت ضربتی می زند و محاسنت، از خون سرت، رنگین می‌شود».
گفتم: ای پیامبر خدا! آیا در آن حالت، دینم سالم است؟
فرمود: «دینت، سالم است».
سپس فرمود: «ای علی! هر کس تو را بکشد، مرا کشته است و هر کس تو را دشمن بدارد، مرا دشمن داشته است و هر کس تو را ناسزا گوید، مرا ناسزا گفته است؛ چرا که تو از من هستی، همچون جان من. روح تو، از روح من است و سرشت تو، از سرشت من.
خدای متعال، من و تو را آفرید و من و تو را برگزید و مرا برای پیامبری، و تو را برای امامت، انتخاب کرد.
هر کس امامت تو را انکار کند، نبوّت مرا انکار کرده است. ای علی! تو وصی من، پدر فرزندان من، همسر دختر من و جانشین من بر امّتم هستی، در حال حیاتم و پس از مرگم فرمان تو، فرمان من است و نهی تو، نهی من است. سوگند به خدایی که مرا به نبوّت برانگیخت و مرا بهترینِ آفریدگان قرار داد، تو حجّت پروردگار بر خلق اویی و امین او بر رازش و جانشین او بر بندگانش».
امید آن داریم تا ما نیز بتوانیم در این روزها و شبهای بهاری که شمیم جانفزای رحمت الهی در همه عالم پراکنده و فرصت غنیمت بازبودن درب‌های بهشت و بسته بودن درب‌های جهنم و در غل و زنجیر بودن شیطان، برای هرچه آسمانی‌تر شدن انسان، مهیاست، از خوان پرکرامت رمضان، جرعه‌ای برگیریم و عطش معرفتی و نیاز روحانی خویش را پاسخی درخور دهیم؛ انشاالله تعالی./993/300/گ