بی توجهی به پیامدهای سیاسی و اجتماعی تهاجم فرهنگی، یک تهدید جدی است/ هیچ فرد و سازمانی در تغییرات فرهنگی جامعه بی طرف نیست

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، حسن بنیانیان، مسؤول تلفیق برنامه های بخش فرهنگ برنامه سوم توسعه شب گذشته در چهارمین جلسه از سلسله نشست های تخصصی رویش فرهنگ به تبیین وظایف متولیان ومدیران هنری کشور پرداخت.

 وی اظهار کرد: پیش بینی تمهیداتی برای رشد دائمی دانش و اطلاعات از فرهنگ و دین( چرا که تا مدیری آگاهی نداشته باشد نمی تواند در خدمت انقلاب باشد)،  پیش بینی تمهیداتی برای شناخت عرصه های خدمت، درک به روز از پیامدهای مخرب جهانی سازی و تهاجم فرهنگی، کمک به سازماندهی هنرمندان برای عرضه آثار هنری، کمک به هنرمندان برای پیداکردن مخاطب مناسب از مهمترین وظایف مسؤولان در قبال جامعه هنری کشور است.

قهر جامعه مذهبی با هنر از دلایل ضعف تولید آثار هنری دینی است

بنیانیان افزود: از دلایل عدم خلق آثار هنری دینی این است که جامعه مذهبی ما اصولا با هنر قهر است یا با هنرهای ابتدایی خود را اقناع می کند در حالی که برای مسلمان نگاه داشتن هنرمند مسلمان باید مخاطب مسلمان نیز فراهم کرد.

این استاد دانشگاه با اشاره به این که گاهی مدیران، هدف سازمان را فراموش کرده و برای حفظ خود تلاش می کنند، تصریح کرد: نظام اسلامی نیز شکل گرفته است تا دین را احیا کند نه این که دین را به خدمت بگیرد تا خود را حفظ کندو این هدف به مرور زمان در صورتی محقق می شود که شاهد رشد و تعالی اخلاق، معنویت، عدالت، پیشرفت و رفاه مادی باشیم.

هیچ فرد و سازمانی در تغییرات فرهنگی جامعه بی طرف نیست

وی با تأکید بر این که از دیدگاه رهبر معظم انقلاب، بی تردید همه افراد و نهادهای جامعه بازیگر عرصه فرهنگ هستند و هیچ فرد و سازمانی در تغییرات فرهنگی جامعه بی طرف نیست، افزود: دیدگاهی که تنها روحانیت و نهادهای فرهنگی را متولی فرهنگ جامعه می داند، ریشه در تفکر سکولاریزم دارد.

بنیانیان با بیان این که اکنون کمتر از 30 درصد تغییرات فرهنگی را نهادهای فرهنگی رقم می زنند و مابقی این سهم مربوط به سایر نهادهای سیاسی اجتماعی است، گفت: فعالیت های فرهنگ ساز مجموعه بزرگی از فعالیت ها را در بر می گیرد اما با این وجود، پس از گذشت سال ها از پیروزی انقلاب اسلامی، حتی نخبگان کشور هنوز آن گونه که باید به اهمیت فرهنگ واقف نیستند.

وی با اشاره به تأثیر ویژگی های شخصیتی، دانش و اطلاعات، جهان بینی و اعتقادات، شرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در هدایت هنرمند در تولید اثر هنری، تصریح کرد: هنر وهنرمند باید از دین، فرهنگ، سیاست و پیشرفت، تحلیل عمیق داشته باشد؛ برخی هنرمندان خیلی در این زمینه خالی الذهن هستند در نتیجه زود تحت تأثیر هر دیدگاهی قرار می گیرند.

در ساختار فرهنگ اسلامی، حتی فروشنده مغازه هم کار فرهنگی می کند

مسؤول تلفیق برنامه های بخش فرهنگ برنامه سوم توسعه با انتقاد از این که فرهنگ هنوز به عنوان یک علم پیچیده که هر فردی نمی تواند در خصوص آن اظهار نظر کند، در جامعه شناخته نشده است، به تبیین مؤلفه های فرهنگ اسلامی پرداخت و گفت: در فرهنگ اسلامی، باورها از جهان بینی اسلامی وهنجارها و ارزش ها از باورهای اسلامی استخراج و بر اساس این هنجارها، معماری، روابط خانوادگی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و غیره سازماندهی می شود و از این طریق است که تمدن اسلامی شکل می گیرد.

 وی ادامه داد: در چنین مدلی، حتی فروشنده مغازه هم کار فرهنگی می کند اما متأسفانه سکولاریزم مدرنی که طی سده گذشته وارد کشور شد، این سرمایه را از ما گرفت.

با مسکّن های موقت نمی توان کار فرهنگی و رفتارسازی دینی انجام داد

بنیانیان در پاسخ این پرسش که چگونه همه آحاد جامعه در تغییرات فرهنگی مداخله دارند؟، اظهار کرد: تغییرات فرهنگی ممکن است آگاهانه(با تزریق معرفت، باور و رفتار فرد تغییر کند) یا ناآگاهانه باشد؛ بیش از سه دهه است در جمهوری اسلامی با مسکّن ها( که موقتا و مبتنی بر ترس از قانون یا در پی مشوق های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی شکل می گیرند) کار فرهنگی و رفتارسازی دینی می کنیم.

وی افزود: این در حالی است که محیط باید به گونه ای آگاهی را منتقل کند که منجر به باور قلبی و درونی شود ورفتار فرد ریشه دار باشد تا تحت هر شرایطی فرد خود را بدان مقید بداند. برای مثال، در معماری کنونی مشهد که به سمتی می رود که توجه زائر را از عظمت حرم امام به سمت مظاهر مادی غرب پیش می برد، فرد بتواند رفتار دینی خود را حفظ کند.

مسؤول تحولات فرهنگی یک کشور، رییس جمهور و وزرا هستند

 این استاد دانشگاه با بیان این که تحولات فرهنگی مجموعه بزرگی از اقدامات کوچک است، گفت: مسؤول تحولات فرهنگی یک استان، استاندار است نه امام جمعه و مسؤول تحولات فرهنگی یک کشور، رییس جمهور و وزرا هستند.

بنیانیان با بیان این که در حال حاضر، فرهنگسازی ناآگاهانه در جامعه به فرهنگسازی آگاهانه فشار می آورد، افزود: ما ابزارهای فرهنگی را در ابزارهای سنتی جستجو می کنیم در حالی که لایه رفتارها را دنیا و ابزارهای به روز رقم می زنند.

برای رسیدن به فرهنگ مطلوب اسلامی، نیازمند مدیریت راهبردی فرهنگ هستیم

وی با بیان این که به فرموده رهبر معظم انقلاب، بخش مهمی از معضلات اقتصادی ریشه در فرهنگ دارد، تأکید کرد: برای رسیدن به فرهنگ مطلوب اسلامی، نیازمند مدیریت راهبردی فرهنگ هستیم که در آن وزیر اقتصاد هم کار روزمره اش را در راستای تحقق اهداف فرهنگی جهت دهی  می کند؛ بنابراین ما به نسل تازه ای از مدیران درک کننده فرهنگ در عرصه اقتصاد نیاز داریم.

مدیران فرهنگی به اصلاح فرهنگ عمومی و تخریب های فرهنگی در کنار هم توجه داشته باشند

 مسؤول تلفیق برنامه های بخش فرهنگ برنامه سوم توسعه گفت: رسالت مدیران فرهنگی این است که هم روی فرهنگ عمومی کار کنند و هم کمک و نظارت بر مدیران غیرفرهنگی(مانند اقتصاد) و اصلاح تخریب های فرهنگی ای که در این بخش اتفاق می افتد، داشته باشند.

وی با اشاره به ضرورت تبیین نقش افراد در فرهنگسازی با توجه به مسؤولیت هایشان، تأکید کرد: امر به معروف و نهی از منکر به عنوان یک کار فرهنگی، کار تک تک آحاد ملت است نه تنها یک ستاد.

بنیانیان ادامه داد: برخی تصور می کنند فرهنگ به معنای اعتقادات است در حالی که اعتقادات تنها یک لایه فرهنگ است و ارزش ها و رفتارها و نمادها نیز جزو فرهنگ قرار می گیرند.

چرا نتوانسته ایم آنگونه که باید در مقابله با تهاجم فرهنگی دشمن موفق باشیم؟

وی در پاسخ این پرسش که چرا نتوانسته ایم آنگونه که باید در مقابل تهاجم فرهنگی دشمن بایستیم، خاطرنشان کرد: این امر به این دلیل است که برای کار فرهنگی تنها در دستگاه های فرهنگی متمرکز هستیم لذا اثربخشی مان بسیار کم است.

مسؤول تلفیق برنامه های بخش فرهنگ برنامه سوم توسعه اضافه کرد: به عنوان مثال برای کار فرهنگی در یک مدرسه، همه مؤلفه های آن مجموعه اعم از معلم، مدیر، والدین، فضای کالبدی، محتوای دروس و شیوه تدریس نیازمند نگاه فرهنگی است.

نیمی از جامعه تحت پوشش نظام مدیریت فرهنگی ما نیستند

وی با ابراز نگرانی از استمرار نگاه حداقلی به جایگاه دین و فرهنگ از سوی مدیران و نخبگان جامعه، گفت: هم اکنون نیمی از جامعه تحت پوشش نظام مدیریت فرهنگی ما نیستند؛ ما برای خود و هم­طیف های خود کار می کنیم و دشمن هم بر روی طیف مقابل ما سرمایه گذاری می کند و اگر این روند استمرار یابد، طی دو دهه آینده شاهد ترکیب اجتماعی دو کوهانه و شکاف اجتماعی عمیقی خواهیم بود.

بی توجهی به پیامدهای تهاجم فرهنگی در ابعاد سیاسی و اجتماعی، تهدیدی جدی است

بنیانیان، بی توجهی به پیامدهای تهاجم فرهنگی در ابعاد سیاسی و اجتماعی را تهدیدی جدی برای نظام اسلامی عنوان و خاطرنشان کرد: تقویت نظام فرهنگساز بومی به کاهش شکاف بین حاکمیت وحی و حاکمیت مردم کمک می کند.

رسالت های بر زمین مانده هنرمندان

وی در ادامه، با تأکید بر ضرورت پرداختن به هنر به معنای عام آن(خلق زیبایی در همه عوامل ارتباط دهنده مردم با یکدیگر)، ارتقاء فرهنگ جامعه، بهبود اثربخشی فعالیت سازمان و نهادهای حاکمیتی، کمک به بهبود پیامدهای فرهنگی سازمان های غیرفرهنگی و نیز نهادهای فرهنگی مردمی، طراحی ابزارهای سنجش اثربخشی برنامه های فرهنگی را از رسالت های بر زمین مانده هنرمندان عنوان کرد.

 این استاد دانشگاه همچنین، اهمیت دادن به هنر و هدایت و اعتلای آن به سمت هنر فاخر، شناخت ظرافت ها وحساسیت های مسأله هنر، سازماندهی وتلاش برای دفاع از هنر انقلابی، حمایت هدفمند و عدم حمایت از آثار هنری فاسد یا دارای عقاید غلط به بهانه آزادی از جمله وظایف مدیران و متولین هنری کشور از دیدگاه رهبر معظم انقلاب برشمرد./930/پ201/ب5