شاخصه‌های بینشی، گرایشی و کنشی بنیانگذار انقلاب اسلامی
حجت‌الاسلام مهدی امیدی، عضو هیأت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا، به شاخصه‌ها و ویژگی‌های بینشی، گرایشی و کنشی حضرت امام خمینی(ره) اشاره کرد و گفت: یکی از مهم‌ترین موضوعات در باب سخن از عظمت انقلاب اسلامی، شناسایی و معرفی شخصیت برجسته بنیانگذار کبیر انقلاب است.
وی در ادامه افزود: حضرت امام خمینی(ره) طراح انقلاب بود، آن را معماری کرده و بنایی آن را عهده دار شد و در نهایت با فرماندهی بسیار عالی که داشت، توانست این انقلاب را به پیروزی رسانده و تا به امروز در مرحله پیشرفت قرار دهد.
شاخصه‌های بینشی حضرت امام خمینی(ره)
مدیر فرهنگ نامه فلسفه سیاسی دایره المعارف علوم عقلی مؤسسه امام خمینی(ره) اظهار داشت: نخستین شاخصه رهبر کبیر انقلاب در بعد بینشی ایشان است که برای بررسی آن باید محورهای اسلام شناسی، هدف شناسی، راه شناسی، دشمن شناسی، مردم شناسی و فرجام شناسی را مطالعه کرد.
اسلام شناسی
حجت‌الاسلام امیدی با بیان این که اسلام شناسی از شاخصه‌های بینشی رهبر کبیر انقلاب بود، خاطرنشان کرد: ایشان نه به صورت افراطی و نه تفریطی و پارادوکسی بلکه اسلام را در کنار سیاست و اجتماع به جهان معرفی کرده و بر اساس آن انقلاب را به ثمر رساندند.
استادیار مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) تأکید کرد: اسلام حضرت امام(ره) ممزوج و مرکب از فرهنگ‌های غیر دینی و نیز اسلامی برگرفته از تحجر و انجماد که به صورت قشری بیان شده باشد، نبود؛ اسلام ایشان اسلام ناب محمدی بود.
هدف شناسی
وی با بیان این‌که هدف شناسی از شاخصه‌های هدف شناسی رهبر کبیر انقلاب بود، تصریح کرد: هدف امام نظر به دین الهی بر اساس مهندسی تدریجی و گام به گام بود.
عضو هیأت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) عنوان کرد: امام خمینی(ره) هدف را به گونه‌ای مطرح کرد که دچار مفسده نشده و در آن محافظه کاری رخ ندهد؛ امام تلاش می‌کرد تا قیامش برای خدا باشد و آن قدری که برایش مقدور است، نظام دینی را محقق کند.
راه شناسی
وی بیان کرد: شاخصه سوم بینشی امام خمینی(ره) راه شناسی ایشان بود؛ رهبر کبیر انقلاب در مسیر حرکت انقلابی خود نه دچار اقدامات مسلحانه علیه رژیم شاهنشاهی شد و نه همانند مجاهدین خلق دست به سازش کاری زد.
حجت‌الاسلام امیدی با تأکید بر این‌که بنیان گذار انقلاب اسلامی همواره مردم را در مسیر حرکت انقلاب آگاه و روشن می‌کرد تا دچار سازش با دشمنان نشوند، یادآور شد: راه امام خمینی(ره) همراه با مردم و با آگاه سازی عموم اقشار جامعه صورت گرفت.
دشمن شناسی
وی با بیان این‌که دشمن شناسی از شاخصه‌های دیگر بینشی رهبر کبیر انقلاب بود، تأکید کرد: دشمن شناسی امام خمینی(ره) از روی کینه توزی نبود زیرا چنین حرکت غیر منطقی، در نهایت به نفع دشمن تمام می‌شود.
مدیر فرهنگ نامه فلسفه سیاسی دایره المعارف علوم عقلی مؤسسه امام خمینی(ره) اظهار داشت: دشمن شناسی امام با دید روشن فکرانه هم نبود تا با اقدام و موضع گیری همراه نشود.
حجت‌الاسلام امیدی تصریح کرد: امام خمینی(ره) دشمن را با عمق استراتژیک خود شناسایی کرد و به مهم‌ترین شاخصه‌های دشمنان راه یافت؛ این در حالی اس که اغلب شخصیت‌ها دشمن را با نگاه تک محورانه مورد شناسایی قرار می‌دهند.
مردم شناسی
وی ابراز کرد: مردم شناسی از دیگر شاخصه‌های بینشی امام بود اما با این ویژگی خود به دنبال استفاده از علاقه‌های مردم نبود؛ همچنین مردم شناسی ایشان اغواگرانه نبود تا با فریب افکار عمومی، اهداف مادی خود را دنبال کند.
عضو هیأت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) افزود: بنیان گذار انقلاب اسلامی، عمق ایمان و فطرت حق جوی مردم را شناسایی کرد تا بر اساس آن اهداف دینی خودش را تعقیب کند.
فرجام شناسی
حجت‌الاسلام امیدی با بیان این‌که شاخصه ششم بینشی حضرت امام خمینی(ره) فرجام شناسی ایشان بود، اظهار داشت: امام به درستی دریافت که عصر امروز عصر معنویت بوده و بشر دچار بحران معنویت شده است.
وی خاطرنشان کرد: رهبر کبیر انقلاب بر اساس فرجام شناسی خود، نه غیب گویانه و نه آرزوطلبانه عمل می‌کرد بلکه با نور ایمان خویش و اطلاع دقیقی که از وقایع روز داشت، توانست تحولات جوامع بشری را زودتر از دیگران پیش بینی و شناسایی کند.
استادیار مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) بیان کرد: بنیان گذار انقلاب اسلامی در زمان اوج اقتدار شوروی چنان مارکسیسم را شناسایی کرد که فرمود، به زودی باید مارکسیسم را در موزه‌های تاریخ مشاهده کرد.
مدیر فرهنگ نامه فلسفه سیاسی دایره المعارف علوم عقلی مؤسسه امام خمینی(ره) یادآور شد: شهید مطهری در رابطه با شخصیت امام می‌گوید، ایشان مصداق عبارت «آمن بربه، آمن بهدفه، آمن بطریقه و آمن بامته» است؛ امام به پروردگارش، هدفش، مسیرش و امتش ایمان داشت.
شاخصه‌های گرایشی حضرت امام خمینی(ره)
عضو هیأت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) تصریح کرد: با توجه به شاخصه‌های گرایشی امام، محورهایی همچون حق گرایی، خدا گرایی، مردم گرایی، خاص گرایی و وحدت گرایی را باید در شخصیت رهبر کبیر انقلاب مورد مطالعه قرار داد.
حق گرایی
وی با بیان این‌که امام شخصیتی حق گرا بود و حرکتش را برای خدا، به کمک خدا و در راه خدا دنبال می‌کرد، گفت: ایشان قیام لله، بالله و فی الله داشت؛ از این رو به هیچ وجه دچار تشتت عملی و گرایش به شرق و غرب نشد.
خدا گرایی
حجت‌الاسلام امیدی ابراز کرد: امام شخصیتی خدا گرا بود و عشق و ارادت عجیبی به اولیای الهی داشت؛ از این رو تمام تلاشش را می‌کرد تا با الگو قرار دادن اولیای الهی، زندگی اجتماعی و سیاسی مردم را به سمت معنویت و اخلاق فاضله سوق دهد.
مردم گرایی
استادیار مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) تأکید کرد: بنیان گذار انقلاب اسلامی شخصیتی مردم گرا بود؛ با زبان مردم سخن می‌گفت و زندگی خود را در سطح عمومی قرار داده بود.
خاص گرایی
وی اضافه کرد: با این‌که امام مردم گرا بود و سعی می‌کرد، درد و رنچ مردم را درد خود محسوب کند، اما در عین حال خاص گرایی هم داشت و برای گروه‌های حوزوی و دانشگاهی احترام ویژه قائل بود.
مدیر فرهنگ نامه فلسفه سیاسی دایره المعارف علوم عقلی مؤسسه امام خمینی(ره) یادآور شد: رهبر کبیر انقلاب معتقد بود، حوزه و دانشگاه دو بالی هستند که می‌توانند ملت را به استقلال برسانند.
وحدت گرایی
حجت‌الاسلام امیدی افزود: وحدت گرایی از دیگر شاخصه‌های گرایشی امام بود؛ ایشان تلاش می‌کرد تا در بین توده‌های مردم و مسؤولان حکومتی و در نهایت در برابر سیطره نظام‌های استکباری میان امت اسلامی وحدت ایجاد کند و تا پایان عمر بر اساس این وحدت تلاش کرد.
شاخصه‌های کنشی حضرت امام خمینی(ره)
عضو هیأت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) خاطرنشان کرد: همچنین با توجه به شاخصه‌های گرایشی امام، محورهایی همچون اصول گرایی در رفتار، شجاعت در اقدام، استکبار ستیزی و روحیه انقلابی گری را باید در شخصیت رهبر کبیر انقلاب مورد مطالعه قرار داد.
اصول گرایی در رفتار، مهم‌ترین شاخصه کنشی امام
وی تصریح کرد: اصول گرایی در رفتار یکی از مهم‌ترین شاخصه‌های کنشی حضرت امام خمینی(ره) بود؛ امام در رفتارهای خودش بر اساس اصول بنیادین اسلام عمل می‌کرد و برای او اهمیتی نداشت که چه کسانی این اصول را نقد می‌کنند.
استادیار مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) تأکید کرد: اصول گرایی تا حدی برای امام اهمیت داشت که هنگام مواجهه با جمعیتی که این اصول را نقد می‌کردند، به شدت نگران شده و تلاش می‌کردند تا در برابر آن جمع ایستادگی کنند.
حجت‌الاسلام امیدی اضافه کرد: زمانی که جبهه ملی در برابر حکم قصاص راهپیمایی کرد، امام به شدت در برابر آنان ایستادگی و برای خود ابراز تاسف کرد که چرا تا به حال از آنان حمیات می‌کرد تا جرأت پیدا کنند که حکم والای اسلام را مورد اهانت قرار دهند.
اقدام شجاعانه
وی اظهار داشت: حضرت امام خمینی(ره) در اقدام، شجاعت بسیاری داشت که نمونه عالی آن را در فتوای علیه سلمان رشدی می‌توان دید؛ با این‌که بسیاری از دیپلمات‌ها امام را از این کار نهی کردند، اما ایشان از اعلام حکم ارتداد علیه سلمان رشدی صرف نظر نکرد.
استکبار ستیزی و حمایت از محرومان
عضو هیأت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) بیان کرد: رهبر کبیر انقلاب راجع به استکبار یک ستیز دائم داشت و در مرحله کنشی و رفتاری خود دائما با استبداد مقابله می‌کرد.
حجت‌الاسلام امیدی خاطرنشان کرد: امام همواره و با شدت از محرومان جامعه حمایت کرد و معتقد بود که یک موی کوخ نشین را به دنیای کاخ نشینان عوض نخواهد کرد؛ از این رو هیچ‌گاه حاضر نشد که منزل ساده خود در جماران را به قصد کاخی ترک کند.
کادر سازی توسط نیروهای وفادار به انقلاب
وی خاطرنشان کرد: حضرت امام خمینی(ره) در مدیریت جامعه به قدرت و نیروی خود اکتفا نکرد، بلکه با تربیت نیروهای وفادار به انقلاب، اقدام به کادر سازی از سوی آنان کرد.
مدیر فرهنگ نامه فلسفه سیاسی دایره المعارف علوم عقلی مؤسسه امام خمینی(ره) یادآور شد: یکی از ویژگی‌های کنشی امام این بود که به هیچ یک از اشخاص و گروه‌ها وابستگی نداشت.
حجت‌الاسلام امیدی افزود: رهبر کبیر انقلاب آن‌جایی که احساس می‌کرد باید در برابر برخی از سوء تعبیر و برداشت‌ها از سوی یاران خود برخورد کند، کوتاهی نمی‌کرد و در این راستا تلاش می‌کرد تا آگاهی عمومی ایجاد شود.
روحیه انقلابی گری و اعتماد به نیروی جوان
وی با بیان این‌که روحیه انقلابی گری یکی از شاخصه‌های کنشی امام در تمام ایام زندگی بود، گفت: ایشان سرشار از روحیه انقلابی بود و همواره این روحیه را در خود حفظ کرد.
عضو هیأت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) تأکید کرد: بنیان گذار انقلاب اسلامی اعتماد بسیاری به نیروی جوان داشت و هشت سال جنگ را با اعتماد به آن‌ها مدیریت کرده و مرحله به مرحله پیش رفت تا از بحران‌های مختلف نجات یافت.
حجت‌الاسلام امیدی با بیان این‌که اخلاص و فداکاری برای رسیدن به هدف از دیگر ویژگی‌های کنشی حضرت امام خمینی(ره) بود، تصریح کرد: ایشان همواره تلاش می‌کرد تا هدف خودش که اقامه دین و تلاش برای مقابله با استکبار بود، را در تمام شرایط حفظ کند.
وی اضافه کرد: حضرت امام خمینی(ره) می‌فرمود به خدا سوگند اگر من را از این فرودگاه به فرودگاه دیگر و از آن‌جا به جایی دیگر ببرید، تا هیچ پایگاهی نداشته باشم، دست از اعتراض برنخواهم داشت.
استادیار مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در پایان گفت: انسان به راستی یک انسان کامل و عبد صالح خدا بود که تار و پود استبداد را پاره کرد؛ ایشان سنت مستور اسلامی را مشهور و دین محجور را برای مردم مانوس کرد./997/ز503/ی