قرآن کریم با ادبیاتی ساده عمیق‌ترین مفاهیم فلسفی را اثبات می‌کند
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، آیت الله محمدتقی مصباح یزدی عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم شب گذشته در حسینیه امام خمینی(ره)قم درک و باور بسیاری از واقعیات را برای عموم انسان ها مشکل دانست و اظهار داشت: شاید بسیاری از مؤمنان با این که می دانند خدا منحصر در مکان خاصی نیست اما ناخودآگاه تصور می کنند که خدا در آسمان ها است و به همین دلیل هنگام دعا دست هایمان را به سوی آسمان بلند می کنیم.
وی افزود: به همین دلیل در قرآن و بسیاری از روایات اهل بیت(ع) مطالب عمیق معرفتی مطرح نشده است؛ لطف و رحمت خداوند اقتضا می کند هر اندازه امکان دارد راه پیشرفت بندگان را فراهم کند از این رو یک معرفت فطری را به همه انسان ها عنایت فرموده است.
نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری با اشاره به آیه فطرت، گفت: این آیه نشان از آن دارد که انسان حتی بدون تعلیم دیگران در عمق فطرت خود یک نوع آشنایی با خداوند دارد؛ گاهی عواملی پیش می آید که موجب بیداری و آگاهی فطری می شود مانند شرایط غریقی که دستش از همه اسباب کوتاه شده باشد.
استاد درس اخلاق حوزه علمیه قم با بیان این که خداوند می خواهد همه انسان ها را هدایت کند، ابراز داشت: به همین دلیل بیانات بسیار ساده و دلنشینی را برای عموم مردم بیان می فرماید، بیشتر مردم نیز از چنین بیاناتی می توانند استفاده می کنند؛ برهان های پیچیده برای عامه مردم قابل درک نیست و تأثیری در دل و روح آنها نمی گذارد.
در ادبیات به ظاهر ساده قرآن برهان‌های عمیق فلسفی نهفته است
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم افزود: ادبیات به ظاهر ساده قرآن برخی را دچار اشتباه کرده و فکر می کنند که روش قرآن غیر از روش حکما و علمای عالم است اما اگر در آیات قرآن دقت کنیم و از رهنمودهای اهل بیت(ع) در این زمینه بهره ببریم در می یابیم که آیات قرآن در عین سادگی ظاهری، دارای برهان عمیق فلسفی هستند.
آیت الله مصباح یزدی با تأکید بر این که برای هدایت عموم مردم باید راهی انتخاب شود که همه بتوانند استفاده کنند، گفت: راه های پیچیده هر اندازه هم که ارزشمند باشند تنها به درد کسانی می خورد که اهل آن هستند.
وی در پاسخ به این پرسش که اگر قرآن برای سعادت بشر آمده است چرا فرمول های پیچیده فیزیکی و راه درمان بیماری های لاعلاج در آن نیامده است، گفت: خداوند در قرآن مسائلی را مطرح فرموده است که اهمیت و ضرورتش بی نهایت بیشتر از این مسائل مادی و دنیایی است؛ مسائلی که اگر ندانیم و در مورد آنها اشتباه کنیم دچار خسران ابدی می شویم.
رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) یکی از شیوه های قرآن و انبیای الهی در اثبات حقانیت خود را؛ استفاده از مثال های ملموس در زندگی بشر عنوان کرد و بیان داشت: ما نیز زمانی که می خواهیم ضرورت دین را برای کسی اثبات کنیم می گوییم هرجا که دین باشد جنایت کمتر، امنیت و آرامش بیشتر است؛ یعنی ارزش های دین را از راه دنیا اثبات می کنیم.
انبیاء در اثبات معاد برای عامه مردم خون دل‌ها خورده اند
نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری با اشاره به آیات«هَلْ نَدُلُّکُمْ عَلى رَجُلٍ یُنَبِّئُکُمْ إِذا مُزِّقْتُمْ کُلَّ مُمَزَّقٍ إِنَّکُمْ لَفِی خَلْقٍ جَدِیدٍ * أَفْتَرى عَلَى اللَّهِ کَذِباً أَمْ بِهِ جِنَّةٌ»گفت: هنگامی که انبیاء از معاد سخن به میان می آوردند مردم می خندیدند و مسخره می کردند می گفتند پیامبر مجنون شده است؛ انبیاء بسیار خون دل خوردند تا این مباحث را برای مردم جا بیندازند و این کار بسیار سختی بود.
استاد درس اخلاق حوزه علمیه قم افزود: قرآن با تدبیر حکیمانه از روشی که مردم می پذیریند وارد می شود و برای این که امکان وجود معاد و محال نبودن آن را اثبات کند می فرماید ببینید چطور زمین خشک و مرده چگونه زنده می شود«وَ اللَّهُ الَّذِی أَرْسَلَ الرِّیاحَ فَتُثِیرُ سَحاباً فَسُقْناهُ إِلى بَلَدٍ مَیِّتٍ فَأَحْیَیْنا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها کَذلِکَ النُّشُورُ»سپس از گوشه و کنار شواهد عینی می آورد مانند زنده شدن مردگان به دست حضرت عیسی(ع) و در مرحله بعد برهان می آورد.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم آیه«أَفَحَسِبْتُمْ أَنَّمَا خَلَقْنَاکُمْ عَبَثًا وَأَنَّکُمْ إِلَیْنَا لَا تُرْجَعُونَ» را یکی از برهان های قرآن برای اثبات آخرت عنوان کرد و گفت: می فرماید اگر آخرت نباشد خلق شما و کارهای خداوند لغو است بنابراین چون حکمت خدا اثبات شده است باید عالم دیگری باشد که در آن هرکس به سزای عمل خود برسد.
آیت الله مصباح یزدی با بیان این که قرآن با طرح یک آیه چندین هدف را دنبال می کند، ابراز داشت: همه این اهداف تحقق پیدا می کنند؛ برخی اشخاص از همه اهداف خلقت استفاده می کنند و برخی بر اساس استعدادهای خود محورهایی از آن را استفاده می کنند.
وی در مقایسه آیه 190 سوره آل عمران با آیه 164 سوره بقره گفت: در آیه دوم می فرماید درباره آسمان و زمین بیندیشید و در مورد پی در پی آمدن شب و روز و این که آبی از آسمان نازل می شود و از زمین گیاه می رویاند تا خودتان و مرکب هایتان استفاده کنید و به باد که می وزد نیز بیندیشید؛ اگر مردمی عقلشان را به کار گیرند از دقت در این مسائل خیلی چیزها یاد می گیرند.
اثبات توحید در قرآن
نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری«إِلَهُکُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ» را برهانی برای توحید دانست و گفت: دلچسب ترین تفسیری که از این آیه ارائه شده، این است که آیه در مقام اثبات واجب الوجود نیست بلکه در مقام اثبات نظام ربوبی است.
استاد درس اخلاق حوزه علمیه قم ادامه داد: این آفرینش یک نظام پیوسته است، بنابراین همه نیازها به یکدیگر پیوسته است؛ همان کسی که آب را نازل می کند به شما روزی می دهد بنابراین یک مدبر بیشتر ندارد و غیر اله واحد را نباید بپرستید.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: آیه 190 سوره آل عمران نتیجه اش معاد بود این آیه نتیجه اش توحید است؛ در آیات دیگر دارد«لِیَأْکُلُوا مِن ثَمَرِهِ وَمَا عَمِلَتْهُ أَیْدِیهِمْ أَفَلَا یَشْکُرُونَ» همه اینها را به عنوان نعمت هایی ذکر می کند که طبق فطرت خود باید شکرگزار کسی باشید که این نعمت ها را به شما می دهد.
آیت الله مصباح یزدی افزود: وقتی این اهداف را کنار هم قرار می دهید می بینید خود اینها نیز نظام دارد؛ وجود خدا، حکمت خدا، لغو نبودن کار خدا و معاد را اثبات می کند و به این اندازه نیز اکتفا نمی کند بلکه می فرماید باید خدا را پرستش کنید؛ یکی از انگیزه شما برای پرستش نیازهایی است که دارید اما از آن بالاتر عاملی فطری است.
عبادت به انگیزه شکرگزاری عبادت احرار است
وی با اشاره به این که عبادت با انگیزه شکرگزاری، عبادت احرار است، گفت: چنین عبادتی بسیار بالاتر از عبادت هایی است که از ترس جهنم و بخاطر بهشت و ثواب اخروی باشد؛ عالی ترین و مقدس ترین انگیزه برای عبادت عشق به خدا است.
رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) با تأکید بر این که شکر گزاری یک امر فطری است، اظهار کرد: حتی در افراد غیر مسلمان نیز نیاز به شکرگزاری مشاهده می شود؛ تا انسان اظهار قدردانی نکند آرام نمی شود، این سرمایه ای فطری است که خداوند در وجود ما قرار داده است.
نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری تصریح کرد: اگر توجه داشته باشیم که خداوند چه نعمت هایی را به ما عنایت فرموده است جایی برای کارهای دیگر باقی نمی ماند به جز این که صبح تا شب تلاش کنیم تا شکر نعمت هایش را به جای آوریم.
استاد درس اخلاق حوزه علمیه قم با اشاره به آیه«وَاللّهُ أَخْرَجَکُم مِّن بُطُونِ أُمَّهَاتِکُمْ لاَ تَعْلَمُونَ شَیْئًا وَجَعَلَ لَکُمُ الْسَّمْعَ وَالأَبْصَارَ وَالأَفْئِدَةَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ» گفت: اگر چشم، گوش و عقل نداشتید چه می شد؛ ارزش این نعمت ها به قدری است که اگر کوچکترین مشکلی برای آنها پیش آید حاضرید هرچه پول دارید خرج کنید تا آن عضو بهبود یابد؛ در طول شبانه روز چقدر به این نعمت های الهی توجه داریم؟
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم افزود: خداوند در وجود ما عاملی قرار داده که اگر درست فکر کنیم تلاش می کنیم تا شکر منعم را به جای آوریم، این کار انگیزه عبادت کردن در عالی ترین مرتبه را در وجود ما ایجاد می کند./928/پ201/ج