نظریه قلمرومندی احکام، درک دقیق‌تری از فقه حقوق بشردوستانه دارد

به گزارش خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی در یک کارگاه علمی مربوط به حقوق بشردوستانه در قم گفت: یکی از ظرفیت های قابل فعال شدن در فضای اجتهاد «نظریه پردازی فقهی» و «بهره‌گیری از نظریه‌های فقهی در استنباط» است.

وی در بیان اهمیت نظریه فقهی گفت: بدون چراغ نظریه نباید سراسیمه وار وارد استنباط احکام شد.

نظریه تفکیک قلمرویی احکام

رییس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی با اشاره به این که یکی از نظریه‌های مهم، نظریه «تفکیک قلمرویی احکام» است، که کاربردهای مهمی بر فهم و استنباط مسائل اجتماعی دارد، گفت: بر اساس این نظریه، هر حکمی دارای یک قلمرو است و نمی توان بدون دلیل از آن قلمرو فراتر رفت و حکم را به خارج آن قلمرو سرایت داد.

وی ادامه داد: اگر ابعاد مفهومی این نظریه به خوبی روشن شود می تواند دارای کاربردهای فراوانی در روش شناسی و حکم شناسی احکام باشد.

حجت‌الاسلام والمسلمین مبلغی با اشاره به این‌که اصل تفکیک، یکی از اصول کانونی و اندیشه‌ساز در حقوق بشردوستانه است، گفت: می‌توان به وضوح نظریه «تفکیک قلمرویی احکام» و اصل تفکیک حقوق بشردوستانه را از دو نظر مرتبط به هم دید؛ یکی آن که این دو، از نوعی هم افقی برخوردارند و دیگر این‌که می توان در چارچوب نظریه تفکیک قلمرویی احکام، فهم بهتر و دقیق‌تری از مسائل حقوق بشردوستانه در اسلام را پی گرفت.

وی گفت: در حقیقت به خاطر هم افقی یادشده، نقش دوم درک دقیق تری از "مسائل حقوق بشر دوستانه از منظر فقهی" به دست می‌آید.

استاد حوزه علمیه قم همچنین گفت: روح تفکیک در حقوق بشردوستانه به صورت یک روح فعال در همه جای آن ظاهر و حاضر است.

وی با اشاره به این که اگر اصل تفکیک به معنای واقعی خود رعایت شود حقوق بشردوستانه نیز تحقق عینی پیدا خواهد کرد، گفت: بر اساس نظریه تفکیک قلمرویی احکام نمی توانیم در جنگ رفتار فله ای، بدون قلمرو و غیرمبتنی بر تفکیک داشته باشیم.

حجت‌الاسلام والمسلمین مبلغی اقدامات گروه های تکفیری را بر خلاف نظریه قلمرویی احکام و اصل تفکیک دانست و گفت: متاسفانه آنها جنگ را به صورت مهار نشده ای و به صورت تجاوز به حدود و قلمروها دنبال می کنند و همه کسانی را که در مسیر آنها قرار گیرند، می کشند، و معلوم است چنین اقداماتی مخالف هم با نگاه اسلامی است وهم با نگاه انسانی.

وی افزود: اگر نظریه تفکیک و قلمروبندی را در اجتهاد تطبیق کنیم ، باید خیلی مراقب باشیم که این تفکیک به مثابه یک روح همیشه حاضر در نگاه های ما از جایگاه شریعت اعمال شود./907/د102/ج