عشق در دیوان حافظ یگانه راه رسیدن به مقصود اصلی هستی است
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در فارس، آیت‌الله اسدالله ایمانی، نماینده ولی فقیه در استان فارس، در مراسم یادروز حافظ که در جوار آرامگاه حافظ برگزار شد، گفت: غزل در ادبیات فارسی همچون ظرفی است که غنی‌ترین مطالب انسانی را در خود جای داده است.
وی در ادامه افزود: سخن عشق که بیانگر لطیف‌ترین احساسات بشری است همواره در غزل‌هایی است که شاعران ایرانی برای مواجه با معشوقه‌های مادی و معنوی از آن بهره برده‌اند.
آیت‌الله ایمانی اظهار کرد: از آنجا که روح بلندپرواز و کمال‌خواه شاعر ایرانی معطوف به زمین خاکی نیست و راه خود را به آسمان می‌گشاید غزل با اشکال متفاوت پدید آمد.
امام جمعه شیراز ادامه داد: سنایی از اولین غزل‌سرایانی است که غزل را به آسمان عرفان وارد کرد و موجب شد تا بزرگان دیگر چون عطار، مولوی و فخرالدین عراقی از این مرکب ناز برای ماندن در عرصه راز و نیاز و عرفان استفاده کنند.
وی گفت: به موازات شاعران غزل‌سرای عرفانی مسلک، غزل‌سرایانی دگر چون سعدی شیراز نقشه‌های دل‌انگیز دگری از شعر عاشقانه در پهنه ادبیات فارسی می‌زدند اما این قالب شعری هنوز تشنه کسی بود تا بتواند معنای بیشتری را بر آن حمل کند و بتواند لفاظی‌های شاعران را در آن اوج بخشد و نوعی جدید از غزل فارسی را به جهان معرفی کند که مایه سعادت نوع بشر باشد و او کسی نبود جز حافظ.
حافظ، روحی تازه در غزل دمید
آیت‌الله ایمانی ادامه داد: او توانست روحی تازه در غزل بدمد، غزلی که هم تغزل‌های عاشقانه را با خود داشت و هم کمال اندیشه‌های عرفانی و خدایی.
نماینده مردم فارس در مجلس خبرگان با بیان اینکه غزل برای حافظ مأمنی بود تا ناخوشی‌های زمانه خود را از این راه بیان کند، گفت: غزل برای وی همدمی بود تا درد دل‌های خود را از دنیا ابراز کند.
وی با اشاره به اینکه او ناهنجاری‌هایی که جامعه وی را تهدید می‌کرد در این قالب به نمایش می‌گذاشت، گفت: هنر حافظ در غزل، پیوند مطالب عینی به جامعه با مطالب والای عرفانی بود. او در غزل هم از شهر و مشکلاتش و هم از کشف و شهودهایش می‌گفت و این توفیق مدیون باریک اندیشی وی و انضمام روحی او با کلام قرآن بود که حکمت الهی را از دل وی بر زبانش جاری می‌ساخت.
وی گفت: حافظ با نفوذ خود موجبات بسط و گسترش اندیشه و هویت اسلامی ـ ایرانی را در دنیا فراهم کرد و چه افتخاری برای ما از این بالاتر که ارزش‌های انسانی و اسلامی خود را با زبان بزرگانی چون حافظ و سعدی گسترش دهیم و بر ماست که با زنده نگه‌داشتن این گوهرهای تابناک ادبیات فارسی و با ترجمه اشعارشان به تمامی زبان‌ها موجبات عرضه فرهنگ ایرانی و اسلامی را به دنیا فراهم آوریم.
غزل حافظ، نوعی بدیع در ادبیات فارسی است
آیت‌الله ایمانی، غزل حافظ را نوعی بدیع در ادبیات فارسی دانست و گفت: غزل او در معنا و لفظ جدید بود زیرا که هم عارفانه بود، هم عاشقانه و هم ساختار تازه‌ای در ادبیات داشت.
رئیس شورای فرهنگ عمومی فارس اضافه کرد: شاید پیش از حافظ چندان جالب نبود که شاعران از شعر بزرگان پیش از خود تقلید کنند اما غزل‌سرای بزرگ شیراز که خود هم اهل اقتباس بود و هم اهل استقبال، چنان سنگ تمام گذاشت که بسیاری از شاعران پس از او نه تنها با حس کراهت بلکه با افتخار از او تقلید می‌کردند و گویا خود حافظ نیز بر این امر واقف بوده است.
وی افزود: پس از آن شاعران سبک هندی بودند که با افتخار الفاظ و معانی کلام حافظ را به عاریت می‌گرفتند و در این میان شاعرانی چون نظامی، بابافغانی، هاتف اصفهانی، وصال شیرازی، حاج ملا علی سبزواران، خاقانی، ادیب فراهانی، ملک‌الشعرای بهار، عارف قزوینی، شهریار و بسیاری دیگر متأثر از کلام سحر انگیز او شعر سرودند.
آیت‌الله ایمانی با بیان اینکه او در الفاظ آنچنان معناهایی حمل کرد که گونه‌ای جدی با معنای نو آفرید و در شعر تحولی جدید ایجاد کرد، گفت: رند، صوفی، زاهد و محبت از الفاظ اختصاصی حافظ بود و حافظ در شعر دیدگاه تازه‌ای ایجاد کرد و سبکی نو آفرید و نوع نگاه او جستجوگر دردهای اجتماع بود.
امام جمعه شیراز ابراز کرد: کلام حافظ مخصوص خود حافظ است هرچند که پس از او دیگران بسیار سعی کردند چون او بگویند اما بیان شیوا و زیبا و پختگی کلام او را تاکنون هیچ‌کس نتوانسته تقلید کند.
عشق در دیوان حافظ یگانه راه رسیدن به مقصود اصلی هستی است
وی با بیان اینکه عشق و مهرورزی در دیوان حافظ یگانه راه رسیدن به مقصود اصلی هستی تلقی می‌شود، افزود: اکنون که بیش از 600 سال از مرگ او می‌گذرد هنوز شیوایی کلامش سرتاسر قلمروی بشریت را گرفته است و امروز ادیبان جهان ما را با نام دو شاعر پر آوازه شیراز حافظ و سعدی می‌شناسند.
آیت‌الله ایمانی با تأکید بر اینکه شعر حافظ زمینی نیست بلکه فرشتگان و قدسیان نیز چاشنی‌خور معارف انسانی و اسلامی کلام اویند، گفت: حافظ شاعری آزاداندیش و عاشق آزادگی است و او انسانی وارسته است که به جهت تمسک به ریسمان الهی، خود را از وابستگی رهانیده است.
نماینده مردم فارس در مجلس خبرگان بیان کرد: اشعار او چون از دل بر می‌آید لاجرم بر دل می‌نشیند و این دل تنها دل مردم ایران نیست، او دل مردم جهان را تسخیر کرده است.
آیت‌الله ایمانی در بخش پایانی سخنان خود ضمن سپاس از تمامی دست‌اندرکاران برگزاری این مراسم به قرائت تنها غزلی از دیوان حافظ که با حرف «ف» ختم می‌شود، پرداخت./919/د101/ن