نعمت عظیم الهی
خبرگزاری رسا - ولایت ائمه معصومین علیهم‌السلام نعمت عظیمی است که خداوند متعال به مؤمنین عطا کرده و هیچ چیز قابل مقایسه با آن نمی‌باشد. این موضوع بسیار مهم، جزء برترین ارکان اسلام به حساب می‌آید و کلید سایر ارکان(نماز، روزه، حج و زکات) شمرده شده است.
ولایت ائمه معصومین علیهم‌السلام نعمت عظیمی است که خداوند متعال به مؤمنین عطا کرده و هیچ چیز قابل مقایسه با آن نمی‌باشد. این موضوع بسیار مهم، جزء برترین ارکان اسلام به حساب می‌آید و کلید سایر ارکان(نماز، روزه، حج، و زکات) شمرده شده، از این رو نقش محوری ولایت آشکار می‌گردد و این‌که به کلید سایر ارکان تشبیه شده، نشان می‌دهد که صحت و سقم سایر ارکان، وابسته به ولایت است.
نعمت بزرگ الهی
عَنِ الْأَصْبَغِ بْنِ نُبَاتَةَ قَالَ قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ علیه‌السلام مَا بَالُ أَقْوَامٍ غَیَّرُوا سُنَّةَ رَسُولِ اللَّهِ صلی الله علیه و آله وَ عَدَلُوا عَنْ وَصِیِّهِ لَا یَتَخَوَّفُونَ أَنْ یَنْزِلَ بِهِمُ الْعَذَابُ ثُمَّ تَلَا هَذِهِ الْآیَةَ أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذِینَ بَدَّلُوا نِعْمَتَ اللَّهِ کُفْراً وَ أَحَلُّوا قَوْمَهُمْ دارَ الْبَوارِ جَهَنَّمَ ثُمَّ قَالَ نَحْنُ النِّعْمَةُ الَّتِی أَنْعَمَ اللَّهُ بِهَا عَلَى عِبَادِهِ وَ بِنَا یَفُوزُ مَنْ فَازَ یَوْمَ الْقِیَامَةِ؛ اصبغ بن نباته می‌گوید: امیرالمؤمنین علیه‌السلام فرمود: چه خیال مىکنند مردمى که سنت رسول خدا صلی الله علیه و آله را دگرگون کردند و از وصى او سر برتافتند و نمىترسند که عذاب خدا بر آنها نازل شود، سپس این آیه را تلاوت کرد: «آیا نگاه نمی‌کنى به آن کسانى که به جاى نعمت خدا کفر ورزیدند و تبار خود را به خانمان نابودى کشیدند که دوزخ است» سپس فرمود: ما هستیم آن نعمتى که خدا به بندگانش انعام کرده و هر کسی که در روز قیامت به رستگاری برسد به واسطه ما به رستگاری رسیده است. کافی/چاپ إسلامیة/ ج1/ ص217
عَنْ أَبِی یُوسُفَ الْبَزَّازِ قَالَ: تَلَا أَبُو عَبْدِ اللَّهِ علیه‌السلام هَذِهِ الْآیَةَ فَاذْکُرُوا آلاءَ اللَّهِ قَالَ أَ تَدْرِی مَا آلَاءُ اللَّهِ قُلْتُ لَا قَالَ هِیَ أَعْظَمُ نِعَمِ اللَّهِ عَلَى خَلْقِهِ وَ هِیَ وَلَایَتُنَا؛ ابو یوسف بزاز می‌گوید: امام صادق علیه‌السلام این آیه را خواند: «یاد کنید نعمت‌هاى خدا را» فرمود: مىدانى نعمت‌هاى خدا چیست؟ گفتم: نه، فرمود: مقصود، بزرگترین نعمت خدا بر خلق او است و آن ولایت ما است. کافی/ ج1/ ص217
عیاشى به اسناد خود در حدیث طویلى گفته است: ابو حنیفه از حضرت صادق علیه‌السّلام راجع به همین آیه پرسید امام فرمود: به نظر تو نعمت چیست؟
ابو حنیفه گفت: خوراکى و آب سرد. فرمود: اگر خدا تو را در روز قیامت نگه دارد و از هر خوراک و آشامیدنى که مصرف کردهاى یک یک، سؤال کند باید مدت زیادى آنجا توقف کنى. عرض کرد: پس نعیم در آیه چه معنى دارد؟
فرمود: ما اهل بیت، آن نعمتى هستیم که خدا بر مردم ارزانى داشته، به وسیله ما با یک دیگر الفت گرفتند با این‌که قبلا با هم اختلاف داشتند و به وسیله ما دل‌هاى آنها را بهم نزدیک نمود و با هم برادر شدند با این‌که قبلا دشمن یک‌دیگر بودند و به وسیله ما آنها را به اسلام هدایت کرد. این است نعمت پایدار، خداوند از آنها خواهد پرسید راجع به این نعمت که به آنها داده و آن پیامبر(ص) و عترت اوست. مرآة العقول/ علامه مجلسی/ج11/ص378 به نقل از تفسیر عیاشی
رُوِیَ عَنِ الصَّادِقِ علیه‌السلام أَنَّهُ قَالَ: نَحْنُ وَ اللَّهِ نِعْمَةُ اللَّهِ الَّتِی أَنْعَمَ بِهَا عَلَى عِبَادِهِ وَ بِنَا یَفُوزُ مَنْ فَازَ؛ به خدا قسم ما هستیم آن نعمتى که خداوند به مردم ارزانى داشته و بوسیله ما رستگار مىشود، هر کس که رستگار گردد. بحار الأنوار /ج24/ ص48
نعمت ظاهر و باطن
جابر نقل کرده: مردى خدمت حضرت باقر علیه السّلام این آیه را خواند:
وَ أَسْبَغَ عَلَیْکُمْ نِعَمَهُ ظاهِرَةً وَ باطِنَةً فرمود: اما نعمت ظاهرى، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و آن‌چه براى مردم از معرفت خدا و توحید آورده؛ اما نعمت باطنی، ولایت ما خانواده و پیوند محبت با ما است و گروهى اعتقاد به نعمت ظاهر و باطن هر دو داشتند و گروهى نعمت ظاهرى را معتقد بودند؛ اما به نعمت باطنى اعتقاد نداشتند، خداوند این آیه را نازل کرد:«یا أَیُّهَا الرَّسُولُ لا یَحْزُنْکَ الَّذِینَ یُسارِعُونَ فِی الْکُفْرِ مِنَ الَّذِینَ قالُوا آمَنَّا بِأَفْواهِهِمْ وَ لَمْ تُؤْمِنْ قُلُوبُهُمْ؛ ای رسول! مبادا اندوهگین شوى از کسانى که به زبان ایمان دارند ولى در دل ایمان ندارند و به سرعت جانب کفر را پیش می‌گیرند.»
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله از نزول این آیه شادمان گردید؛ زیرا خداوند بزرگ ایمان آنها را نپذیرفت مگر با پیمان ولایت و محبت اهل بیت. تفسیر قمی/ج2/ص166
موسى بن جعفر علیه‌السّلام راجع به این آیه: «وَ أَسْبَغَ عَلَیْکُمْ نِعَمَهُ ظاهِرَةً وَ باطِنَةً» فرمود: نعمت ظاهرى امام ظاهر و نعمت باطنى امام غائب است. مناقب آل ابی‌طالب/ابن شهر آشوب/ ج4/ص180
آیه ولایت
احمد بن عیسى از جعفر بن محمّد از پدر بزرگوار و از جدش در باره آیه: یَعْرِفُونَ نِعْمَتَ اللَّهِ ثُمَّ یُنْکِرُونَها نقل کرده که وقتى این آیه نازل شد "إِنَّما وَلِیُّکُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِینَ آمَنُوا الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلاةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ هُمْ راکِعُونَ"؛گروهى از اصحاب پیامبر(ص) در مسجد مدینه جمع شده، گفتند در باره این آیه چه مىگوئید؟
بعضى از آنها گفتند: اگر کافر به این آیه شویم کافر به همه آیات هستیم؛ اگر ایمان آوریم، این خود یک خوارى و ذلت است که علی بن ابى طالب علیه‌السلام بر ما مسلط شود!
گفتند: ما می‌دانیم هر چه محمّد صلی الله علیه و آله مىگوید، راست است ما او را دوست داریم، ولى در مورد دستورى که به ما داده از علی [علیه‌السلام] اطاعت نمىکنیم!
بعد این آیه نازل شد: "یَعْرِفُونَ نِعْمَتَ اللَّهِ ثُمَّ یُنْکِرُونَها" یعنى ولایت علی علیه السّلام را مىدانستند "وَ أَکْثَرُهُمُ الْکافِرُونَ" یعنی بیشتر آنها به ولایت علی علیه‌السلام کافر بودند. کافی/ج1 /ص427
یکی از نکات قابل ذکر پیرامون آیه ولایت این است که تصدّق در حال رکوع، از همه ائمه علیهم‌السلام صادر شده است.
امام صادق علیه‌السلام در این رابطه می‌فرماید:
...وَ کُلُّ مَنْ بَلَغَ مِنْ أَوْلَادِهِ مَبْلَغَ الْإِمَامَةِ یَکُونُ بِهَذِهِ النِّعْمَةِ مِثْلَهُ فَیَتَصَدَّقُونَ وَ هُمْ رَاکِعُونَ وَ السَّائِلُ الَّذِی سَأَلَ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ علیه‌السلام مِنَ الْمَلَائِکَةِ وَ الَّذِینَ یَسْأَلُونَ الْأَئِمَّةَ مِنْ أَوْلَادِهِ یَکُونُونَ مِنَ الْمَلَائِکَةِ؛ هر یک از اولاد علی علیه‌السلام که به جایگاه امامت رسید، به چنین نعمتی همانند او دست یافته و مانند او در حال رکوع صدقه داده است و سائلی که از امیرالمؤمنین و سایر ائمه علیهم‌السلام درخواست کرده، همه از ملائکه بوده‌اند. وسائل الشیعة/شیخ حر عاملی/ مؤسسه آل البیت/ج9/ص477
/999/703ب/ر
ارسال نظرات