سینمای دینی هویت گرا، واقع‌نگر و امیدبخش است/ هنر هفتم بهترین شیوه تبلیغ دین است
وی افزود: هر مفهومی که در مورد خلقت، آفرینش اولیه، مرگ، زندگی، اندیشه در چیستی، ماهیت و مانند این‌ها باشد، بستر هنر دینی است و در یک کلام هنر دینی از بستر قرآن کریم و خالق یکتا سرچشمه می‌گیرید
جنتی اظهار داشت: برخی از جنبه های معنویت تعلق به دین خاصی ندارد بلکه از سوی خداوند متعال در بشر به ودیعه گذاشته شده است، مفاهیم زیبایی چون عدالت، دانش و فضیلت که می‌توانیم آن را به مدد هنر در حوزه حس آورده و به مخاطب یادآوری کنیم از این جمله‌اند.
وی خاطر نشان کرد: هنر برای ما دریچه ای است به سوی دنیای مطلوب و راهی به سوی تازگی و طراوت، هنر انسان را در آفاق سیر می‌دهد گاه او را تا ملکوت می‌برد و به او رنگ و بوی ربوبی می‌دهد.
هنر هفتم می‌تواند مخاطب را به آسمان حقیقت صعود دهد
جنتی یادآور شد: هنر هفتم می‌تواند مخاطب تشنه معنویت را بر بال تصویر به پرواز درآورد و نردبان علو و کمال انسان باشد و جان‌های دنیوی را قدم به قدم به آسمان حقیقت صعود دهد.
وی ادامه داد: حس زیبایی شناختی از اصول زندگی اسلامی است و اسلام آن را در زندگی بشر زنده می‌کند و در زندگی فردی و اجتماعی او جاری می‌سازد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان داشت: برای بهره‌گیری از این حس به ویژه در هنر هفتم باید تصاویری از تاریخ اسلام و متون مذهبی باید در فیلم گنجاند تا ضمیر ناآگاه مخاطب را بر انگیزاند و صحنه‌هایی از تاریخ را بدون پیش‌داوری و بر اساس صحنه‌های قبل و بعد بازسازی کند، وقایع دینی باید در دید تماشاگر زنده شود اما به میزانی که تخیل نگارنده بیش از حد لزوم به بزرگ‌نمایی آن نپردازد
وی ابراز داشت: رسانه سینما بزرگ‌ترین ابزار نفوذ اندیشه در جهان و به تعبیری معجزه قرن بیستم است که به راحتی بر خیل مخاطبانش تسلط می‌یابد، نمی‌توان در وادی فرهنگ و هنر گام برداشت و از ظرفیت کم بدیل این هنر به ویژه سرعت، قدرت و گستره نفوذ آن غافل ماند.
جنتی یادآور شد: از همان روزهای نخست پس از انقلاب، سینمای معناگرا با عناوین مختلف بر سر زبان‌ها بود و زمزمه‌هایی درباره سینمای دینی، انسانی، اسلامی و مانند آن شنیده می‌شد.
وی ادامه داد: به تدریج نگاه هنرمندان خوش‌ذوق و رشد یافته در مکتب انقلاب اسلامی به سوی این سینمای خاص معطوف شد، سینمای دینی یا معناگرا مخاطب را به تعالی نفس فرا می‌خواند و از طریق اقتباس‌های دینی گاه به شکل مستقیم و گاه به گونه‌ای غیر مستقیم بیننده را با معنویت پیوند می‌دهد
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اظهار داشت: این سینما با اشاره به اصول انسانی و فطرت بشری قادر است احساس لذت بخش، بودن در محضر الهی را به مخاطب بچشاند، گونه‌ای از سینما که از منظر توحیدی به انسان و هستی می‌پردازد و روح حقیقی دین و آموزه‌های آن را نمایانگر می‌کند.
سینمای دینی هویت گرا، واقع‌نگر و امید بخش است
وی تأکید کرد: سینمای دینی سینمای هویت گرا، واقع‌نگر و امید بخش است، این سینما به امید یافتن حقیقت در جست‌وجوی واقعیت است و از واقعیت موجود به حقیقت موعود پی می‌برد.
جنتی بیان داشت: موضوع سینمای معناگرا در طیف جهانی آن واقعیت‌های نامحسوس و نا ملموس است که به گونه‌ای رازآلود و رمز آمیز انسان را به تعالی و کمال دعوت می‌کند، پیدا است که کار چنین سینمایی گره‌گشایی از رمز و رازهای حیات نیست، بلکه می‌تواند گزارشی از چنین دنیایی و زاویه‌های مغفول مانده از هستی ارائه دهد.
وی ادامه داد: درون‌مایه‌هایی چون مرگ اندیشی، تنهایی ابدی، سرگشتگی انسان، احساس گناه و امید به رهایی، تعمق در عالم غیب و نیروهای ملموس، تأکید بر اخلاق، نقد انحطاط و فساد اخلاقی، بعد تاریک و ناشناخته دنیای درون انسان است که در فیلم‌های معناگرا رخ می‌نماید.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد: طرح مفهوم سینمای معناگرا ابتدا با این پرسش مواجه می‌شود که مگر سینمای بی‌معنا نیز وجود دارد، هر اثر هنری به هر حال در ذات خویش معنایی دارد، اما در اینجا غرض از معنا در واقع عالم معنا است که مخاطب در مواجهه با آن به جست‌وجوی هویت خویش می‌پردازد و در بینش معنایی به فرآیندهایی دست می‌یابد که در فرآیندهای مشابه متفاوت است.
مواجهه و همزیستی روحانیت مسیحی با سینما
وی یادآور شد: روحانیت مسیحی که در چند دهه به جبهه‌گیری در برابر سینمای غرب پرداخته و حکم به طرد فیلم‌های با مضامین مذهبی داده بودند، سال‌ها است که نحوه مواجهه با این رسانه‌ها را تغییر داده و رابطه مسالمت آمیزی میان انسان متدین با هنر سینما تبیین کرده‌اند و از این منظر در راه تبلیغ دین از ما پیشی گرفته‌اند
جنتی خاطر نشان کرد: آنچه اکنون از سینما گران کلیسا در معرض دید همگان است تفاهم و همزیستی دین و سینما است، هم مضامین دینی توانسته است از منظر این رسانه تصویری مخاطبان بیشتری بیابد و هم سینما توانسته است با بهره‌گیری از مضامین دینی و استفاده از داستان‌های کتب مقدس به اقتصاد خود سر و سامان دهد
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تأکید کرد: بسیاری از فیلم‌هایی که امروز از آن‌ها به عنوان بهترین فیلم‌های سینمایی جهان یاد می‌شود پیوندی با کتاب‌های ادبی و دینی داشته است بیشترین فیلم‌هایی که نامزد اسکار شده‌اند فیلم‌هایی اقتباسی بوده‌اند
وی ادامه داد: از این‌رو می‌توان گفت اقتباس‌ها بخش مهمی از تاریخ سینما بوده و سزاوار توجه و بررسی بیشتری هستند، البته چون سینما در غرب تبلور یافته و رشد کرده است، بدیهی است که تولیدات و خروجی‌های آن ناخودآگاه ریشه در اندیشه و اعتقادات مسیحیت داشته باشد.
پایه‌های معرفتی علوم انسانی در غرب متزلزل است
جنتی تصریح کرد: ولی پایه‌های معرفتی علوم انسانی در غرب متزلزل است تا جایی که دوری از معنویت و فروپاشی نظام خانوادگی در غرب به یک بحران مبدل شده است ، اینجا است که باید به سخن ارزشمند رهبر معظم انقلاب اسلامی بیندیشیم که فرمودند«اصلاح در علوم انسانی و تحول در سینما بدون اصلاح پایه‌های معرفتی علوم انسانی غربی امکان‌پذیر نیست و اصلاح این پایه‌ها نیز در گرو ارتباط مؤثر با حوزه‌های علمیه و علمای دین است.
سینما باید جزیی از بدنه فرهنگی هنری جامعه باشد
وی ادامه داد: سینمای امروز باید جزیی از بدنه فرهنگی هنری جامعه باشد تا بشر غرق در مادیات و لذت‌های دنیوی را لحظه‌ای از خود بیرون بکشد و در لذات معنویت غوطه‌ور کند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان داشت: قصص قرآنی و منابع روایی منظومه‌های عرفانی و اسلامی سرشار از مضامینی هستند که می‌تواند دست‌مایه سینمای دینی قرار بگیرد سینمایی که انسان دور شده از اصل خویش را به عقاید معنوی رهنمون سازد و رویکردی نو به او می‌دهد
وی ادامه داد: هنر دینی محصور در زمان و مکان نیست، دین و به ویژه مکتب تشیع زنده و پویا است و هر روز حرفی نو دارد ، از آنجا که دین در تمام وجوه زندگی از تولد تا مرگ خود می‌نمایاند هنر دینی نیز می‌تواند نشان دهنده رابطه خالق با مخلوق باشد و برای بیدار کردن روح بشر گام بردارد؛ زبان سینما نیز می‌تواند به آیینه وجود بشر تبدیل شود و از این آیینه انسان را به خودش بنمایاند
جنتی ابراز داشت: این سینما تبلیغ و دین‌ورزی را از کسالت و دل‌زدگی دور می‌کند و با لطافت هنری به آن تازگی و نشاط می‌بخشد، وقتی فیلم‌ساز نگاه زیبا پسند به جهان، آفریدگان و مهم‌تر از همه به آفریدگار آن داشته باشد به یقین فیلمش نیز در دل‌های جویای حقیقت و فطرت‌ها نفوذ خواهد کرد
سینمای مبلغ دین نباید شعاری باشد
وی ادامه داد: سینمایی که قرار است مبلغ دین باشد نباید شعاری باشد بلکه باید جامعه را به سوی تعالی فکر رهنمون سازد و با بیانی غیر مستقیم مفاهیم ارزشی را به بشر یادآور شود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان داشت:فیلم دینی باید برای کشف حقیقت تولید شود نه این که به بایدها و نبایدهای دین و فرایض دینی بپردازد، تبلیغ مستقیم دین باعث دل‌زدگی می‌شود و مخاطب را طرد می‌کند، القای تفکر دین و مفاهیم قرانی در قالب سینما به سرمایه‌گذاری‌های کلان فکری و مالی نیازمند است تا آثار تبلیغی بتواند در بستر دینی جلوی دوربین برود.
جنتی تأکید کرد: وقتی دشمنان دین برای جذب جوانان کشور ما از طریق سینما برنامه ریزی می‌کنند باید با بهره‌گیری از همان جذابیت‌های مردم پسند به مقابله با برنامه‌های ضد دینی و ضد فرهنگی پرداخت به ویژه آن که بیشترین تحرکاتی که باعث دین‌گریزی جوانان می‌شود با ابزارهای هنری صورت می‌گیرد.
هنر هفتم بهترین شیوه برای تبلیغ دین است
وی ادامه داد: در این میان هنر هفتم به دلیل آن که همه هنرها را در خود نهفته و محبوبیت بیشتری دارد می‌تواند بزرگ‌ترین و بهترین شیوه برای تبلیغ دارد به ویژه هنگامی که سوژه‌ها و ساختارهای این هنر به وسیله عناصر دین‌شناس فراهم شود
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد: این که روحانیت در یک قرن گذشته در تمام عرصه‌های سیاسی فرهنگی و اجتماعی نقشی اثر گذار و کم نظیر داشته است بر کسی پوشیده نیست بسیاری از تحولات بزرگ منطقه از جمله انقلاب اسلامی و رویداد‌های مهم پس از آن بدون لحاظ نقش روحانیت قابل بررسی نخواهد بود
وی ادامه داد: روحانیت همواره با اتکا به نقش مرجعیت و رهبری دینی در سایه پرچم اسلام و در مسیر هدف مشترک یعنی جاری شدن اسلام ناب محمدی(ص) در جامعه و رضای پروردگار گام برداشته است.
جنتی خاطر نشان کرد: هوشمندی رهبران دینی و قدرت نفوذ آنان در میان اقشار جامعه خود رسانه‌ای موفق گسترده و عمیق است که نمی‌توان به راحتی از آن گذشت، این که روحانیت آگاه با منش طلبگی خویش طالب یافتن حقیقت است و با ذوق و ظرافت در وادی زیبای هنر گام نهاده است، نشان از اندیشه پویا و روزآمد حوزه‌های علمیه و توجه طلاب علوم دینی به مسائل جهانی و به ویژه حوزه رسانه دارد.
روحانیت در همه عرصه‌ها حاضر و ناظر است
وی ادامه داد: شاید در دوره‌ای تصور می‌شد که بالاترین حد یک روحانی زندگی ساده طلبگی در حجره و تبلیغ و منبر است اما امروز چنین تصوری هرگز ممکن نیست، روحانیت در همه عرصه‌ها حاضر و ناظر است و در عین حفظ شأن طلبگی جامه تخصص و کارشناسی هنر دینی را بر تن کرده است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ابراز داشت: درک این نکته که رسانه‌ها در تبلیغ و اقناع مخاطبان مهم‌ترین نقش را ایفا می‌کنند و می‌توان به ابزاری برای ترویج اندیشه‌های غیر دینی یا ضد دینی تبدیل شوند، نکته مهمی است که امروز با حضور حوزه‌های علمیه و طلاب جوان و آگاه به عرصه‌های نو علمی و هنری شاهد آن هستیم.
سینما از فقر سوژه رنج می‌برد
وی ادامه داد: برگزاری جشنواره فیلم اشراق یکی از نمونه‌های این درک تعالی یافته و آگاهی خردمندانه است، در این میان نکته قابل تأملی که باید بیش از پیش به آن تأکید کرد این که سینما به طور عام و سینمای دینی به طور خاص از فقر سوژه رنج می‌برد.
جنتی تأکید کرد: و این نکته رسالت روحانیت را در استخراج و بازآفرینی سوژه های قرآنی و روایی دوچندان می‌کند، نکته ای که رهبر معظم انقلاب اسلامی به آن اشاره داشته و فرمودند«باید دید آیا دستگاه‌های ذی‌ربط زمینه انتقال مفاهیم خوب، صحیح و متعالی را به کارگردانان سینما فراهم کرده‌اند که از فیلم آنان انتظار انعکاس این مفاهیم را داشته باشند، که باید گفت متأسفانه در این زمینه کم‌کاری شده است».
وی ادامه داد: به نظر می‌رسد جبران بخشی از این کم‌کاری بر دوش حوزه های علمیه و طلاب علاقه‌مند و آگاه برای سوژه آفرینی در عرصه سینمای دینی است، اهداف ارزشمند این جشنواره بیانگر آن است که این رویداد هنری پشتوانه قوی کارشناسی دارد و اهل نظر و معرفت در تداوم آن نقش دارند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خاطر نشان کرد: اهدافی که تحقق آن‌ها می‌تواند بخشی از دغدغه های اهل تدین از بابت هجمه سنگین و ناجوانمردانه تبلیغات رسانه‌ای غرب که بارزترین نمود آن سینمای هالیوودی است برطرف کند.
وی در پایان گفت: توجه به جایگاه فرهنگی، جذابیت‌ها و زیبایی‌های معنوی علوم دینی در جامعه و توجه به حضور اجتماعی روحانیت و نقش حوزه‌های علوم دینی، تأمین ارزش‌های بالای فرهنگی اجتماعی، زمینه‌سازی برای تبادل اندیشه‌ها، آموخته‌ها نوآوری‌ها و همچنین افزایش آگاهی تجربه و بینش هنرمندان، شناسایی آثار و تشویق هنرمندان متعهد دینی و کشف استعدادها و ظرفیت‌های طلاب هنرمند برخی از اهدافی هستند که نشان از اهتمام حوزه‌های علمیه و روحانیت برای پیوند با هنر سینما و بهره‌بردن از ظرفیت هنر هفتم در ترویج و اشاعه معرفت دینی دارند تا از این رهگذر جامعه ایرانی و چه بسا جامعه جهانی را با تعالیم انسان ساز اسلام و اخلاق نبوی(ص) بیشتر آشنا سازند. /919/پ201/ع