حب الهی منشأ همه شفاعت‌ها است

«اللَّهُمَّ أَنْتَ الْقَائِلُ وَ قَوْلُکَ حَقٌّ وَ وَعْدُکَ صِدْقٌ [الصِّدْقُ‏] وَ اسْأَلُوا اللَّهَ مِنْ فَضْلِهِ إِنَّ اللَّهَ کَانَ بِکُمْ رَحِیما وَ لَیْسَ مِنْ صِفَاتِکَ یَا سَیِّدِی أَنْ تَأْمُرَ بِالسُّؤَالِ وَ تَمْنَعَ الْعَطِیَّةَ وَ أَنْتَ الْمَنَّانُ بِالْعَطِیَّاتِ عَلَى أَهْلِ مَمْلَکَتِکَ وَ الْعَائِدُ عَلَیْهِمْ بِتَحَنُّنِ رَأْفَتِکَ [بِحُسْنِ نِعْمَتِکَ‏] إِلَهِی رَبَّیْتَنِی فِی نِعَمِکَ وَ إِحْسَانِکَ صَغِیرا وَ نَوَّهْتَ بِاسْمِی کَبِیرا فَیَا مَنْ رَبَّانِی فِی الدُّنْیَا بِإِحْسَانِهِ وَ تَفَضُّلِهِ [بِفَضْلِهِ‏] وَ نِعَمِهِ وَ أَشَارَ لِی فِی الْآخِرَةِ إِلَى عَفْوِهِ وَ کَرَمِهِ مَعْرِفَتِی یَا مَوْلایَ دَلِیلِی [دَلَّتْنِی‏] عَلَیْکَ وَ حُبِّی لَکَ شَفِیعِی إِلَیْکَ وَ أَنَا وَاثِقٌ مِنْ دَلِیلِی بِدَلالَتِکَ وَ سَاکِنٌ مِنْ شَفِیعِی إِلَى شَفَاعَتِکَ؛ خدایا تو گفتى و گفتارت بر حق،و وعده‏ات درست است]فرمودى:[از فضل خدا بخواهید که خدا به شما مهربان است،اى‏ آقاى من در شأن تو این نیست که دستور به درخواست دهى و از بخشش خوددارى کنى،تو با عطاهایت بر اهل مملکتت بسیار کریمى، و بر آنان با محبّت و رأفت بسیار احسان کننده‏اى.خدایا مرا در کودکى در میان نعمتها و احسانت‏ پروریدى،و در بزرگسالى نامم را بلند آوازه ساختى،اى آن‏که مرا در دنیا به احسان و فضل نعمتهایش پرورید و برایم در آخرت به گذشت و کرمش اشاره نمود،اى مولاى من معرفتم راهنمایم به سوى تو،و عشقم به‏ تو واسطه‏ام به پیشگاه توست،من از دلیلم به دلالت تو مطمئن،و از واسطه‏ام به شفاعت تو در آرامشم.« 

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، آیت‌الله محمدحسین احمدی فقیه یزدی، استاد خارج فقه حوزه علمیه قم در ادامه تفسیر فرازهایی از دعای پرفیض ابوحمزه ثمالی با بیان اینکه خداوند متعال به وعده‌های خود عمل می‌کند، گفت: خداوند به بندگانش وعده کرده است که اگر او را بخوانند اجابت کند، چراکه قول وعده خداوند حق و مطابق با واقع است.

وی با تأکید بر اینکه وعده خداوند صادق است و حقیقت دارد، تصریح کرد: از آنجا که وعده‌های خداوند متعال تخلف‌پذیر از حقیقت نیست و خود به بندگانش فرموده که از من سؤال کنید و نیازهایتان را از من بخواهید تا برآورده کنم؛ بنابراین از هر آنچه در ذهن بشر می‌گنجد، به انسان نزدیک‌تر، مهربان‌تر و بخشنده‌تر است.

استاد خارج فقه حوزه علمیه قم افزود: براساس این فراز پرمغز دعای شریف ابوحمزه ثمالی که امام سجاد‌(ع) در آن می‌فرمایند «اللَّهُمَّ أَنْتَ الْقَائِلُ وَ قَوْلُکَ حَقٌّ وَ وَعْدُکَ صِدْقٌ» متوجه می‌شویم که خداوند درخواست بنده را را از روی رحمت و رأفت پاسخ می‌دهد و آنچه خواست عنایت می‌کند، حال بنده باید به وظایف بندگی خود عمل کند.

وی ادامه داد: فضل و کرم از صفت‌های خداوند متعال است و از آنجا که هرکسی با صفتی که دارد به خود می‌نازد، خداوند متعال هم با استفاده از این صفت خود، بر بندگان منت نهاده و فرموده است که از فضل خدا بخواهید، که خدا به شما مهربان است و البته این را می‌دانیم که عدم پاسخ به سؤال بنده از صفات خداوند نیست.

آیت‌الله احمدی فقیه یزدی با بیان اینکه خداوند متعال همواره بر بندگان نسبت به بخشش‌های فراوانی که دارد منت می‌گذارد، خاطرنشان کرد: لطف خداوند درباره بندگان همواره بیش از آنچه استحقاقش را داشته باشند، بوده و بالاتر از میزانی که لایق آن باشند، عطا کرده است.

وی با اشاره به این فراز دعای ابوحمزه ثمالی که امام سجاد‌(ع) می‌فرماید «خدای من در شأن تو این نیست که دستور به درخواست دهى و از بخشش خوددارى کنى»، افزود: خداوند در بخشش‌هایش منت دارد به این معنا که بالاتر از آنچه وظیفه خود می‌داند بخشش می‌کند؛ منت بر عباد می‌گذارد یعنی وظیفه من این نبود اما مافوق وظیفه به شما عطا می‌کنم.

این استاد اخلاق حوزه علمیه قم گفت: خداوند متعال به واسطه اینکه به بندگانش محبت دارد، نعمت‌هایش را برای آنها با دوام و پی‌درپی عطا می‌کند؛ گاهی نعمت آنی است و یک لحظه دیگر قطع می‌شود اما نعمت‌های خداوند قطع نمی‌شود و بریده بریده نیست.

وی دوران کودکی انسان را دلیلی بر دوام نعمت خداوند متعال عنوان و اظهار کرد: وقتی کودکی بیش نبودیم و توانی از خود نداشتیم، خداوند، پروردگار ما بود و ما را پروراند و از ناتوانی به توانایی نسبی رهنمون کرد، بنابراین الآن هم اگر از درخواست کنیم، دریغ نمی‌کند که احسان خداوند بر بندگانش بی‌شمار است.

آیت‌الله احمدی فقیه یزدی متذکر شد: امام سجاد‌(ع) در ادامه دعا می‌فرمایند «خداوند متعال در زمان بزرگی هم، ما را با سربلندی پروراند و هرچه گذشت کامل، معروف و در بین مردم مشهور شدیم و همه به عنوان یک انسان شایسته و عبد کامل به ما نگاه می‌کنند».

وی با اشاره به فراز «یَا مَنْ رَبَّانِی فِی الدُّنْیَا بِإِحْسَانِهِ ...» گفت: خداوند را باید با توجه به صفات خاص او ندا دهیم، او ما را با احسان و فضل خود در این دنیا پرورش داد؛ احسان با تفضل تفاوت دارد، عدل حقیقت احسان و تفضل مافوق احسان است، عدل نوعی احسان است، اما تفضل نیست و تفضل از آن میزانی که برای کسی معین شده بیشتر است.

استاد خارج فقه حوزه علمیه قم با بیان اینکه خداوند در سرای آخرت هم بندگان را به سوی عفو کرم خود هدایت می‌کند، به فراز «یَا مَوْلایَ دَلِیلِی [دَلَّتْنِی‏] عَلَیْکَ وَ حُبِّی لَکَ شَفِیعِی إِلَیْکَ وَ أَنَا وَاثِقٌ مِنْ دَلِیلِی بِدَلالَتِکَ وَ سَاکِنٌ مِنْ شَفِیعِی إِلَى شَفَاعَتِکَ» اشاره و ابراز کرد: در فرازهای پیشین به بیان صفت‌ها و ویژگی‌های خداوند متعال پرداختیم و به آن اعتراف کردیم، اما از این فراز گفت‌وگوی ما با خدا دو طرفه می‌شود.

وی با اشاره به گفت‌وگوی صمیمانه امام سجاد‌(ع) با خداوند متعال در دعای ابوحمزه ثمالی گفت: از آنجا که بنده خدا را دوست دارد و به او عشق می‌ورزد، این دوست داشتن سبب شفاعت او می‌شود و در حقیقت هیچ شفاعتی نزد خداوند و بندگان خدا بهتر از دوستی نیست که جز وجود آنان است و همین سبب شفاعتشان است.

آیت‌الله احمدی فقیه یزدی با بیان اینکه محبت خدا سبب شفاعت کامل می‌شود، حب الهی را منشأ همه شفاعت‌ها دانست و افزود: خداوند متعال خود شفیع است و شفاعت بندگان را می‌پذیرد پس این شفاعت سبب آرامش می‌شود و شفاعت‌های بعدی را هم به دنبال دارد و در حقیقت بنده را به شفاعت کامل الهی سوق می‌دهد./920/ت301/ن